قانون الحاق دولت جمهوري اسلامي ايران به تشريفات (پروتکل) مورخ 1996(1375) کنوانسيون پيشگيري از آلودگي دريايي ناشي از تخليه پسماند و ساير مواد، مورخ 1972(1351) (به گونه اصلاح شده در سالهاي 2006(1385) و 2009(1388))

شماره۵۳۹۴۸/۴۹۶                                         ۲۸/۷/۱۳۹۴

حجت الاسلام والمسلمين جناب آقاي دکتر حسن روحاني

رياست محترم جمهوري اسلامي ايران

عطف به نامه شماره ۵۴۱۶۴/۴۷۹۲۲ مورخ ۱۸/۵/۱۳۹۳ در اجراي اصل يکصد و بيست و سوم (۱۲۳)قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران قانون الحاق دولت جمهوري اسلامي ايران به تشريفات (پروتکل) مورخ ۱۹۹۶ (۱۳۷۵) کنوانسيون پيشگيري از آلودگي دريايي ناشي از تخليه پسماند و ساير مواد، مورخ ۱۹۷۲(۱۳۵۱) (به گونه اصلاح شده در سالهاي ۲۰۰۶(۱۳۸۵) و ۲۰۰۹(۱۳۸۸)) که با عنوان لايحه به مجلس شوراي اسلامي تقديم گرديده بود، با تصويب در جلسه علني روز دوشنبه مورخ ۱۳/۷/۱۳۹۴ و تأييد شوراي محترم نگهبان، به پيوست ابلاغ مي گردد.

رئيس مجلس شوراي اسلامي ـ علي لاريجاني

شماره۱۰۰۴۰۰                                                                                            ۴/۸/۱۳۹۴

سازمان حفاظت محيط زيست

در اجـراي اصل يکصد و بيـست و سوم قانون اساسي جمـهوري اسلامي ايران به پيوست «قانون الحاق دولت جمهوري اسلامي ايران به تشريفات (پروتکل) مورخ ۱۹۹۶ (۱۳۷۵) کنوانسيون پيشگيري از آلودگي دريايي ناشي از تخليه پسماند و ساير مواد، مورخ ۱۹۷۲ (۱۳۵۱) (به گونه اصلاح شده در سالهاي ۲۰۰۶ (۱۳۸۵) و ۲۰۰۹(۱۳۸۸))» که در جلسه علني روز دوشنبه مورخ سيزدهم مهرماه يکهزار و سيصد و نود و چهار مجلس شوراي اسلامي تصويب و در تاريخ ۲۲/۷/۱۳۹۴ به تأييد شوراي نگهبان رسيده و طي نامه شماره ۵۳۹۴۸/۴۹۶ مورخ ۲۸/۷/۱۳۹۴ مجلس شوراي اسلامي واصل گرديده، جهت اجرا ابلاغ مي گردد.

با توجه به اصل يکصد و بيست و پنجم قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران اجراي مفاد کنوانسيون منوط به انجام تشريفات امضاء سند، نزد امين اسناد و ترتيبات مندرج در ماده (۲۵) کنوانسيون مي باشد.

رئيس جمهور ـ حسن روحاني

قانون الحاق دولت جمهوري اسلامي ايران به تشريفات (پروتکل) مورخ ۱۹۹۶(۱۳۷۵) کنوانسيون پيشگيري از آلودگي دريايي ناشي از تخليه پسماند و ساير مواد، مورخ ۱۹۷۲(۱۳۵۱)(به گونه اصلاح شده در سالهاي ۲۰۰۶(۱۳۸۵) و ۲۰۰۹(۱۳۸۸))

ماده واحده ـ به دولت جمهوري اسلامي ايران اجازه داده مي شود به تشريفات (پروتکل) مورخ ۱۹۹۶(۱۳۷۵) کنوانسيون پيشگيري از آلودگي دريايي ناشي از تخليه پسماند و ساير مواد، مورخ ۱۹۷۲(۱۳۵۱) به گونه اصلاح شده در سالهاي ۲۰۰۶(۱۳۸۵) و ۲۰۰۹(۱۳۸۸) مشتمل بر (۲۹) ماده و سه پيوست (به شرح پيوست) ملحق گردد و اسناد الحاق را نزد امين اسناد توديع نمايد.

تبصره۱ـ سازمان حفاظت محيط زيست مسؤول اجراي تشريفات (پروتکل) مي باشد و تغيير آن برعهده دولت است.

تبصره۲ـ با توجه به بند (۵) ماده (۱۶)، هرگاه دولت جمهوري اسلامي ايران يکي از طرفهاي اختلاف در تفسير يا اجراي بند (۱) يا (۲) ماده (۳) باشد، رضايت آن، قبل از حل و فصل اختلاف از طريق روشهاي داوري پيش بيني شده در پيوست (۳) لازم خواهدبود.

تبصره۳ـ ارجاع به داوري موضوع تشريفات (پروتکل) توسط دولت جمهوري اسلامي ايران منوط به رعايت قوانين و مقررات مربوط است.

تبصره۴ـ رعايت اصل هفتاد و هفتم (۷۷) قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران براي هرگونه اصلاح تشريفات (پروتکل) و پيوست هاي آن در اجراي مواد (۲۱) و (۲۲) آن الزامي است.

تبصره۵ ـ در اجراي ماده (۱۶) اين تشريفات (پروتکل) رعايت اصل يکصد و سي و نهم (۱۳۹) قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران الزامي است.

