قانون اجازه عضويت جمهوري اسلامي ايران در كنوانسيون بازل درباره كنترل انتقالات برون مرزي مواد زايد زيان بخش و دفع آنها

ماده واحده - به دولت اجازه داده مي شود به عضويت كنوانسيون بازل

درباره كنترل انتقالات برون مرزي مواد زايد زيان بخش و دفع آنها مصوب 22 مارس 1989 سوئيس درآيد و اسناد آن را تسليم نمايد.

سازمان ملل 22 مارس 1989

3/83.

برنامه محيط زيست متن اصلي . انگليسي

كنفرانس نمايندگان تام الاختيار درباره كنوانسيون جهاني مربوط به كنترل انتقالات برون مرزي زباله هاي مضر

بال ، 20 - 22 مارس 1989

فقره 3 از دستور كار

كنوانسيون بازل درباره كنترل انتقالات برون مرزي زباله هاي مضر و دفع آنها

مقدمه

اعضا اين كنوانسيون با علم به زيان احتمالي زباله هاي مضر و ساير انواع زباله و انتقال برون مرزي آنها براي سلامت انسان با توجه به تهديد روزافزون سلامت انسان و محيط زيست از ايجاد و پيچيدگي زباله هاي مضر و ساير انواع زباله و انتقال برون مرزي آنها و نيز با توجه به اين نكته كه موثرترين طريق حفظ سلامت انسان و محيط زيست در خطرات عارض از اين گونه زباله ها، تقليل ايجاد آنها به حداقل از لحاظ كمي و كيفي و نتيجتا كاهش خطر بالقوه آنها مي باشد،  با اعتقاد به اين كه دولتها بايد تدابير لازم را اتخاذ نمايند تا در اداره  زباله هاي مضر و ساير انواع زباله ، از جمله انتقال و دفع برون مرزي آنها  حفظ سلامت انسان و محيط زيست ، در هر جا كه دفع شود مد نظر باشد،  با در نظر گرفتن اين نكته كه دولتها بايد اطمينان حاصل كنند كه عوامل  ايجاد زباله هاي مضر و ساير انواع زباله وظايف خود را به نحوي انجام دهند  كه حفظ محيط زيست ، در هر جا كه زباله ها دفع مي شود، مورد توجه باشد،  با علم كامل به اين كه هر دولتي اين حق مطلق را دارد كه از ورود و دفع  زباله هاي مضر و ساير انواع زباله در سرزمين خود جلوگيري نمايد،  و نيز با توجه به تمايل روزافزون دولتها، به ويژه كشورهاي در حال رشد، به  جلوگيري از انتقالات برون مرزي زباله هاي مضر و ساير انواع زباله بر سرزمين  خود،  با اعتقاد به اين كه زباله هاي مضر و ساير انواع زباله بايد تا جايي كه  حفظ محيط زيست ايجاب مي كند، در همان كشوري دفع شود كه زباله ها در آن جا ايجاد شده است ، با اطلاع از اين كه انتقالات برون مرزي زباله هاي مضر و ساير انواع زباله ، از كشور محل ايجاد آنها به كشوري ديگر بايد فقط تحت شرايطي مجاز دانسته شود كه سلامت انسان و محيط زيست آن جا را به خطر نيندازد و نيز اين انتقالات با مفاد اين كنوانسيون مطابقت داشته باشد، با توجه به اين كه تشديد نظارت در انتقالات برون مرزي زباله هاي مضر و ساير انواع زباله موجب اداره صحيح آنها از لحاظ زيست محيطي و نيز تقليل حجم اين گونه انتقالات برون مرزي خواهد گرديد، با اعتقاد به اين كه دولتها براي مبادله صحيح اطلاعات درباره كنترل انتقالات برون مرزي زباله هاي مضر و ساير انواع زباله به سرزمينهاي ديگر تدابيري اتخاذ نمايند، با در نظر گرفتن اين كه برخي از موافقتنامه هاي منطقه اي و نيز بين المللي ، متعرض مساله حفظ و حمايت محيط زيست در رابطه با انتقال كالاهاي خطرناك شده اند، با توجه با اعلاميه كنفرانس سازمان درباره محيط زيست انسان (استكهلم 1972) رهنمودها و اصول براي اداره صحيح زباله هاي مضر جهت حفظ محيط زيست ، (قاهره ) مصوب شوراي سرپرستي برنامه محيط زيست سازمان ملل طي قطعنامه شماره 30/14 مورخ 17 ژوئن 1987، توصيه كميته كارشناسان سازمان ملل درباره انتقال كالاهاي مضر (كه در سال 1957 تدوين شده و هر دو سال يك بار آن را به روز درمي آورند)، توصيه ها، اعلاميه ها، مدارك و مقررات مربوط كه در سيستم سازمان ملل تنظيم و تصويب گرديده و كارها و مطالعات انجام شده در سازمانهاي منطقه اي و بين المللي ، نظر به روح ، اصول ، اهداف و وظايف منشور جهاني براي طبيعت ، مصوب مجمع عمومي سازمان ملل در سي و هفتمين اجلاس خود (1982) به عنوان نظام اخلاقي مربوط به حفظ محيط زيست انسان و حفاظت از منابع طبيعي . با تاييد اين كه دولتها مسئول ايفاي تعهدات بين المللي خود در رابطه با حمايت از سلامت انسان و حفظ و حمايت محيط زيست هستند و به موجب حقوق بين الملل مسئوليت دارند، با علم اين كه در صورت نقض عملي مفاد اين كنوانسيون يا هر پروتكل مربوط به آن حقوق بين الملل مربوط به معاهدات قابل اجرا خواهد بود، با آگاهي از نياز به ادامه توسعه و استفاده از تكنولوژيهايي كه از لحاظ سلامت محيط زيست زباله كمتري توليد مي كنند و اتخاذ شيوه هاي صحيح بازپروري ، خانه داري مناسب و سيستم هاي مطلوب اداره زباله هاي مضر و ساير انواع زباله به منظور كاهش ايجاد آنها به حداقل . و نيز با علم به توجه فزاينده جهاني به لزوم كنترل شديد انتقال برون مرزي زباله هاي مضر و ساير انواع زباله و نياز به كاهش اين گونه انتقالات ، در حد امكان ، به حداقل ، با نگراني از مساله انتقالات غير قانوني برون مرزي زباله هاي مضر و ساير انواع زباله ، و نيز با در نظر گرفتن امكانات محدود كشورهاي در حال رشد براي اداره زباله هاي مضر و ساير انواع زباله ، با آگاهي از لزوم ترغيب انتقال تكنولوژي براي اداره صحيح زباله هاي مضر و ساير انواع زباله اي كه در محل ايجاد مي شود، خاصه به كشورهاي در حال رشد طبق روح رهنمودهاي قاهره و قطعنامه شماره 16/14 شوراي سرپرستي درباره ترغيب انتقال تكنولوژي مربوط به حمايت از محيط زيست. و نيز با علم به اينكه زباله هاي مضر و ساير انواع زباله بايد طبق كنوانسيون هاي بين المللي و توصيه هاي مربوط انتقال يابد ، و نيز با اعتقاد به اينكه انتقال برون مرزي زباله هاي مضر و ساير ا نواع زباله بايد فقط هنگا مي مجاز دانسته شود كه انتقال و نهايتا دفع اينگونه زباله ها از لحاظ زيست محيطي بي ضرر است ، و با تصميم به محا فظت از سلامت انسان و محيط زيست از طريق كنترل شديد در مقابل اثرات زيانباري كه ممكن است از ايجاد و اداره زباله هاي مضر و ساير ا نواع زباله حادث شود ، به نحو ذيل توافق نمودند.

