قانون استفاده از خدمات تخصصی و حرفه‌ای حسابداران ذیصلاح به عنوان حسابدار رسمی

‌ماده واحده - به منظور اعمال نظارت مالی بر واحدهای تولیدی، بازرگانی و خدماتی و همچنین حصول اطمینان از قابل اعتماد بودن صورتهای‌مالی واحدهای مزبور در جهت حفظ منافع عمومی، صاحبان سرمایه و دیگر اشخاص ذیحق و ذینفع، به دولت اجازه داده می‌شود حسب مورد و نیاز،‌ترتیبات لازم را برای استفاده از خدمات تخصصی و حرفه‌ای حسابداران ذیصلاح به عنوان حسابدار رسمی در موارد زیر به عمل آورد:

‌الف - حسابرسی و بازرسی قانونی شرکتهای پذیرفته شده یا متقاضی پذیرش در بورس اوراق بهادار.

ب - حسابرسی و بازرسی قانونی سایر شرکتهای سهامی.

ج - حسابرسی شرکتهای غیر سهامی و مؤسسات انتفاعی و غیر انتفاعی.

‌د - حسابرسی و بازرسی قانونی شرکتها و مؤسسات موضوع بندهای (‌الف) و (ب) ماده 7 اساسنامه قانونی سازمان حسابرسی مصوب 1366.

ه - حسابرسی مالیاتی اشخاص حقیقی و حقوقی

‌تبصره 1 - شرایط و ضوابط مربوط به تعیین صلاحیت حسابداران رسمی و چگونگی انتخاب آنان مطابق آیین‌نامه‌ای می‌باشد که به پیشنهاد وزیر‌امور اقتصادی و دارایی به تصویب هیأت وزیران می‌رسد.

رأی شماره ۴۰۵ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری با موضوع: ابطال بند۲ دستورالعمل مورخ ۱۳۹۰/۱۲/۲۱ هیأت تشخیص صلاحیت حسابداران رسمی مبنی بر اطلاق «مدیران دستگاه اجرایی» به «مدیرکل یا بالاتر و همطراز آن»

تاریخ دادنامه : ۱۳۹۶/۵/۳        شماره دادنامه: ۴۰۵        کلاسه پرونده : ۷۵۱/۹۴

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی : آقای جمال بابایی

موضوع شکایت و خواسته : ابطال بند ۲ دستورالعمل مورخ ۱۳۹۰/۱۲/۲۱ هیأت تشخیص صلاحیت حسابداران رسمی موضوع دستورالعمل مربوط به ضوابط اجرایی مورخ ۱۳۹۰/۱۰/۱۰ وزارت امور اقتصادی و دارایی

رأی هیأت عمومی

مطابق تبصره ۱ ماده واحده قانون استفاده از خدمات تخصصی و حرفه ای حسابداران رسمی و چگونگی انتخاب آنها مصوب سال ۱۳۷۲ مقرر شده است که شرایط و ضوابط مربوط به تعیین صلاحیت حسابداران رسمی و چگونگی انتخاب آنان مطابق آیین نامه ای می باشد که به پیشنهاد وزیر امور اقتصادی و دارایی به تصویب هیأت وزیران می رسد. به موجب مصوبه شماره ۹۰۴۵/ت۱۳۸۷۵هـ ـ ۱۳۷۴/۷/۲۳ هیأت وزیران، آیین نامه مذکور تصویب شده و در ماده ۱ آن هیأتی به نام هیأت تشخیص صلاحیت حسابداران رسمی تشکیل می شود و در تبصره ۳ بند ز ماده ۳ آیین نامه مذکور اصلاحی به موجب مصوبه های شماره ۴۵۳۹۸/۱۸۷۴۴۷هـ ـ ۱۳۸۹/۸/۱۹ و ۴۵۳۹۸/۲۳۵۰۶۸ ـ ۱۳۸۹/۱۰/۱۹ مقرر شده است که: « مدیران دستگاههای اجرایی که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران حداقل ۱۰ سال در ارتباط با امور حسابرسی، مالی، محاسباتی و مالیاتی تصدی داشته باشند به تشخیص وزارت امور اقتصادی و دارایی و مشروط به داشتن سایر شرایط مذکور در این ماده از آزمونهای موضوع این بند معاف خواهند بود . نظر به اینکه در بند ۲ دستورالعمل مورد اعتراض برای اینکه متقاضیان احراز عنوان حسابدار رسمی از آزمون معاف شوند « مدیران دستگاه اجرایی مصرح در تبصره ۳ بند ز ماده ۳ آیین نامه موصوف را به « مدیرکل یا بالاتر و همطراز آن اطلاق کرده و از حدود اختیارات تعیین شده تجاوز نموده است، بنابراین بند ۲ بخشنامه مورد اعتراض مستند به بند ۱ ماده ۱۲ و مواد ۱۳ و ۸۸ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ از تاریخ تصویب ابطال می شود.

رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری ـ محمدکاظم بهرامی

‌تبصره 2 - به منظور تنظیم امور و اعتلای حرفه حسابداری و حسابرسی و نظارت حرفه‌ای بر کار حسابداران رسمی، نخستین گروه حسابداران‌رسمی با نصاب حداقل ده (10) نفر می‌توانند به عنوان هیأت مؤسس، "‌جامعه حسابداران رسمی ایران" را به صورت مؤسسه‌ای غیر دولتی، غیر‌انتفاعی و دارای استقلال مالی و شخصیت حقوقی مستقل تشکیل دهند. اساسنامه جامعه مزبور توسط هیأت مؤسس، تهیه و به تصویب هیأت وزیران‌می‌رسد.

‌تبصره 3 - حسابداران رسمی می‌توانند با رعایت شرایطی که در اساسنامه "‌جامعه حسابداران رسمی ایران" می‌آید، مؤسسه حسابرسی تشکیل‌دهند.

‌تبصره 4 - حدود و ضوابط مربوط به چگونگی استفاده از خدمات و گزارشهای حسابداران رسمی و مؤسسات حسابرسی مزبور، مطابق‌آیین‌نامه‌ای می‌باشد که به پیشنهاد وزیر امور اقتصادی و دارایی به تصویب هیأت وزیران می‌رسد.

‌تبصره 5 - دستگاه‌های دولتی می‌توانند از خدمات سازمان حسابرسی - که تنها سازمان حسابرسی دولتی محسوب می‌شود - یا حسابداران‌رسمی و مؤسسات حسابرسی فوق‌الذکر استفاده کنند.

‌قانون فوق مشتمل بر ماده واحده و پنج تبصره در جلسه روز سه شنبه بیست و یکم دی ماه یک هزار و سیصد و هفتاد و دو مجلس شوری اسلامی‌تصویب و در تاریخ 1372.10.29 به تأیید شورای نگهبان رسیده است.

‌رئیس مجلس شورای اسلامی - علی‌اکبر ناطق نوری