بسم الله الرحمن الرحيم

تشريفات (پروتکل) مورخ ۱۹۹۶(۱۳۷۵) کنوانسيون پيشگيري از آلودگي دريايي ناشي از تخليه پسماند و ساير مواد، مورخ ۱۹۷۲(۱۳۵۱)

(به گونه اصلاح شده در سال ۲۰۰۶ برابر ۱۳۸۵ و سال ۲۰۰۹ برابر با ۱۳۸۸)

طرف هاي متعاهد اين تشريفات (پروتکل)، با تأکيد بر نياز به حفاظت محيط زيست دريايي و به منظور ترويج استفاده پايدار و حفظ منابع دريايي، در اين رابطه، با توجه به دستاوردهاي حاصله در چارچوب کنوانسيون پيشگيري از آلودگي دريايي ناشي از تخليه پسماند و ساير مواد، مورخ ۱۹۷۲ (۱۳۵۱) و به ويژه حرکت تکاملي به سوي راهکارهاي مبتني بر احتياط و پيشگيري، همچنين با اشاره به مشارکت در اين ارتباط بوسيله اسناد تکميلي ملي و منطقه اي با هدف حفاظت محيط زيست دريايي که نيازها و شرايط ويژه آن مناطق و کشورها را در نظر گيرد، با تأکيد مجدد بر ارزش رويکرد جهاني به اين موضوعات و به ويژه اهميت ادامه همکاري و مشارکت بين طرف هاي متعاهد در اجراي کنوانسيون و تشريفات (پروتکل)، با تصديق اين که اتخاذ اقدامات سختگيرانه تر در سطح ملي يا منطقه اي در ارتباط با پيشگيري و حذف آلودگي محيط زيست دريايي ناشي از تخليه در دريا مي-تواند مطلوب تر از اقدامات پيش بيني شده در کنوانسيون هاي بين المللي يا ساير انواع موافقت ها در مقياس جهاني باشد، با در نظر گرفتن موافقت ها و فعاليت هاي مرتبط بين المللي به ويژه کنوانسيون سازمان ملل متحد درباره حقوق درياها، مورخ ۱۹۸۲ (۱۳۶۱)، اعلاميه ريو درباره محيط زيست و توسعه و دستور کار شماره (۲۱)، همچنين با تصديق منافع و ظرفيت هاي کشورهاي در حال توسعه و به ويژه کشورهاي کوچک جزيره اي در حال توسعه، با اعتقاد به اينکه فعاليت بين المللي بيشتر جهت پيشگيري، کاهش و در صورت امکان حذف آلودگي دريايي ناشي از تخليه، مي تواند و بايد بدون تأخير جهت حفظ و حراست از محيط زيست دريايي انجام پذيرد و مديريت فعاليتهاي انساني به نحوي که زيست بوم دريايي قادر به ادامه استفاده هاي مجاز از دريا و همچنين برآوردن نيازهاي نسلهاي کنوني و آينده باشد، به قرار زير موافقت نمودند:

ماده۱ـ تعاريف

از نظر اين تشريفات (پروتکل):

۱ـ «کنوانسيون» يعني کنوانسيون پيشگيري از آلودگي دريايي ناشي از تخليه پسماند و ساير مواد، مورخ ۱۹۷۲ (۱۳۵۱)، به گونه اصلاح شده آن،

۲ـ «سازمان» يعني سازمان بين المللي دريانوردي.

۳ـ «دبيرکل» يعني دبيرکل سازمان.

۴ـ (۱) «تخليه» يعني:

۱ـ هرگونه تخليه عمدي پسماند يا ساير مواد به دريا از کشتي ها، هواپيماها، سکوها يا ديگر سازه هاي ساخت دست بشر در دريا؛

۲ ـ هرگونه تخليه عمدي از کشتي ها، هواپيماها يا سکوها يا سازه هاي دريايي ساخت دست بشر به دريا؛

۳ـ هرگونه ذخيره سازي پسماند يا ساير مواد در بستر دريا و در زير بستر مربوط به آن از کشتي ها، هواپيماها، سکوها يا ساير سازه هاي ساخت دست بشر در دريا؛ و

۴ـ هرگونه رها سازي و واژگون نمودن در محل سکوها يا ساير سازه هاي ساخت بشر در دريا تنها به منظور تخليه عمدي.

(۲) «تخليه» شامل موارد زير نمي شود:

۱ـ تخليه پسماند يا ساير مواد به دريا به طور اتفاقي يا ناشي از عمليات متعارف کشتي ها، هواپيماها، سکوها يا ساير سازه هاي دريايي ساخت دست بشر و تجهيزات آنها در دريا، به استثناي پسماند و ساير مواد حمل و نقل شده با يا توسط کشتي ها، هواپيماها، سکوها يا سازه هاي دريايي ساخت دست بشر در دريا که به منظور تخليه چنين مواد يا حاصل از تصفيه چنين پسماند يا ساير مواد در چنين کشتي ها، هواپيماها، سکوها يا ساير سازه هاي ساخت دست بشر فعاليت مي نمايند؛

۲ـ قرار دادن ماده اي به منظوري غير از تخليه صرف آن، مشروط بر اينکه چنين قراردادني مغاير با اهداف اين تشريفات (پروتکل) نباشد؛

۳ـ با وجود رديف (۴) جزء (۱) بند (۴)، رها سازي مواد (نظير کابل ها، خطوط لوله و تجهيزات تحقيقات دريايي) در دريا که به منظوري غير از تخليه صرف قرار داده شده اند؛ و

(۳) تخليه يا ذخيره سازي پسماند يا ساير موادي که به طور مستقيم ناشي از يا مربوط به اکتشاف، بهره برداري و فرآوري منابع معدني بستر دريا دور از ساحل هستند، تحت پوشش مفاد اين تشريفات (پروتکل) نمي باشد.

۵ ـ (۱) «سوزاندن در دريا» به معني سوزاندن پسماند يا ساير مواد به منظور تخليه عمدي آنها بوسيله تخريب حرارتي بر روي عرشه کشتي، سکو يا ديگر سازه هاي ساخت دست بشر در دريا است.

 (۲) «سوزاندن در دريا» شامل سوزاندن پسماند يا ساير مواد بر روي عرشه کشتي، سکو يا ساير سازه هاي دريايي ساخت دست بشر چنانچه پسماند يا ساير مواد مزبور درحين فعاليت متعارف کشتي، سکو يا ساير سازه-هاي دريايي ساخت دست بشر در دريا توليد شده باشند، نمي شود.