ماده 1- حدود كنوانسيون

1- زباله هاي ذيل كه مورد انتقال برون مرزي قرار مي گيرند براي منظور هاي اين كنوانسيون (( زباله هاي مضر ))محسوب مي شوند :

الف – زباله هائي كه جزء گروه مندرج در ضميمه 1 مي باشد ، مگر آنكه داراي خصوصيات مذكور در ضميمه 3 نباشد.

ب – زباله هائي كه مشمول بند ( الف ) نيستند ، ولي طبق مقررات محلي كشورهاي عضو صادر كننده و وارد كننده يا عبور زباله هاي مضر محسوب مي شوند .

2- زباله هائي كه از گروه مندرج در ضميمه 2 هستند و مورد انتقال برون مرزي قرار مي گيرند ، براي منظورهاي اين كنوانسيون (( ساير انواع زباله ))به شمار مي آيند .

3- زباله هائي كه بعلت راديو اكتيو بودن مشمول سيستم هاي ديگر بين المللي كنترل ،از جمله اسناد بين ا لمللي مشخصا قابل اجرا در مورد مواد راديو ا كتيو ، مي باشند ، در چهار چوب اين كنوانسيون قرار نمي گيرند .

4- زباله هاي ناشي از عمليات عادي كشتي ها ، كه دفع آنها مشمول سند بين المللي ديگري مي باشد ، درچهارچوب اين كنوانسيون قرار نمي گيرند .

ماده 2- تعريف ها

براي منظور هاي اين كنوانسيون :

1- (( زباله ها ))اجسام يا اشيائي است كه طبق مقررات قانون ملي دفع مي شوند يا بايد دفع شوند .

2-((اداره )) به معني جمع آوري ، انتقال و دفع زباله هاي مضر يا ساير انواع زباله ، از جمله مراقبت بعدي از محل هاي دفع مي باشد.

3-((انتقال برون مرزي ))به معني انتقال زباله هاي مضر يا ساير انواع زباله است از ناحيه اي تحت حاكميت ملي يك دولت به ناحيه اي تحت حاكميت ملي يك دولت ديگر يا از طريق آن ، يا به ناحيه اي يا از طريق ناحيه اي كه تحت حاكميت ملي دولت ديگري نباشد ، مشروط به آنكه لااقل دودولت در اين انتقال ذيمدخل باشند .

4-(( دفع )) به معني هر عملي است كه در ضميمه 4 اين كنوانسيون مشخص شده است .

5- (( محل يا وسايل مجاز ))به معني محل يا وسايل دفع زباله هاي مضر و ساير انواع زباله است كه مرجع مربوط كشوري كه محل يا وسايل در آن قرار دارد ، آن را مجاز دانسته است .

6- (( مرجع ذيصلاح ))به معني يك مرجع دولتي است كه يك كشور عضو در نواحي كه خود صلاح مي داند ، تعيين مي نمايد تا مسوول دريافت اطلاعيه مربوط به انتقال برون مرزي زباله هاي مضر يا ساير انواع زباله ،اطلاعات مربوط به آن ، و جوابگوئي به آن اطلاعيه طبق ماده 6 ، باشد .

7- (( مركز ))به معني واحد كشور عضوي است كه در ماده 5 بدان اشاره شده و مسوول دريافت يا ارائه اطلاعات پيش بيني شده در مواد 13 و 15 مي با شد .

8- (( اداره زباله هاي مضر و ساير ا نواع زباله به نحو صحيح از لحاظ (( زيست محيطي )) به معني انجام اقدامات عملي است به منظور اداره زباله هاي مضر و سا ير ا نواع زباله بنحوي كه سلامت انسان و محيط زيست در برابر اثرات زيان بار احتمالي اين گونه زباله ها حفظ گردد.

9- (( ناحيه تحت حاكميت ملي يك دولت )) ، به معني هر گونه اراضي ، ناحيه دريائي يا هوائي است كه در داخل آن ، يك دولت طبق حقوق بين ا لمللي در رابطه با سلامت انسان و محيط زيست ، مسووليت اداري و ا نضباطي اعمال مينمايد .

10- (( كشور صدور )) به معني كشور عضوي است كه قرار است انتقال برون مرزي زباله هاي مضر و ساير انواع زباله از آنجا آغاز شود .

11- (( كشور ورود ))به معني كشور عضوي است كه انتقال برون مرزي زباله هاي مضر ويا سا ير ا نواع زباله به منظور دفع آنها در آنجا يا به منظور بارگيري آن قبل از دفع در ناحيه اي كه تحت حاكميت ملي هيچ دولتي نيست ، انجام مي گيرد .

12- (( كشور عبور )) به معني كشوري جز كشور صدور و يا كشور ورود است كه انتقال زباله هاي مضر و ساير انواع زباله از طريق آن انجام مي شود يا قرار است انجام شود .

13- (( كشورهاي ذيربط)) به معني كشورهاي صدور ، ورود يا عبور مي باشند ، خواه عضو كنوانسيون باشند و خواهد نباشند .

14- ((شخص )) به معني شخص حقيقي يا حقوقي است .

15- (( صادر كننده )) به معني شخصي است كه تحت حاكميت دولت كشور صدوري مي باشد كه ترتيب صدور زباله هاي مضر و سا ير انواع زباله را مي دهد .

