شرایط صحت عقد اجاره

در صحت اجاره قدرت بر تسليم عين مستاجره (مورد اجاره) شرط است.

براي صحت اجاره بايد انتفاع از عين مستاجره (مورد اجاره) با بقاء اصل آن ممكن باشد.

مدت عقد اجاره

مدت اجاره از روزي شروع مي شود كه بين طرفين مقرر شده است و اگر در عقد اجاره ابتداي مدت ذكر نشده باشد ، از وقت عقد محسوب است.

موضوع عقد اجاره

در اجاره اشياء مدت اجاره بايد معين شود و الا اجاره باطل است.

مورد اجاره ممكن است اشياء يا حيوان يا انسان باشد.

تعریف عقد اجاره

اجاره عقدي است كه به موجب آن مستاجر مالك منافع عين مستاجره مي شود. اجاره دهنده را موجر و اجاره كننده را مستاجر و مورد اجاره را عين مستاجره گويند.

شهادت بر زنا يا لواط

درخصوص شهادت بر زنا يا لواط، شاهد بايد حضوري عملي را که زنا يا لواط با آن محقق مي شود ديده باشد و هرگاه شهادت مستند به مشاهده نباشد و همچنين در صورتي که شهود به عدد لازم نرسند شهادت درخصوص زنا يا لواط، قذف محسوب مي شود و موجب حد است.

نصاب شهادت

نصاب شهادت در کليه جرائم، دو شاهد مرد است مگر در زنا، لواط، تفخيذ و مساحقه که با چهار شاهد مرد اثبات مي گردد. براي اثبات زناي موجب حد جلد، تراشيدن و يا تبعيد، شهادت دو مرد و چهار زن عادل نيز کافي است. زماني که مجازات غير از موارد مذکور است، حداقل شهادت سه مرد و دو زن عادل لازم است. در اين مورد هرگاه دومرد و چهار زن عادل به آن شهادت دهند تنها حد شلاق، ثابت مي شود. جنايات موجب ديه با شهادت يک شاهد مرد و دو شاهد زن نيز قابل اثبات است.

رجوع از شهادت

رجوع از شهادت شرعي، قبل از اجراي مجازات موجب سلب اعتبار شهادت مي شود و اعاده شهادت پس از رجوع از آن، مسموع نيست.

احراز شرایط شاهد توسط دادگاه

هرگاه دادگاه، شهود معرفي شده را واجد شرايط قانوني تشخيص دهد، شهادت را مي پذيرد و در غير اين صورت، شهادت را شهادت شرعي محسوب نمي کند و اگر از وضعيت آنها اطلاع نداشته باشد تا زمان احراز شرايط و کشف وضعيت که نبايد بيش از ده روز طول بکشد، رسيدگي را متوقف و پس از آن، حسب مورد، اتخاذ تصميم مي کند مگر اينکه به نظر قاضي احراز شرايط در مدت ده روز ممکن نباشد.

عدم ذکر اسباب در جرح و تعدیل شاهد

در اثبات جرح يا تعديل شاهد، ذکر اسباب آن لازم نيست و گواهي مطلق به تعديل يا جرح، کفايت مي کند مشروط بر آنکه شاهد داراي شرايط شرعي باشد.

در اثبات يا نفي عدالت، علم شاهد به عدالت يا فقدان آن لازم است و حسن ظاهر به تنهايي براي احراز عدالت کافي نيست. هرگاه گواهي شهود معرفي شده در اثبات جرح يا تعديل شاهد با يکديگر معارض باشد از اعتبار ساقط است.

طریقه جرح شاهد شرعی

جرح شاهد شرعي بايد پيش از اداي شهادت به عمل آيد مگر آنکه موجبات جرح پس از شهادت معلوم شود. در اين صورت، جرح تا پيش از صدور حکم به عمل مي آيد و در هر حال دادگاه مکلف است به موضوع جرح، رسيدگي و اتخاذ تصميم کند.

در صورت رد شاهد شرعي از سوي قاضي يا جرح وي، مدعي صلاحيت شاهد مي تواند براي اثبات آن دليل اقامه کند.