۶ ـ «کشتي ها و هواپيما» يعني حمل کننده هاي دريايي يا هوايي از هر نوعي که باشند. اين اصطلاح شامل هواناو (هاورکرافت) و بارج (کرجي) شناور مي گردد، صرف نظر از اينکه داراي نيروي محرکه بوده يا فاقد آن باشند.

۷ـ «دريا» يعني تمام آبهاي دريايي غير از آبهاي داخلي کشورها، همچنين بستر دريا و زير بستر مربوط به آن، اين اصطلاح شامل ذخاير زير بستر دريا که دسترسي به آن ها تنها از خشکي باشند، نمي شود.

۸ ـ «پسماند يا ساير مواد» يعني ماده يا شئ از هر نوع، شکل يا جنس.

۹ـ «مجوز» يعني اجازه اي که از قبل و طبق اقدامات اتخاذ شده به موجب جزء (۲) بند (۱) ماده (۴) يا بند (۲) ماده (۸) اعطاء شده است.

۱۰ـ «آلودگي» يعني وارد کردن مستقيم يا غيرمستقيم پسماند يا ساير مواد به دريا توسط فعاليت انساني، که منجر يا احتمالاً منجر به اثرات ناخوشايند بر منابع زنده و زيست بوم هاي دريايي، خطرات براي سلامتي انسان، مانع براي فعاليتهاي دريايي، از جمله ماهيگيري و ساير استفاده هاي مجاز از دريا، زيان رساني به کيفيت آب دريا به منظور استفاده و کاهش امکانات رفاهي دريا شود.

ماده۲ـ اهداف

طرف هاي متعاهد بايد به صورت فردي و جمعي محيط زيست دريايي را در مقابل تمام منابع آلودگي حفاظت و حمايت نمايند و طبق توانايي هاي علمي، فني و اقتصادي خود اقدامات مؤثري را براي پيشگيري، کاهش و در صورت عملي بودن، حذف آلودگي ناشي از تخليه يا سوزاندن پسماند و ساير مواد در دريا به کار گيرند و در صورت اقتضا بايد سياستهاي خود را در اين جهت هماهنگ سازند.

ماده۳ـ تعهدات کلي

۱ـ طرف هاي متعاهد در اجراي اين تشريفات (پروتکل) بايد راهبرد احتياط آميزي را براي حفاظت محيط زيست در برابر پسماند يا ساير مواد به کار گيرند تا از اين طريق هنگامي که دليلي بر اين باور وجود دارد که پسماند يا ساير مواد وارد شده به محيط زيست دريايي ممکن است ايجاد ضايعه نمايد، حتي وقتي که مدرک قاطعي براي اثبات ارتباط اتفاقي بين مواد ورودي و اثرات آنها نباشد، اقدامات پيشگيرانه مناسب اتخاذ شود.

۲ـ با در نظر گرفتن اين راهبرد که آلوده کننده بايد در اصل، هزينه آلودگي را عهده دار گردد، هر طرف متعاهد بايد تلاش نمايد شيوه هايي را ترويج کند که به موجب آن ها، کساني را مجاز به تخليه يا سوزاندن در دريا کرده است، ضمن توجه به منافع عمومي، هزينه تحقق الزامات پيشگيري از آلودگي و کنترل آن طي فعاليتهاي مجاز را تقبل نمايند.

۳ـ در اجراي مفاد اين تشريفات (پروتکل)، طرف هاي متعاهد بايد به نحوي عمل نمايند که انتقال مستقيم يا غيرمستقيم خسارت يا احتمال ايجاد آن از يک بخش محيط زيست به بخشي ديگر صورت نپذيرد يا يک نوع آلودگي به نوع ديگر تبديل نشود.

۴ـ هيچيک از مفاد اين تشريفات (پروتکل) به گونه اي تفسير نخواهد شد که از به کارگيري اقدامات سختگيرانه تر طبق حقوق بين الملل با حفظ ملاحظات پيشگيري، کاهش و در صورت امکان حذف آلودگي توسط طرف هاي متعاهد به صورت فردي يا جمعي جلوگيري نمايد.

ماده۴ـ تخليه پسماند يا سايرمواد

۱ ـ (۱) طرف هاي متعاهد بايد از تخليه هر گونه پسماند يا ساير مواد به استثناء آنهايي که در پيوست (۱) فهرست شده اند، ممانعت بعمل آورند.

(۲) تخليه پسماند يا ساير مواد فهرست شده در پيوست (۱)، نيازمند مجوز مي باشد. طرفهاي متعاهد موظف به اتخاذ اقدام هاي اجرايي يا قانوني مي باشند که تطابق صدور مجوزها و شرايط صدور مجوز با مفاد پيوست (۲) را تضمين نمايد. توجه ويژه اي بايد به فرصت هايي مبذول گردد که از تخليه، به سود گزينه هاي بهتر از نظر زيست محيطي، جلوگيري مي نمايد.

۲ـ هيچ يک از مفاد اين تشريفات (پروتکل) به گونه اي تفسير نخواهد شد که يک طرف متعاهد را تا جايي که به آن طرف متعاهد مربوط است از تخليه پسماند يا ساير مواد ذکر شده در پيوست (۱) منع نمايد. طرف متعاهد مزبور بايد سازمان را از اقدامات مزبور آگاه سازد.

ماده۵ ـ سوزاندن در دريا

طرفهاي متعاهد بايد سوزاندن پسماند يا ساير مواد در دريا را ممنوع نمايند.

ماده۶ ـ صدور پسماند يا سايرمواد

۱ـ طرف هاي متعاهد نبايد اجازه دهند پسماند يا ساير مواد به منظور تخليه يا سوزاندن در دريا به ساير کشورها صادر شوند.