16- (( وارد كننده )) به معني شخصي است كه تحت حاكميت دولت كشور ورودي مي باشد كه ترتيب ورود زباله هاي مضر و ساير ا نواع زباله را مي دهد .

17- (( انتقال دهنده )) به معني شخصي است كه انتقال زباله هاي مضر يا ساير انواع زباله را انجام مي دهد.

18- (( ايجاد كننده ))به معني شخصي است كه فعاليتش زباله هاي مضر يا ساير انواع زباله ايجاد مي كند ، يا هر گاه شخص ايجاد كننده معلوم نباشد ، شخصي است كه آن زباله ها را دراختيار دارد يا آن را كنترل ميكند.

19- (( دفع كننده )) به معني شخصي است كه زباله هاي مضر يا ساير انواع زباله براي او حمل مي شود تا آنها را دفع نمايد.

20- (( سازمان يك پارچه سازي سياسي و يا ا قتصادي )) به معني سازماني است كه توسط دولت هاي داراي حاكميت ملي تشكيل شده است و دولت هاي عضو آن سازمان صلاحيت مربوط به امور تحت ا ين كنوانسيون را به آن سا زمان واگذار نموده اند و داراي اختيارات تام طبق مقررات داخلي خود مي باشد تا كنوا نسيون را امضا ء كند ، تصويب نمايد ،بپذيرد ، با آن موافقت نمايد و رسما آن را تاييد كند يا بدان ملحق گردد.

21- (( انتقال غير قانوني )) به معني هر گونه انتقال برون مرزي زباله هاي مضر يا ساير انواع زباله مي باشد كه در ماده 9 مشخص گرديده است .

ماده 3 – تعريف هاي ملي از زباله هاي مضر

1- هر عضو كنوانسيون بايد ظرف ظرف مدت شش ماه از تاريخ امضاء اين كنوانسيون دبيرخانه كنوانسيون را از موضوع زباله هائي ( غير از زباله هائي كه در ضميمه هاي 1 و 2 ذكر شده است ) كه طبق قوانين ملي خودبعنوان زباله هاي مضر در نظر گرفته يا تعريف كرده است ، آگاه سازد و نيز شرايط مربوط به شيوه هاي انتقال برون مرزي قابل اجراء در مورد اينگونه زباله ها را به اطلاع دبيرخانه برساند.

2- هر عضو كنوانسيون بايد دبيرخانه را متعاقبا از تغييرات عمده در اطلاعاتي كه طبق بند 1 ارائه داده است مطلع سازد .

3- دبير خانه بايد فورا اطلاعاتي را كه به موجب بندهاي 1 و 2 دريافت داشته است به آگاهي همه اعضا ء كنوانسيون برساند .

4- اعضا ء كنوا نسيون بايد اطلاعاتي راكه دبيرخانه به آنها داده است دراختيار صادر كنندگان خود بگذارند.

ماده 4 – تعهدات عموم

1 – الف : اعضائي كه از حق خود در منع ورود زباله هاي مضر يا ساير انواع زباله براي دفع استفاده مي كنند بايد اعضاي ديگر را از تصميم خود طبق ما ده 13 آگاه سازند.

ب – اعضاء كنوانسيون مي توانند صدور زباله هاي مضر و ساير ا نواع زباله را به كشور اعضائي كه ورود اينگونه زباله ها رامنع كرده ا ند ، هنگامي كه به موجب بند فرعي ( الف ) فوق مطلع شده اند ، منع نمايند يا ، صدور آن را اجازه ندهند.

پ- اعضا ء كنوانسيون مي توانند صدور زباله هاي مضر وساير انواع زباله را ، هر گاه كشور وارد كننده كتبا در مورد خاصي ا ز ورود زباله موافقت نكرده باشد ، و در صورتي كه كشور وارد كننده ورود اينگونه زباله رامنع ننموده باشد ، منع كننده ، يا اجازه ندهند.

2- هر عضو كنوانسيون بايد تدابير مناسب را جهت موارد ذيل اتخاذ نمايد :

الف – حصول اطمينان ازاينكه ايجاد زباله هاي مضر و ساير انواع زباله در كشور خود به حداقل كا هش يابد ، در اين مورد بايد جنبه هاي اجتماعي ،تكنولوژي و اقتصادي مدنظر باشد.

ب – حصول اطمينان از داشتن امكانات كافي دفع زباله ، براي اداره زباله هاي مضر و ساير ا نواع زباله به نحو صحيح از لحاظ زيست محيطي ، به منظور اينكه در حد امكان اين زباله ها درهمان سرزمين دفع شوند.

پ- حصول اطمينان از ا ينكه اشخاص دست اندر كار اداره زباله هاي مضر و ساير انواع زباله در داخل آن سرزمين اقدامات لازم را جهت پيشگيري از آلودگي ناشي ا ز اداره اينگونه زباله هاي مضر و ساير انواع زباله به عمل آورند و هرگاه آلودگي پيش آمد عواقب آن را براي سلامت انسان و محيط زيست به حداقل برسانند .

ت – حصول اطمينان از اينكه انتقال برون مرزي زباله هاي مضر وساير انواع زباله به حداقل تقليل يابد و با اداره زباله هاي مضر و ساير ا نواع زباله به نحو صحيح از لحاظ زيست محيطي مطابقت داشته باشد و اين عمل به طرزي انجام شود كه سلامت انسان و محيط زيست در برابر اثرات سوءناشي از اينگونه انتقالات حفظ شود .

ث – جلوگيري از صدور زباله هاي مضر يا ساير انواع زباله به كشور يا گروه كشورهاي عضو ا ين كنوانسيون ،كه به يك سازمان يك پارچه سازي اقتصادي و يا سياسي تعلق دارند، خاصه كشورهاي درحال رشد ،كه طبق قوانين خود هر گونه ورود زباله را ممنوع كرده اند ، و نيز هر گا ه اين كشورها تشخيص دهند كه زباله هاي مورد بحث طبق ضوابطي كه اعضاي كنوانسيون در اولين نشست خود درباره آنها تصميم مي گيرند ، به نحو صحيحي از لحاظ زيست محيطي اداره نخواهد شد .

ج – درخواست ارائه اطلاعات مربوط به انتقال برون مرزي زباله هاي مضر و ساير انواع زباله طبق مفاد ها الحاقيه شماره 5- الف به كشورهاي ذيربط ، با تبيين اثرات انتقال مورد نظر برسلامت انسان و محيط زيست.