جرح و تعدیل شاهد شرعی

شاهد شرعي قابل جرح و تعديل است. جرح شاهد عبارت از شهادت بر فقدان يکي از شرايطي که قانون براي شاهد شرعي مقرر کرده است و تعديل شاهد عبارت از شهادت بر وجود شرايط مذکور براي شاهد شرعي است. قاضي مکلف است حق جرح و تعديل شهود را به طرفين اعلام کند.

انکار شهادت

در صورتي که شاهد اصلي، پس از اقامه شهادت به وسيله شهود فرع و پيش از صدور رأي، منکر شهادت شود، گواهي شهود فرع از اعتبار ساقط ميشود اما بر انکار پس از صدور حکم، اثري مترتب نيست.

اثبات جرایم با شهادت بر شهادت

جرائم موجب حد و تعزير با شهادت بر شهادت اثبات نمي شود لکن قصاص، ديه و ضمان مالي با آن قابل اثبات است.

شهادت بر شهادت

شهادت بر شهادت شرعي در صورتي معتبر است که شاهد اصلي فوت نموده و يا به علت غيبت، بيماري و امثال آن، حضور وي متعذر باشد.

شاهد بر شهادت شاهد اصلي بايد واجد شرايط مقرر براي شاهد اصلي باشد.

شهادت بر شهادت شاهد فرع، معتبر نيست.

علم به خلاف مفاد شهادت

در شهادت شرعي نبايد علم به خلاف مفاد شهادت وجود داشته باشد. هرگاه قرائن و امارات بر خلاف مفاد شهادت شرعي باشد، دادگاه، تحقيق و بررسي لازم را انجام ميدهد و در صورتي که به خلاف واقع بودن شهادت، علم حاصل کند، شهادت معتبر نيست.

نحوه بیان شهادت

شهادت بايد از روي قطع و يقين به نحوي که مستند به امور حسي و از طريق متعارف باشد، اداء شود.

شهادت بايد با لفظ يا نوشتن باشد و در صورت تعذر، با فعل از قبيل اشاره واقع شود و در هر صورت بايد روشن و بدون ابهام باشد.

در صورت وجود تعارض بين دو شهادت شرعي، هيچ يک معتبر نيست.

وحدت موضوع شهادت

در شهادت شرعی، در صورت تعدد شهود، وحدت موضوع شهادت ضروری است و باید مفاد شهادت ها در خصوصیات موثر در اثبات جرم یکسان باشد. هرگاه اختلاف مفاد شهادت ها موجب تعارض شود و یا وحدت موضوع را مخدوش کند، شهادت شرعی محسوب نمی شود. 

عدالت در شهادت 

عادل کسی است که در نظر قاضی یا شخصی که بر عدالت وی گواهی می دهد، اهل معصیت نباشد. شهادت شخصی که اشتهار به فسق داشته باشد، مرتکب گناه کبیره شود یا بر گناه صغیره اصرار داشته باشد تا احرار تغییر در اعمال او و اطمینان از صلاحیت و عدالت وی، پذیرفته نمی شود. 

شهادت اشخاص غیرعادی

شهادت اشخاص غیرعادی، مانند فراموشکار و ساهی به عنوان شهادت شرعی معتبر نیست مگر آنکه قاضی به عدم فراموشی، سهو و امثال آن در مورد شهادت علم داشته باشد. 

شهادت غیربالغ ممیز 

هر گاه شاهد در زمان تحمل شهادت (حصول علم برای شهادت دهنده نسبت به مورد شهادت)، غیربالغ ممیز (دارای قوه درک و تمییز نسبی است، با اینکه به سن بلوغ نرسیده است) باشد، اما در زمان ادای شهادت به سن بلوغ برسد، شهادت او معتبر است. 

شهادت مجنون ادواری 

شهادت مجنون ادواری در حال افاقه پذیرفته می شود مشروط بر آنکه تحمل شهادت (حصول علم برای شهادت دهنده نسبت به مورد شهادت) نیز در حال افاقه بوده باشد.