۲ـ با وجود بند (۱) ، اگر کشورهاي مربوط ترتيبي را ايجاد يا موافق تنامه اي را منعقد کرده باشند، صادرات جريان-هاي دي اکسيد کربن براي دفع طبق پيوست (۱) ممکن است رخ دهد. ترتيب يا موافقتنامه مزبور شامل موارد زير خواهد بود:

(۱) تأييد و تخصيص مسئوليت صدور مجوز بين کشورهاي صادرکننده و دريافت کننده، طبق مفاد اين تشريفات (پروتکل) و حقوق بين الملل حاکم؛

(۲) در مورد صادرات به طرف هاي غير متعاهد ، مقرراتي حداقل معادل موارد مندرج در اين تشريفات (پروتکل) ، از جمله موارد مربوط به صدور مجوزها و شرايط مجوز براي پيروي از مفاد پيوست (۲) براي حصول اطمينان از اين باشد که ترتيب يا موافقتنامه از تعهدات طرف هاي متعاهد به موجب اين تشريفات (پروتکل) براي حفظ و حراست از محيط زيست دريايي عدول نمي کند.

طرف متعاهدي که ت رتيبي را ايجاد يا موافق تنامهاي را منعقد کرده است، مراتب را به سازمان اعلام خواهد کرد.

ماده۷ـ آبهاي داخلي

۱ـ عليرغم هر يک از مفاد اين تشريفات (پروتکل)، اين تشريفات (پروتکل) تنها تا حدي که در بندهاي (۲) و (۳) پيش بيني شده است به آبهاي داخلي مربوط مي شود.

۲ـ چنانچه تخليه عمدي پسماند يا ساير مواد در آب هاي داخلي در مفهوم ماده (۱)، در صورتي که در دريا صورت گيرد، «تخليه» يا «سوزاندن در دريا» تلقي شود، هر طرف متعاهد بايد بر اساس صلاحديد خود، يا مفاد اين تشريفات (پروتکل) را به کار بندد يا اقدام هاي نظارتي و مجاز اثر بخش ديگري را جهت کنترل روش از بين بردن مزبور اتخاذ نمايد.

۳ـ هر طرف متعاهد بايد سازمان را از اطلاعات مربوط به قانون گذاري و ساز و کارهاي سازماني در مورد اجرا، پيروي و اعمال قانون در آبهاي داخلي دريايي داخلي آگاه سازد. طرفهاي متعاهد همچنين بايد بطور داوطلبانه بيشترين تلاشهاي خود را در ارائه خلاصه گزارشها در مورد نوع و ماهيت مواد تخليه شده در آبهاي داخلي دريايي انجام دهند.

ماده۸  ـ استثناها

۱ـ اگر تخليه پسماند يا سوزاندن در دريا تنها راه پيشگيري از تهديد به نظر آيد و اگر احتمال کمي وجود داشته باشد که در نتيجه تخليه پسماند يا سوزاندن در دريا خسارت کمتر از زماني بشود که در غير آن صورت اتفاق خواهد افتاد، در صورت لزوم جهت حفظ جان انسان ها يا کشتي ها، هواپيماها، سکوها يا ديگر سازه هاي ساخت دست بشر در دريا در موارد بسيار ضروري ناشي از شرايط نامطلوب آب و هوايي يا در مواردي که جان انسان را به مخاطره افکند يا تهديدي جدي براي کشتي ها، هواپيماها، سکوها يا ديگر سازه هاي ساخت بشر در دريا باشد، مفاد بند (۱) ماده (۴) و ماده (۵) اعمال نخواهد شد. تخليه مزبور بايد به گونه اي صورت گيرد که احتمال آسيب و ضرر به حيات انسان يا آبزيان به حداقل برسد و بايد فوري به سازمان گزارش شود.

۲ـ يک طرف متعاهد مي تواند به عنوان استثنا بر بند (۱) ماده (۴) و ماده (۵) در مواقع اضطراري که تهديد غيرقابل قبولي براي سلامتي انسان، ايمني يا محيط زيست دريايي ايجاد مي کند و با قبول اينکه راه حل معقول ديگري درباره آنها وجود ندارد، مجوز صادر نمايد. قبل از انجام چنين عملي، طرف متعاهد بايد با کشور يا کشورهايي که ممکن است تحت تأثير قرار گيرند، و نيز با سازمان، که پس از مشاوره با ديگر طرفهاي متعاهد و در صورت اقتضا با سازمانهاي بين المللي صلاحيت دار، طبق جزء (۶) بند (۱) ماده (۱۸) فوري، مناسب ترين روش ها را جهت اتخاذ به طرف متعاهد توصيه خواهد کرد، مشورت نمايد. طرف متعاهد بايد اين توصيه ها را حتي الامکان متناسب با زماني که عمل بايد در محدوده آن صورت گيرد و منطبق با تعهد کلي پرهيز از ايجاد خسارت به محيط زيست دريايي، انجام دهد و سازمان را از عمل انجام شده آگاه نمايد. طرفهاي متعاهد خود را ملزم مي دارند که در چنين شرايطي به يکديگر مساعدت نمايند.

۳ـ هر طرف متعاهد مي تواند در زمان تصويب يا الحاق به اين تشريفات (پروتکل) يا پس از الحاق به آن از حقوق خود به موجب بند (۲) صرف نظر نمايد.

ماده۹ـ صدور مجوزها و گزارش دهي

۱ـ هر طرف متعاهد يک يا چند مقام صلاحيت دار را به منظور انجام موارد زير تعيين خواهد نمود:

(۱) صدور مجوزها طبق اين تشريفات (پروتکل)؛

(۲) نگهداري اسناد مربوط به ماهيت و مقادير همه پسماند يا ساير موادي که مجوزهاي تخليه براي آنها صادر شده و در صورت امکان مقاديري که واقعاً تخليه شده اند و موقعيت، زمان و روش تخليه؛ و

(۳) پايش شرايط دريا از نظر اين تشريفات (پروتکل) به صورت مجزا يا با همکاري ساير طرفهاي متعاهد و سازمان هاي بين المللي صلاحيت دار.