چ- جلوگيري از ورود زباله هاي مضر و ساير انواع زباله ، در صورتيكه تشخيص دهندكه زباله هاي مورد بحث به نحو صحيح از لحاظ زيست محيطي اداره نخواهند شد .

ح – همكاري در فعاليتهاي اعضاي ديگر كنوانسيون و سا زمانهاي ذينفع به طور مستقيم و از طريق دبيرخانه ، از جمله توزيع اطلاعات درباره انتقال برون مرزي زباله هاي مضر و ساير انواع زباله ، به منظور بهبود اداره صحيح اينگونه زباله هاي از لحاظ زيست محيطي و نيز جلوگيري از انتقالات غير قانوني آن .

3-اعضاي كنوانسيون اعلام ميدارند كه انتقال غير قانوني زباله هاي مضر و ساير انواع زباله عملي جنايتكارانه است .

4-هر عضو كنوانسيون بايد تدابير مناسب اداري يا قانوني وغيره را جهت اجراي مفاد اين كنوانسيون ، از جمله تدابيري به منظور جلوگيري و تنبيه اعمال مغاير اين كنوانسيون ، اتخاذ نمايد .

5-هيچيك از اعضاي كنوانسيون نبايد اجازه دهدكه زباله هاي مضر و ساير انواع زباله به كشوري كه عضو كنوانسيون نيست صادر شود يا از كشوري كه عضو كنوانسيون نيست وارد گردد.

6- اعضاي كنوا نسيون موافقت مينمايند كه اجازه ندهند كه زباله هاي مضر و ساير انواع زباله براي دفع در داخل ناحيه ا ي در جنوب 60 درجه عرض جنوبي صادر گردد ، خواه اينگونه زباله ها مورد انتقالات برون مرزي قرار گيرند و خواه نگيرند .

7- علاوه بر اين ، هر عضو كنوانسيون بايد :

الف – اجازه ندهدكه اشخاص تحت حا كميت ملي خود زباله هاي مضر و ساير انواع زباله رامنتقل يا دفع كنند ، مگر آنكه اين اشخاص مختار يا مجاز باشند كه اينگونه عمليات راانجام دهند.

ب – مقرر دارد كه زباله هاي مضر و ساير انواع زباله اي كه مورد انتقالات برون مرزي قرار ميگيرند ، و طبق مقررات و ضوابطي كه از لحاظ بين المللي در زمينه بسته بندي و برچسب زني و حمل و نقل مورد قبول همگان است ، بسته بندي ، برچسب زني و حمل و نقل گردد و اينكه به ساير شيوه هاي مربوطه شناخته شده بين ا لمللي توجه لازم مبذول گردد.

پ- مقرر دارد كه زباله هاي مضر و ساير انواع زباله ، داراي سند انتقال از نقطه آغاز انتقال تا نقطه دفع آن باشد .

8- هر عضو كنوانسيون بايد بخواهد كه زباله هاي مضر يا ساير انواع زباله اي كه قرار ا ست صادر گردد به نحوي در كشور صدور يا هر جاي ديگر اداره شود كه ازلحاظ زيست محيطي سالم باشد . رهنمودهاي فني براي اداره زباله هاي مشمول اين كنوانسيون طبق ضوابط صحيح زيست محيطي توسط اعضاي كنوانسيون در نخستين اجلاسشان تعيين خواهد گرديد .

9-اعضاي كنوانسيون بايد تدابير مناسب اتخاذ نمايند تا انتقال برون مرزي زباله هاي مضر وساير انواع زباله فقط در مواردي مجاز دانسته شود كه :

الف – كشور صدور – توا نائي فني و وسايل لازم ، محلهاي دفع مناسب و ظرفيت كافي براي دفع زباله هاي مورد بحث به نحو موثر و ا ز لحاظ زيست محيطي صحيح نداشته باشد ، يا

??- زباله هاي مورد بحث به عنوان مواد اوليه براي ( Recycling ) بازپروري يا صنايع بازسازي در كشور ورود لا زم باشد ، يا

پ- انتقال برون مرزي مورد بحث مطابق ضوابط ديگري باشد كه اعضاي كنوانسيون تعيين خواهد كرد ، مشروط به اينكه آن ضوابط مغاير با اهداف اين كنوانسيون نباشد .

10- تعهد كشورهائي كه زباله هاي مضر و ساير انواع زباله در آنجا ايجاد ميشود مبني بر اينكه اين زباله ها بايد به نحو سالم از لحاظ زيست محيطي اداره شود ، نبايد تحت هيچ شرايطي به كشورهاي ورود يا عبور منتقل گردد.

11-هيچ چيز در اين كنوانسيون نبايد مانع شود كه يك كشور عضو كنوانسيون مقررات اضافي ، كه با مفاد اين كنوانسيون و مقررات حقوق بين الملل مطابقت داشته باشد ، به منظور حفظ بهتر سلامت انسان و محيط زيست وضع كند .

12- هيچ چيز در اين كنوانسيون نبايد به هيچ وجه حاكميت ملي دولت هابر درياي ساحلي آنها طبق قوانين بين الملل و حقوق حاكمه و حاكميتي كه دولتها در مناطق اقتصادي انحصاري و فلات قاره خود طبق قوانين بين الملل و نيز به اعمال حقوق و آزاديها ي دريانوردي يا هوانوردي كشتيها و هواپيماها ،

كه به موجب حقوق بين الملل پيش بيني شده در اسناد مربوطه منعكس است ، لطمه وارد آورد .

13- اعضاي كنوا نسيون بايد تعهد كنند كه در فواصل معين امكانات تقليل مقدار آلودگي احتمالي زباله هاي مضر و ساير انواع زباله ا ي را كه به كشورهاي ديگر ، به ويژه كشورهاي درحال رشد ، صادر مي شود ، مورد تجديد نظر قرار دهند .

ماده 5- تعيين مراجع و مركز صالح

بمنظور اجراي اين كنوانسيون اعضاي كنوانسيون بايد :

1- يك يا چند مرجع صالح و مركز تعيين يا تاسيس نمايند. در مورد كشور عبور يك مرجع صالح بايد جهت دريافت اطلاعيه تعيين شود.

2- ظرف سه ماه از تاريخ به اجراء درآمدن اين كنوانسيون براي آنها ، به دبيرخانه اطلاع دهندكه چه سازمانهائي را به عنوان مراجع صالح و مركز خود تعيين كرده اند .

3- ظرف يك ماه از تاريخ تصميم خود ، دبيرخانه را از تغييرات مربوط به تعيين مراجع صالح و مركز خود، طبق بند فوق ، آگاه سازند.