۲ـ مقام يا مقام هاي صلاحيت دار يک طرف متعاهد بايد طبق اين تشريفات (پروتکل) در زمينه پسماند يا ساير موادي که براي تخليه در نظر گرفته مي شوند، يا به صورتي که در بند (۲) ماده (۸) سوزاندن در دريا پيش بيني گرديده است در موارد زير مجوز صادر نمايند:

(۱) بارگيري در قلمرو آن طرف انجام شده باشد؛

(۲) روي کشتي يا هواپيمايي بارگيري شده باشدکه در قلمرو آن ثبت شده است يا با پرچم آن تردد مي نمايد، در حالي که بارگيري در قلمرو کشوري که طرف متعاهد اين تشريفات (پروتکل) نيست، صورت گرفته باشد.

۳ـ در صدور مجوزها، مقام يا مقامات ذي ربط بايد از الزامات ماده (۴)، همراه با معيارها، اقدامات و الزامات ديگري که ممکن است مقتضي بدانند، پيروي نمايند.

۴ـ هر طرف متعاهد به طور مستقيم يا از طريق دبيرخانه اي که به موجب موافقتنامه منطقه اي تأسيس شده است، بايد موارد زير را به سازمان و در صورت اقتضا به ساير طرفهاي متعاهد گزارش نمايد:

(۱) اطلاعات مشخص شده در جزء هاي (۲) و (۳) بند (۱)؛

(۲) اقدامات اجرايي و قانوني اتخاذ شده به منظور اجراي مفاد اين تشريفات (پروتکل)، از جمله خلاصه اي از اقدامات اجرايي؛

(۳) اثر بخشي اقدامات مندرج در جزء (۲) بند (۴) و هر مشکلي که در اجراي آنها با آن مواجه مي شوند.

اطلاعات موضوع جزءهاي (۲) و (۳) بند (۱) بايد به صورت سالانه ارائه گردند. اطلاعات موضوع جزءهاي (۲) و (۳) بند (۴)، بايد به صورت منظم ارائه گردند.

۵ ـ گزارش هاي ارائه شده به موجب جزء هاي (۲) و (۳) بند (۴) بايد توسط نهاد فرعي ذي ربطي که توسط نشست طرف هاي متعاهد تعيين شده است مورد ارزيابي قرار گيرند. اين نهاد نتيجه گيري هاي خود را به نشست ذي ربط يا نشست ويژه طرفهاي متعاهد گزارش خواهد نمود.

ماده۱۰ـ اعمال و اجرا

۱ـ هر طرف متعاهد بايد اقدامات لازم را براي اجراي اين تشريفات (پروتکل) براي تمامي موارد زير به کارگيرد:

(۱) کشتي ها و هواپيماهايي که در قلمرو آن طرف ثبت شده يا تحت پرچم آن حرکت مي کنند؛

(۲) کشتي ها و هواپيماهايي که در قلمرو آن طرف، پسماند يا ساير موادي که بايد تخليه شود يا در دريا سوزانده شود را بارگيري مي نمايند؛

(۳) کشتي ها، هواپيماها و سکوها يا ساير سازه هاي ساخت دست بشر با اين باور که در تخليه يا سوزاندن در دريا در محدوده اي که در آن طرف متعاهد حق اعمال صلاحيت طبق حقوق بين الملل را دارد، دخيل مي باشند.

۲ـ هر طرف متعاهد بايد اقدامات مناسبي را طبق حقوق بين الملل به منظور پيشگيري و در صورت لزوم مجازات اعمالي که مغاير با مفاد اين تشريفات (پروتکل) باشد، اتخاذ نمايد.

۳ـ طرفهاي متعاهد موافقت مي نمايند در تعميم و گسترش روشهاي اجراي مؤثر اين تشريفات (پروتکل) در مناطق فراتر از صلاحيت هر کشوري، از جمله روش هاي گزارش دهي در مورد کشتي ها و هواپيماهايي که بر خلاف اين تشريفات (پروتکل) در حال تخليه پسماند يا سوزاندن در دريا مشاهده شوند، همکاري نمايند

۴ـ اين تشريفات (پروتکل) در مورد آن دسته از کشتي ها و هواپيماهايي که به موجب حقوق بين الملل از مصونيت دولتي برخوردارند، اعمال نمي شود. با اين وجود، هر طرف متعاهد بايد با اتخاذ اقدامات مناسب اطمينان حاصل کند که چنين کشتي ها و هواپيماهايي که به آن طرف تعلق دارند يا توسط آن طرف مورد بهره برداري قرار مي-گيرند، به گونه اي عمل نمايد که با منظور و هدف اين تشريفات (پروتکل) مطابقت و سازگاري داشته باشد و بايد بر اين اساس سازمان را آگاه نمايد.

۵ ـ يک کشور مي تواند، در زمان بيان موافقت خود با ملتزم شدن به اين تشريفات (پروتکل)، يا در هر زماني پس از آن، اظهار نمايد که مفاد اين تشريفات (پروتکل) را در مورد کشتي ها و هواپيماهاي خود که در بند (۴) به آن ها اشاره شد، اعمال خواهد نمود، با آگاهي از اين موضوع که تنها آن کشور مي تواند مفاد مذکور را در مورد چنين کشتي ها و هواپيماهايي اجرا نمايد.

ماده۱۱ـ فرآيند پيروي

۱ـ حداکثر دو سال پس از لازم الاجراء شدن اين تشريفات (پروتکل)، نشست طرفهاي متعاهد به منظور تعيين روشها و سازوکار هاي ضروري براي ارزيابي و ارتقاي پيروي از اين تشريفات (پروتکل) برگزار خواهد شد. روشها و سازوکار  هاي مزبور بايد با درنظر داشتن امکان تبادل کامل و آزاد اطلاعات به شيوه اي سازنده تدوين شوند.

۲ـ پس از بررسي کامل تمام اطلاعات ارائه شده به موجب اين تشريفات (پروتکل) و هر گونه پيشنهاد ارائه شده از طريق روش ها و ساز و کارهاي ايجاد شده به موجب بند (۱)، نشست طرفهاي متعاهد مي تواند پيشنهاد مشاوره، کمک يا همکاري با طرفهاي متعاهد يا غيرمتعاهد را ارائه نمايد.