ماده 6- انتقال برون مرزي بين ا عضاي كنوانسيون

1- كشور صدور بايد كتبا و از طريق مرجع صالح كشور صدور ، مرجع صالح كشورهاي ذينفع را از هر گونه انتقال برون مرزي زباله هاي مضر يا ساير انواع زباله كه در نظر دارد انجام دهد مطلع سازد ، يا از ايجاد كننده يا صادر كننده زباله ها بخواهد كه چنين اقدامي را بعمل آورد . اينگونه اطلاعيه بايد محتوي مطالب و اطلاعات مذكور در الحاقيه 5 الف و به زبان قابل قبول كشور ورود باشد . فقط يك اطلاعيه بايد به هر كشور ذينفع ارسال گردد.

2- كشور ورود بايد كتبا به كشور اطلاع دهنده پاسخ دهد و موافقت خود را تحت شرايطي يا بدون قيد و شرط اعلام دارد ، از اجازه انتقال امتناع ورزد يا اطلاعات بيشتري درخواست نمايد . يك نسخه از پاسخ نهائي كشور ورود بايد بجاي مراجع صالح كشورهاي ذينفع كه اعضاي كنوانسيون هستند ارسال گردد.

3- تا زما ني كه كشور صدور تاييد كتبي مبني بر موارد ذيل را دريافت نكرده ا ست نبايد به ايجاد كننده يا صادر كننده زباله اجازه شروع انتقال برون مرزي را بدهد :

الف – اطلاع دهنده موافقت كتبي كشور ورود را دريافت كرده است ، و

ب – اطلاع دهنده تاييديه وجود قرارداد بين صادر كننده و دفع كننده را ، كه طي آن اداره صحيح زيست محيطي زباله هاي مورد نظر تصريح گرديده است ، دريافت نموده است .

4-هر كشور عبور عضو كنوانسيون بايد فورا وصول اطلاعيه را به طرف اطلاع دهنده اعلام دارد اين كشور ميتواند متعاقبا ظرف شصت روز موافقت خود را با انتقال زباله تحت شرايطي يا بدون قيد و شرط كتبا به آگاهي طرف اطلاع دهنده برساند يا ا ز دادن اجازه امتناع ورزد و يا درخواست اطلاعات اضافي بنما يد . كشور صدور نبايد تا موافقت كتبي كشور عبور را دريافت نكرده است اجازه انتقال برون مرزي را بدهد ، ولي هر گاه در هر زمان يك عضو كنوانسيون تشخيص دهدكه موافقت كتبي قبلي – يا بطور كلي و يا در مواردخاص – براي عبور زباله هاي مضر يا ساير انواع زباله ضرورت ندارد ، يا هر گاه شرايط را تغيير دهد ، بايد طبق ماده 13 فورا اعضاي ديگر كنوانسيون را از تصميم خود مطلع سازد . در اين صورت اگر ظرف مدت شصت روز از تاريخ وصول اطلاعيه اي كه توسط كشور عبور داده شده است ، كشور صدور پاسخي دريافت نكند ، كشور صدور مي تواند اجازه شروع صدور زباله را از طريق كشور عبور صادر نمايد .

5-در موردي كه انتقال برون مرزي زباله فقط طبق قوانين كشور صدور مضر شناخته شده باشد :

الف- الزامات بند 9 اين ماده كه شامل حال وارد كننده يا دفع كننده و كشور واردكننده مي شود، و با ا عمال تغييرات لازم در مورد صادر كننده و كشور صدور نيز قابل اجراء مي باشد .

ب – در صورتي كه كشور ورود يا كشورهاي ورود و عبور كه اعضاي كنوانسيون هستند ، زباله را مضر تشخيص داده باشند ، الزامات بندهاي 1 ،، 4 ،6 اين ماده كه شامل حال صادر كننده و كشور صدور مي باشد ، با اعمال تغييرات لازم در مورد واردكننده يا دفع كننده و كشور ورود نيز قابل اجراء خواهد بود ،يا

پ – هر گاه فقط كشور عبور اين زباله ها را مضر تشخيص داده باشد ، مفاد بند 4 شامل حال آن كشور خواهد بود .

6-كشور صدور ميتواند ، در صورت موافقت كتبي كشورهاي ذيربط ، در موارد زير به ايجاد كننده يا صادر كننده اجازه دهد كه از يك اطلاعيه كلي استفاده كند . در موردي كه زباله هاي مضر يا ساير انواع زباله اي كه خصوصيات فيزيكي و شيميائي آنها تغيير نمي كند ، زباله ها بطور مرتب از طريق گمرك خروج معين و واحد كشور صدور ،از طريق گمرك ورود معين و واحد كشور ورود و در مورد عبور از طريق گمرك ورود و خروج معين و واحد كشور يا كشورهاي عبور براي دفع كننده معين و واحد ارسال مي گردد.

7- كشورهاي ذيربط مي توانند موافقت كتبي خود را مبني بر استفاده از يك ا طلاعيه كلي مذكور در بند 6 ،در صورت ارائه برخي اطلاعات مانند مقادير دقيق يا ليست ادواري زباله هاي مضر و ساير انواع زباله اي كه ارسال خواهد شد ، ا علام دارند .

8- ممكن ا ست اطلاعيه كلي و موافقت كتبي مورد اشاره در بند هاي 6 و 7 شامل محموله هاي متعدد زباله هاي مضر يا ساير انواع زباله طي يك دوره حداكثر 12 ماه باشد .

9- اعضاي كنوانسيون بايد بخواهند كه هر شخصي كه مسوول انتقال برون مرزي زباله هاي مضر يا ساير ا نواع زباله است مدرك انتقال را به محض تحويل يا دريافت زباله هاي مورد نظر امضاء نمايد . آنها همچنين بايد بخواهند كه دفع كننده دريافت زباله ها را توسط دفع كننده و در زمان مناسب و تاريخ خاتمه دفع را ،همانگونه كه در اطلاعيه مشخص شده است ، به اطلاع صا در كننده و مرجع صالح كشور صدور برسانند . هرگاه اين امر به اطلاع كشور صدور نرسيده باشد ، مرجع صالح كشور صدور يا صادر كننده بايد كشور ورود را مطلع سازد .

10 – اطلاعيه و پاسخ مندرج در اين ماده بايد به مرجع صالح اعضاي ذيربط ،يا در مورد كشورهاي غير عضو به هر مرجع دولتي مناسب ، تسليم شود .

11- هر ا نتقال برون مرزي زباله هاي مضر يا ساير انواع زباله بايد تحت پوشش بيمه ، يا هر گونه ضمانت نامه اي قرار گيرد كه كشور ورود يا كشور عبور كه عضو كنوانسيون هستند مناسب تشخيص دهند .

ماده 7- انتقال برون مرزي از يك كشور عضو كنوانسيون از طريق كشورهائي كه عضو كنوانسيون نيستند .

بند 2 ماده 6 كنوانسيون با تغييرات لازم حسب مورد ، شامل انتقال برون مرزي زباله هاي مضر يا ساير انواع زباله از يك كشور عضو كنوانسيون از طريق يك كشور يا كشورهائي كه عضو كنوانسيون نيستند، خواهد بود.

ماده 8- وظيفه ورود مجدد- در صورتي كه انتقال برون مرزي زباله هاي مضر يا ساير انواع زباله ها ، كه كشورهاي ذيربط در مورد آن موافقت نموده اند ، نتواند با توجه به مفاد اين كنوانسيون ، طبق شرايط قرارداد بطور كامل انجام گيرد ، كشور صدور بايد زباله هاي مورد نظر را توسط صادر كننده ظرف نود روز از تاريخي كه كشور وارد كننده كشور صدور و دبيرخانه را مطلع ساخته ا ست با طي مدت زمان ديگري كه كشورهاي ذيربط توافق نمايند به كشور صدور بازگرداند . بدين منظور ،كشور صدور و هر كشور طرف عبور زباله نبايد از اعاده آن زباله ها به كشور صدور مخالفت نمايد .

ما ده 9- انتقال غير قانوني

1- براي منظور اين كنوانسيون ، در موارد ذيل انتقال برون مرزي زباله هاي مضر يا ساير انواع زباله غير قانوني محسوب ميشود .

الف – انتقال بدون اطلاع به كشورهاي ذيربط طبق مقررات اين كنوانسيون ،يا

ب – انتقال بدون موا فقت كشور ذيربط طبق مقررات اين كنوانسيون ،يا

پ- انتقال با موافقت كشورهاي ذيربط از طريق جعل ، قلب واقعيت يا تقلب ، يا

ت – در صورتي كه نحوه انتقال عملا با مدارك مربوط مغاير باشد ، يا

ث – در صورتي كه انتقال منجر به دفع عمدي ( مانند دامپينگ ) زباله هاي مضر يا ساير انواع زباله برخلاف مقررات اين كنوانسيون و ا صول كلي قوانين بين المللي گردد.

2- در مورد انتقال برون مرزي غير قانوني زباله هاي مضر يا ساير انواع زباله در نتيجه رفتار صادر كننده يا ايجاد كننده ، كشورصدور بايد اقداماتي انجام دهد تا زباله هاي مورد نظر :

الف – توسط صادر كننده يا ايجاد كننده ، يا در صورت لزوم توسط خود او به كشورصدور باز گردانده شود ، يا هر گاه اين كار عملي نباشد ،

ب –به نحو ديگري كه با مقررات اين كنوانسيون مطابقت داشته باشد ، ظرف مدت 30 روز از تاريخي كه مورد انتقال غير قانوني به كشور صدور اطلاع داده شده است ، يا طي مدت زماني كه طرف هاي ذيربط توافق كنند ،خود آنها را دفع نمايد .

بدين منظور طرفهاي ذيربط نبايد با اعاده زباله ها به كشور صدور مخالفت نمايند يا موانعي در راه آن ايجاد كنند.

3- درمورد انتقال برون مرزي زباله هاي مضر يا ساير انواع زباله اي كه در اثر عمل وارد كننده يا دفع كننده، غير قانوني شناخته شده است ،كشور ورود بايد مطمئن گردد كه زباله هاي مورد بحث توسط وارد كننده يا دفع كننده به نحوي دفع مي شود كه از لحا ظ زيست محيطي سالم است ، يا در صورت لزوم ظرف 30 روز در تاريخي كه كشور ورود از انتقال غير قانوني مطلع شده است ، يا طي مدت زمان ديگري كه مورد توافق كشورهاي ذيربط قرار گيرد ،توسط خود كشور وارد كننده دفع گردد. بدين منظور ،طرفهاي ذيربط بايد حسب ضرورت در مورد دفع زباله ها به نحو صحيح و سالم از لحا ظ زيست ، محيطي با يكديگر همكاري نمايند.

4- در موارديكه مسووليت انتقال غير قانوني را نتوان به صادر كننده يا ايجاد كننده يا وارد كننده يا دفع كننده منتسب دانست ، طرف هاي ذيربط يا ساير اعضاي كنوانسيون حسب ضرورت بايد از طريق همكاري اقداماتي نمايند تا زباله هاي مورد نظر در اسرع وقت به نحوي سالم از لحاظ زيست محيطي يا در كشور صدور يا در كشور ورود يا به مناسبت در هر جاي ديگر دفع گردد.

5- هر عضو كنوا نسيون بايد مقررات ملي مناسبي به منظور جلوگيري از ا نتقال غير قانوني زباله يا مجازات اين عمل وضع نمايد ، اعضاي كنوانسيون بايد جهت تحقق اهداف اين ما ده با يكديگر همكاري نمايند.

ماده 10- همكاري بين ا لمللي

1-اعضاي اين كنوانسيون بايد به منظور بهبود و اداره صحيح و سالم زباله هاي مضر و ساير انواع زباله از لحاظ زيست محيطي با يكديگر همكاري نمايند.

2-بدين منظور اعضاي كنوانسيون بايد:

الف – در صورت تقاضا ، اطلاعاتي ، خواه بطور دو جانبه وخواه چند جانبه ، با توجه به ترغيب اداره صحيح و سالم زباله هاي مضر و ساير ا نواع زباله از لحاظ زيست محيطي از جمله با در نظر گرفتن هماهنگي در ضو ابط و رويه هاي فني بر اين اداره مناسب زباله هاي مضر و ساير انواع زباله ، در اختيار بگذارند .

ب – در نظارت بر اثرات اداره زباله هاي مضر بر سلامت انسان و محيط زيست با يكديگر همكاري كنند.

پ- با توجه به قوانين ، مقررات و سياست هاي داخلي خود در زمينه توسعه و ا ستفاده از تكنولوژيهاي جديد و سالم از لحاظ زيست محيطي و مولد حداقل زباله و بهبود تكنولوژيهاي موجود به منظور در حد امكان حذف توليد زباله هاي مضر و سا ير انواع زباله و دستيابي به روش هاي موثر اداره صحيح آنها به طريقي سالم از نظر زيست محيطي ، از جمله بررسي اثرات ا قتصادي ، اجتماعي و زيست محيطي استفاده از ا ين تكنولوژيهاي جديد يا تكامل يافته ، همكاري نمايند.