ماده۱۲ـ همکاري منطقه اي

به منظور پيشبرد اهداف اين تشريفات (پروتکل)، طرفهاي متعاهدي که داراي منافع مشترک جهت حفاظت محيط زيست دريايي در يک منطقه جغرافيايي معين هستند بايد با در نظر گرفتن ويژگي هاي خاص منطقه اي، نسبت به ارتقاي همکاري منطقه اي از جمله انعقاد موافقت نامه هاي منطقه اي سازگار با اين تشريفات (پروتکل) براي پيشگيري، کاهش و در صورت امکان حذف آلودگي ناشي از تخليه يا سوزاندن پسماند يا ساير مواد در دريا تلاش نمايند. طرف هاي متعاهد در راستاي تدوين روش هاي کاري هماهنگ، بايد جهت همکاري با طرفهاي ديگر موافقت-نامه هاي منطقه اي که قرار است توسط طرفهاي متعاهد ديگر کنوانسيونهاي مرتبط رعايت شود، تلاش نمايند.

ماده۱۳ـ مساعدت و همکاري فني

۱ـ طرفهاي متعاهد بايد با تشريک مساعي با سازمان و با هماهنگي ساير سازمان هاي بين المللي صلاحيتدار، پشتيباني دو جانبه و چند جانبه را به منظور پيشگيري، کاهش و در صورت امکان، حذف آلودگي ناشي از تخليه به نحو مقرر در اين تشريفات (پروتکل) به آن دسته از طرفهاي متعاهدي که درخواستموارد زير را دارند، ترغيب نمايند:

(۱) آموزش کارکنان علمي و فني براي پژوهش، پايش و اجرا، از جمله تهيه تجهيزات و امکانات ضروري به نحو مقتضي با هدف تقويت توانايي هاي ملي؛

(۲) راهنمايي در خصوص اجراي اين تشريفات (پروتکل)؛

(۳) همکاري فني و ارائه اطلاعات در زمينه به حداقل رساني پسماند و فرآيندهاي توليد پاک؛

(۴) همکاري فني و ارائه اطلاعات مرتبط با تخليه و تصفيه پسماند و ساير تدابير براي پيشگيري، کاهش و در صورت امکان حذف آلودگي ناشي از تخليه؛ و

(۵) دسترسي و انتقال فن آوري هاي ايمن و سازگار با محيط زيست و دانش فني مرتبط به ويژه به کشورهاي در حال توسعه و کشورهاي در حال گذار به اقتصادهاي بازار آزاد، با شرايط مطلوب، از جمله شرايط اعطايي و ترجيحي و به شکل توافق شده دو جانبه، با در نظر گرفتن نياز به حمايت از حقوق مالکيت معنوي و همچنين نيازهاي ويژه کشورهاي در حال توسعه و کشورهاي در حال گذار به اقتصادهاي بازار آزاد.

۲ـ سازمان موظف به انجام وظايف زير مي باشد:

(۱) درخواست هاي طرفهاي متعاهد درخواست کننده همکاريهاي فني را با در نظر گرفتن عواملي نظير توانايي هاي فني، به آگاهي ساير طرفهاي متعاهد برساند؛

(۲) درخواست هاي کمک را به نحو مقتضي با ساير سازمانهاي بين المللي صلاحيت دار هماهنگ سازد؛ و

(۳) در صورت وجود منابع کافي، به کشورهاي در حال توسعه و در حال گذار به اقتصادهاي بازار آزاد که قصد خود را براي اين که طرف متعاهد اين تشريفات (پروتکل) شوند، ابراز داشته اند، مساعدت نمايد تا روش هاي لازم براي دستيابي به اجراي کامل را بررسي نمايند.

ماده۱۴ـ پژوهش هاي علمي و فني

۱ـ طرفهاي متعاهد بايد به منظور ارتقاء و تسهيل پژوهش علمي و فني در زمينه پيشگيري، کاهش و در صورت عملي بودن، حذف آلودگي ناشي از تخليه و ساير منابع آلودگي محيط زيست دريايي مرتبط با اين تشريفات (پروتکل)، اقدامات مناسبي را به عمل آورند. چنين پژوهشهايي بطور ويژه بايد شامل مشاهده، اندازه گيري، ارزشيابي و تجزيه و تحليل آلودگي به وسيله روشهاي علمي باشد.

۲ـ طرفهاي متعاهد به منظور دستيابي به اهداف اين تشريفات (پروتکل)، بايد دسترسي به اطلاعات مرتبط مورد نياز ساير طرفهاي متعاهد در زمينه هاي زير را ارتقا دهند:

(۱) فعاليتها و اقدامات علمي و فني انجام شده طبق اين تشريفات (پروتکل)؛

(۲) برنامه هاي علمي و فني دريايي و اهداف آنها؛

(۳) اثرات مشاهده شده از پايش و ارزيابي انجام گرديده به موجب جزء (۳) بند (۱) ماده (۹).

ماده۱۵ـ مسئوليت و تعهد

طرفهاي متعاهد طبق اصول حقوق بين الملل در خصوص مسئوليت دولت در زمينه وارد کردن خسارت به محيط زيست ساير کشورها يا به هر ناحيه ديگر محيط زيست، متعهد مي شوند تا روشهاي مربوط به مسئوليت ناشي از تخليه يا سوزاندن پسماند يا ساير مواد در دريا را تدوين نمايند.

ماده۱۶ـ حل و فصل اختلاف ها

۱ـ هرگونه اختلاف ناشي از تفسير يا اجراي اين تشريفات (پروتکل) بايد در اولين فرصت از طريق مذاکره، ميانجيگري، يا مصالحه، يا هر روش مسالمت آميز مورد قبول طرفهاي اختلاف بر طرف شود.