ت – با توجه به قوانين ، مقررات و سياست هاي داخلي خود د رزمينه انتقال تكنولوژي و سيستم هاي اداره مربوط به اداره مربوط به اداره صحيح زباله هاي مضر و ساير انواع زباله از لحاظ زيست محيطي ، فعالانه همكاري كنند . آنها بايد همچنين در مورد توسعه ظرفيت فني بين اعضاي كنوانسيون ، به ويژه اعضائي كه ممكن است به مساعدت فني در اين زمينه نياز داشته باشند يا درخواست مساعدت فني نمايند ، همكاري كنند.

ث –در زمينه تهيه رهنمودها و يا شيوه هاي عمل مناسب فني همكاري نمايند.

3-اعضاي كنوا نسيون بايد طرق و وسايل مناسب را به منظور مساعدت به كشورهاي در حال رشد در اجراي بندهاي فرعي ( الف ) ، ( ب ) و ( پ ) ، بند 2 ، ماده 4 ، به كارگيرند .

4- با در نظر گرفتن نيازهاي كشور هاي د رحال رشد ، همكاري بين ا عضاي كنوانسيون و سا زمانهاي ذيصلاح بين المللي بمنظور آگاهي عمومي ، توسعه تكنولوژي مناسب اداره صحيح زباله هاي مضر و ساير انواع زباله از لحاظزيست محيطي و استفاده از تكنولوژيهائي كه حداقل زباله را توليد مي نما يند ، ترغيب مي گردد.

ماده 11 – موافقت نامه هاي دو جانبه ، چند جانبه و منطقه اي

1- با وجود مقررات ماده 4 ،بند 5 ،اعضاي كنوا نسيون مي تو انند به انعقاد موافقت نامه هاي دوجانبه ، چند جانبه و منطقه اي يا اتخاذ ترتيباتي مربوط به انتقال برون مرزي زباله هاي مضر يا ساير انوا ع زباله ، با اعضاي كنوانسيون يا كشورهاي غير عضو كنوا نسيون مبادرت نمايند ، مشروط به اينكه اين موافقت نامه ها يا ترتيبات از اداره صحيح زباله هاي مضر و ساير انواع زباله ، طبق شرايط اين كنوانسيون ، عدول ننمايد . اين موافقت نامه ها يا ترتيبات بايد حاوي مقرراتي باشد كه در مقايسه با مقررات اين كنوانسيون در ارتباط با ادراه سالم زباله ها از لحاظ زيست محيطي كاستي نداشته باشد ، به ويژه بايد مصالح و منافع كشورهاي در حال رشد در آنها ملحوظ گردد.

2- اعضاي كنوانسيون بايد دبيرخانه را از موافقت نامه ها يا ترتيبات دو جانبه ، چند جانبه يا منطقه اي مذكور در بند 1 يا آنهائي كه قبل ا ز به ا جراء در آمدن اين كنوانسيون براي آنها ، به منظور كنترل انتقالات برون مرزي زباله هاي مضر و سا ير انواع زباله بين طرف هاي آن موافقتنامه ، منعقد نموده ا ند آگاه سازند . مقررات اين كنوا نسيون نبايد بر انتقالات برون مرزي كه طبق اينگونه موافقت نامه ها انجام مي گيرد ، اثر بگذارد مشروط به آنكه آن موافقت نامه ها خللي وارد ننمايد .

ماده 12- مشاوره در مورد مسووليت ها

اعضاي كنوانسيون بايد جهت تهيه يك پروتكل ، در اسرع وقت ،بمنظور وضع مقررات و اتخاذ شيوه هاي مربوط به مسووليت و جبران زايد خسارات ناشي از انتقال و دفع برون مرزي زباله هاي مضر و ساير انواع زباله ، با يكديگر همكاري نمايند .

ماده 13- انتقال اطلاعات

1- اعضاي كنوا نسيون بايد در صورت اطلاع از بروز حادثه اي در جريان انتقال برون مرزي يا دفع زباله هاي مضر يا ساير انواع زباله ، كه ا حتمالا ممكن است موجب خطراتي براي سلامت انسان يا محيط زيست در كشورهاي ديگر باشد ، آن كشورها را فورا مطلع سازند .

2- اعضاي كنوانسيون بايد يكديگر را از طريق دبيرخانه در موارد ذيل آگاه سازند :

الف – تغييرات مربوط به تعيين مراجع ذيصلاح يا مراكز ، طبق ماده 5 .

ب – تغييرات مربوط به تعريف مقامات كشور خود از زباله هاي مضر ، طبق ماده 3 ، و د ر اسرع وقت .

پ- تصميمات اتخاذ شده توسط آنها مربوط به عدم موافقت كلي يا جزئي يا ورود زباله هاي مضر يا ساير انواع زباله جهت دفع در داخل منطقه تحت حاكميت ملي خود .

ت – تصميمات اتخاذ شده توسط آنها به منظور محدود يا منع كردن حدود زباله هاي مضر يا ساير انواع زباله .

ث – هر گونه اطلاعات ديگري كه طبق بند 4 اين ماده لازم باشد.

3- اعضاي كنوانسيون بايد با در نظر گرفتن قوانين و مقررات ملي خود گزارش درباره سال قبل حاوي اطلاعات ذيل ، از طريق دبيرخانه ، قبل از پايان هر سا ل به كنفرانس اعضاي كنوانسيون كه به موجب ماده 15 تشكيل مي گردد، تسليم نمايند .

الف – مراجع ذيصلاح و مراكز كه توسط آنها طبق ماده 5 تعيين گرديده اند .

ب – اطلاعات مربوط به انتقالات برون مرزي زباله هاي مضر يا ساير انواع زباله اي كه در آنها دخالت داشته اند ، شامل :

1- مقدار زباله هاي مضر يا ساير انواع زباله صادر شده ، نوع ، خصوصيات ، مقصد ،هر كشور محل عبور و شيوه دفع آنها همانگونه كه در پاسخ اطلاعيه ها اعلام گرديده است.

2- مقدار زباله هاي مضر و ساير انواع زباله وارد شده ، نوع ، خصوصيات ، مبدا و شيوه هاي دفع آنها .

3- موارد دفع كه طبق شيوه هاي مورد نظر انجام نگرديده است .