۲ـ در صورت عدم وجود راه حل ممکن طي زمان (۱۲) ماه پس از اعلام يکي از طرفهاي متعاهد به طرف ديگر مبني بر وجود اختلاف بين آن ها، اختلاف بايد با درخواستيکي از طرف هاي اختلاف بر اساس رويه داوري مندرج در پيوست (۳)، حل و فصل گردد، مگر اينکه طرف هاي اختلاف نسبت به استفاده از يکي از روش هاي فهرست شده در بند (۱) ماده (۲۸۷) کنوانسيون مورخ ۱۹۸۲ (۱۳۶۱) سازمان ملل متحد در خصوص حقوق درياها توافق نمايند. طرف هاي اختلاف اعم از اين که جزء کشورهاي عضو کنوانسيون مورخ۱۹۸۲ (۱۳۶۱) سازمان ملل متحد در خصوص حقوق درياها باشند يا نباشند، مي توانند به همان ترتيب موافقت نمايند.

۳ـ چنانچه توافقي مبني بر به کارگيري يکي از روشهاي فهرست شده در بند (۱) ماده (۲۸۷) کنوانسيون مورخ ۱۹۸۲ (۱۳۶۱) سازمان ملل متحد در خصوص حقوق درياها حاصل شود، مفاد بخش (۱۵) آن کنوانسيون که به روش انتخابي مربوط مي شود، نيز مي تواند با اعمال تغييرات لازم اعمال گردد.

۴ ـ دوره زماني (۱۲) ماهه موضوع بند (۲) در صورت رضايت طرفهاي مربوط مي تواند براي مدت (۱۲) ماه ديگر تمديد شود.

۵ ـ با وجود بند (۲)، هر کشوري در هنگام ابراز رضايت خود مبني بر ملتزم شدن به اين تشريفات (پروتکل) مي-تواند به دبيرکل اطلاع دهد که هر گاه آن کشور يکي از طرف هاي اختلاف در تفسير يا اجراي بند (۱) يا (۲) ماده (۳) باشد، رضايت آن کشور قبل از حل و فصل اختلاف از طريق روشهاي داوري پيش بيني شده در پيوست (۳) لازم خواهد بود.

ماده۱۷ـ همکاري بين المللي

طرفهاي متعاهد بايد اهداف اين تشريفات (پروتکل) را در سازمانهاي بين المللي صلاحيت دار ترويج دهند.

ماده۱۸ـ نشست هاي طرفهاي متعاهد

۱ـ نشست هاي طرفهاي متعاهد يا نشست هاي ويژه طرفهاي متعاهد بايد اجراي اين تشريفات (پروتکل) را تحت بازنگري مستمر قرار دهند و اثر بخشي آن را با هدف شناسايي روش هاي تحکيم بخش و در صورت نياز، پيشگيري، کاهش و در صورت امکان حذف آلودگي ناشي از تخليه و سوزاندن پسماند و ساير مواد در دريا ارزيابي نمايند. براي اين منظور نشست هاي طرفهاي متعاهد يا نشستهاي ويژه طرفهاي متعاهد ممکن است به موارد زير بپردازد:

(۱) بازنگري و تصويب اصلاحيه هاي اين تشريفات (پروتکل) طبق مواد (۲۱) و (۲۲)؛

(۲) در صورت لزوم تأسيس نهادهاي فرعي به منظور بررسي تمام موارد با هدف تسهيل در اجراي مؤثر اين تشريفات (پروتکل)؛

(۳) دعوت از نهادهاي تخصصي ذيربط به منظور ارائه رهنمود به طرفهاي متعاهد يا به سازمان در موارد مرتبط با اين تشريفات (پروتکل)؛

(۴) ارتقاء همکاري با سازمانهاي بين المللي صلاحيت دار مرتبط با پيشگيري و کنترل آلودگي؛

(۵) بررسي اطلاعات واصله به موجب بند (۴) ماده (۹)؛

(۶) تدوين يا تصويب روش هاي موضوع بند (۲) ماده (۸) از جمله معيارهاي اساسي جهت تعيين وضعيت هاي استثنايي و اضطراري و روش هايي براي رهنمود مشاوره اي و تخليه ايمن مواد در دريا تحت شرايط مزبور با مشورت سازمان هاي بين المللي صلاحيت دار؛

(۷) بررسي و تصويب راه حل ها؛

(۸) بررسي هر اقدام مقتضي ديگر.

۲ـ طرفهاي متعاهد در اولين نشست خود در صورت نياز بايد آيين کار را تعيين نمايند.

ماده۱۹ـ وظايف سازمان

۱ـ سازمان در ارتباط با اين تشريفات (پروتکل) بايد مسئوليت وظايف دبيرخانه را عهده دار باشد. هر طرف متعاهد اين تشريفات (پروتکل) که عضو سازمان نباشد، بايد سهم مناسبي از هزينه هاي ناشي از اجراي اين وظايف توسط سازمان را بپردازد.

۲ـ وظايف دبيرخانه اي ضروري براي امور اداري اين تشريفات (پروتکل) عبارتند از:

(۱) برپايي نشست هاي طرفهاي متعاهد هر سال يک بار، مگر آنکه طرفهاي متعاهد به شکل ديگري تصميم بگيرند و برپايي نشست هاي ويژه طرف هاي متعاهد در هر زمان بنا به درخواست دو سوم طرفهاي متعاهد؛

(۲) ارائه مشاوره براي اجراي اين تشريفات (پروتکل) و رهنمودها و رويه هاي تدوين شده به موجب آن، حسب درخواست؛

(۳) بررسي درخواست ها و اطلاعات واصله از طرفهاي متعاهد، مشاوره با آنها و با سازمانهاي بين المللي صلاحيت دار و ارائه توصيه هايي به طرفهاي متعاهد در مورد موضوعات مربوط به اين تشريفات (پروتکل) که به طور مشخص توسط آن مورد حکم قرار نگرفته اند؛

(۴) تهيه و ارائه مساعدت، از طريق مشاوره با طرفهاي متعاهد و سازمانهاي بين المللي صلاحيت دار در جهت تدوين و اجراي روش هاي موضوع جزء (۶) بند (۱) ماده (۱۸)؛

(۵) انتقال تمام اطلاعيه هاي واصله به سازمان طبق اين تشريفات (پروتکل) به طرفهاي متعاهد مربوط؛

(۶) آماده سازي بودجه و حساب مالي براي اجراي اين تشريفات (پروتکل) و توزيع آن بين تمام طرفهاي متعاهد، هر دو سال يک بار.