4- اقدامات لازم جهت كاهش مقدار زباله هاي مضر يا ساير انواع زباله مورد انتقال برون مرزي .

پ- اطلاعات مزبوط به تدابير اتخاذ شده توسط آنها در اجراي اين كنوانسيون .

ت –اطلاعات مربوط درباره آمار رسمي گردآوري شده درباره اثرات ايجاد ،نقل مكان ودفع زباله هاي مضر،ساير انواع زباله برسلامت انسان ومحيط زيست

ث –اطلاعات در مورد موافقت نامه ها وترتيبات دوجانبه ،چند جانبه ومنطقه اي منعقد واتخاذ شده طبق ماده 11 اين كنوانسيون .

ج –اطلاعات درباره حوادث پيش آمده طي انتقال ودفع برون مرزي زباله هاي مضر وسايرانواع زباله ومربوط به تدابيراتخاذ شده جهت جبران آن .

چ –اطلاعات مربوط به طرق دفع در محدوده حاكميت ملي آنها .

ح –اطلاعات در مورد تدابيرانجام شده براي اتخاذ تكنولوژي هائي جهت كاهش يا پيشگيري از ايجادزباله هاي مضر وسايرانواع زباله ،و

خ –امور ديگري كه كنفرانس اعضاي كنوانسيون مناسب تشحيص دهد .

4- اعضاي كنوانسيون بايد ،باتوجه به قوانين ومقررات ملي خود ،اطمينان حاصل كنندكه نسخه هائي از اطلاعيه مربوط به هر انتقال وبرون مرزي زباله هاي مضر وسايرانواع زباله وپاسخ آن –هنگامي كه يك عضو كنوانسيون كه تشخيص داده است كه ان انتقال برون مرزي براي محيط زيستش زيان آور بوده است ،چنين در خواستي كرده باشد –به دبيرخانه ارسال گردد.

ماده 14- جنبه هاي مالي

1- اعضاي كنوانسيون موافقت مي نمايند كه حسب نياز هاي خاص مناطق ومناطق فرعي مختلف ،مراكز منطقه اي وزيرمنطقه اي براي آموزش وانتقال تكنولوژي مربوط به اداره زباله هاي مضر وسايرانواع زباله وبه حداقل رساندن ايجادآنها تاسيس گردد .اعضاي كنوانسيون بايد درموردبرقراري مكانيسم هاي مناسب وداوطلبانه تامين مالي تصميم بگيرند .

2- اعضاي كنوانسيون بايد برقراري يك تنخواه گردان رابه منظور مساعدت موقت در موارداضطراري جهت به حداقل رساندن خسارات مربوط به حوادث ناشي از انتقال برون مرزي زباله هاي مضر وانواع زباله يا هنگام دفع آن زباله ها ،مد نظرقراردهند .

ماده 15- كنفرانس اعضا .

1- يك كنفرانس اعضاي كنوانسيون بدينوسيله تشكيل مي گردد .نخستين جلسه كنفرانس اعضا بايد توسط ودير اجرائي UNEP قبل ازپايان يك سال از تاريخ لازم الاجراشدن اين كنوانسيون تشكيل شود .

پس ازآن جلسات عادي كنفرانس اعضا بايد در فواصل زماني كه كنفرانس در نخستين نشست خود تعيين مي نمايد ،برگزار گردد .

2- جلسات فوق العاده كنفرانس اعضا بايد در فواصل زماني كه كنفرانس لازم بداند ،يا به در خواست هر يك از اعضاي كنوانسيون تشكيل شود ،مشروط به آنكه ظرف شش ماه از تاريخي كه چنين در خواستي از طرف دبيرخانه به آنها ابلاغ مي شود ،مورد تاييد لااقل يك سوم اعضاي كنوانسيون قرارگرفته باشد .

3-كنفرانس اعضا بايد به اتفاق آرا آيين نامه خود يا آيين نامه هر ارگان فرعي راكه ممكن است تامين نمايد ،ونيز مقررات مالي براي بالاخص تعيين مشاركت مالي اعضاي اين كنوانسيون را تصويب كند .

4-اعضاي كنوانسيون بايد در نخستين جلسه خود هر گونه تدابير ديگري راكه براي مساعدت در ايفاي مسووليت هاي خود در ارتباط با حفظ وحمايت محيطزيست دريايي در چهارچوب اين كنوانسيون ضروري تشخيص داده شود ،اتخاذ نمايد .

5-كنفرانس اعضا بايد اجراي موثر اين كنوانسيون رابه طور مستمر موردبررسي وازيابي قراردهند .علاده براين بايد :

الف – هماهنگ سازي هاي سياست ها ،خط مشي ها وتدابير مناسب جهت به حداقل رساندن زيان زباله هاي مضر وساير انواع زباله رابراي سلامت انسان ترغيب نمايند .

ب – در صورت لزوم اصلاحيه هاو ضمائمي براي اين كنوانسيون ،باتوجه به –از جمله –اطلاعات علمي ،فني ، اقتصادي وزيست محيطي تهيه وتصويب كنند .

پ – هر گونه اقدام ديگري را كه بر اساس تجربه ها ي حاصل از عملكرد كنوانسيون و عملكرد مو افقت نامه ها وتر تيبات پيش بيني شده در ماده 11 ،براي نيل به اهداف اين كنوانسيون لازم بدانند ،موردتوجه وعمل قراردهند .

ت – حسب ضرورت پروتكلهائي رادر مورد توجه وتصويب قراردهند.

ث – حسب نياز ارگان فرعي به منظور اجراي اين كنوانسيون تاسيس كنند.

5- سازمان ملل ،ار گانهاي تخصصي آن ،و همچنين هر كشوري كه عضو اين كنوانسيون نسيت .مي توانند به عنوان ناظر در جلسات كنفرانس اعضا كنوانسيون نماينده اعزام دارند .هر ارگان ياسازمان ديگري ،خواه ملي ،خواه بين المللي دولتي ياغير دولتي ،كه در زمينه هاي مربو ط به زباله هاي مضر يا سايرانواع زباله واجد شرايط باشد وتمايل خود رابه اعزام نماينده به عنوان ناظر به جلسات كنفرانس اعضاءكنوانسيون به اطلاع دبيرخانه رسانده باشد ،مي تواند در جلسات شركت كند ،مگر آنكه لااقل يك سوم اعضاء حاضر بااين امر مخالفت نمايند .پذيرش وشركت ناظران مشمول آيين نامه اي خواهد بود كه كنفرانس اعضاءتصويب مي نمايد .