۳ـ سازمان در صورت وجود منابع کافي، علاوه بر الزامات مندرج در جزء (۳) بند (۲) ماده (۱۳)، بايد:

(۱) در ارزيابي وضعيت محيط زيست دريايي تشريک مساعي نمايد؛

(۲) با سازمانهاي بين المللي صلاحيت دار مرتبط با پيشگيري و کنترل آلودگي همکاري نمايد.

ماده۲۰ـ پيوست ها

پيوست هاي اين تشريفات (پروتکل)، جزء لاينفک اين تشريفات (پروتکل) هستند.

ماده۲۱ـ اصلاحيه تشريفات (پروتکل)

۱ـ هر طرف متعاهد مي تواند اصلاحاتي را براي مواد اين تشريفات (پروتکل) پيشنهاد نمايد. متن هر گونه اصلاحيه پيشنهادي بايد حداقل (۶) ماه قبل از بررسي آن در نشست طرفهاي متعاهد يا نشست ويژه طرفهاي متعاهد، توسط سازمان به آگاهي طرفهاي متعاهد برسد.

۲ـ اصلاحات مواد اين تشريفات (پروتکل) بايد توسط اکثريت دو سوم آراء طرفهاي متعاهد حاضر و رأي دهنده در نشست طرفهاي متعاهد يا نشست ويژه طرفهاي متعاهد که به همين منظور تعيين شدهاست، تصويب گردد.

۳ ـ هر اصلاحيه اي براي طرفهاي متعاهدي که آن را پذيرفته اند در شصتمين روز پس از آنکه دوسوم طرفهاي متعاهد سند پذيرش اصلاحيه را نزد سازمان توديع نمايند، لازم الاجراء خواهد گرديد. پس از آن، اصلاحيه براي هر طرف متعاهد ديگر در روز شصتم پس از تاريخي که در آن، طرف متعاهد مزبور سند پذيرش اصلاحيه را توديع نمايد لازم-الاجراء خواهد شد.

۴ـ دبيرکل، طرفهاي متعاهد را از هرگونه اصلاحات تصويب شده در نشست هاي طرفهاي متعاهد و تاريخي که اين اصلاحات به طور کلي و براي هر يک از طرفهاي متعاهد لازم الاجراء مي گردد، آگاه خواهد ساخت.

۵ ـ پس از لازم الاجراء شدن اصلاحيه اين تشريفات (پروتکل)، هر کشوري که طرف متعاهد اين تشريفات (پروتکل) شود طرف متعاهد اين تشريفات (پروتکل) به گونه اصلاح شده خواهد شد، مگر اينکه دوسوم طرفهاي متعاهد حاضر و رأي دهنده در نشست يا نشست ويژه طرفهاي متعاهد براي تصويب اصلاحيه به نحو ديگري توافق نمايند.

ماده۲۲ـ اصلاحيه پيوست ها

۱ـ هر طرف متعاهد مي تواند اصلاحاتي را براي پيوست هاي اين تشريفات (پروتکل) پيشنهاد نمايد. متن هر گونه اصلاحيه پيشنهادي حداقل (۶) ماه قبل از بررسي آن در نشست طرفهاي متعاهد يا نشست ويژه طرفهاي متعاهد توسط سازمان به آگاهي طرفهاي متعاهد خواهد رسيد.

۲ـ اصلاحات پيوستها به غير از پيوست (۳)، بر مبناي بررسي هاي فني و علمي خواهد بود و در صورت اقتضا مي-تواند عوامل قانوني، اجتماعي و اقتصادي را در نظر بگيرد. اصلاحات مزبور توسط اکثريت دو سوم آراي طرفهاي متعاهد حاضر و رأي دهنده در نشست طرفهاي متعاهد يا نشست ويژه طرفهاي متعاهد که به همين منظور تعيين شده اند تصويب خواهد شد.

۳ـ سازمان بدون درنگ اصلاحات پيوستهاي تصويب شده در نشست طرفهاي متعاهد يا نشست ويژه طرفهاي متعاهد را به طرفهاي متعاهد ارسال خواهد نمود.

۴ـ به استثناء آنچه در بند (۷) مقرر گرديده است، اصلاحات پيوستها در مورد هر طرف متعاهد بلافاصله از تاريخ اطلاعيه پذيرش آن طرف به سازمان يا (۱۰۰) روز پس از تاريخ تصويب اصلاحيه در نشست طرفهاي متعاهد، در صورت ديرتر بودن، به جز براي طرفهاي متعاهدي که قبل از پايان (۱۰۰) روز عدم توانايي خود را براي پذيرش اصلاحيه در زمان تعيين شده اعلام مي دارند، لازم الاجراء خواهد شد. هر طرف متعاهد در هر زماني مي تواند پذيرش را جايگزين اعلاميه قبلي اعتراض نمايد و بر اين اساس اصلاحيه اي که قبلاً مورد اعتـراض واقع شـده، براي آن طـرف متعـاهد لازم الاجـراء خواهد شد.

۵ ـ دبيرکل بدون تأخير تمامي طرف هاي متعاهد را از اسناد پذيرش يا اعتراض توديع شده نزد سازمان آگاه خواهد نمود.

۶ ـ پيوست جديد يا اصلاحيه پيوست که به اصلاحيه مواد اين تشريفات (پروتکل) مربوط مي شود، تا زماني که اصلاحيه مواد اين تشريفات (پروتکل) لازم الاجراء نشود، لازم الاجراء نخواهد گرديد.

۷ـ در ارتباط با اصلاحيه هاي پيوست (۳) در خصوص تشريفات داوري و در ارتباط با تصويب و لازم الاجراء شدن پيوست هاي جديد، روشهاي اصلاحات مواد اين تشريفات (پروتکل) بايد اعمال شوند.