پيوست ۱

فعاليت ها و طبقه بندي مواد نگراني آور

اين پيوست حاوي عناصري است که از سوي طرفهاي متعاهد در تهيه طرح هاي اقدام، برنامه ها و تدابير پيشگيري، مهار و کاهش و تا حدامکان محو آلودگي ناشي از منابع و فعاليت هاي مستقر در خشکي، موضوع مواد(۵) و(۶) اين تشريفات (پروتکل) مدنظر قرار خواهند گرفت.

هدف از اين قبيل طرح هاي اقدام، برنامه ها و تدابير، تحت پوشش قرار دادن فعاليت هاي مذکور در بخش(الف) و نيز تحت پوشش قرار دادن مواد مذکور در بخش(ب) است که بر مبناي ويژگي هاي مذکور در بخش(پ) اين پيوست انتخاب شده اند. طرفهاي متعاهد در تهيه طرحهاي اقدام، برنامه ها و تدابير خود، مي توانند مفاد اسناد بين المللي مربوط را مدنظر قرار دهند.

اولويت هاي اقدام، با ارزيابي اهميت نسبي آثار اين فعاليتها بر زيست بوم¬ها و منابع دريايي و ساحلي، سلامت عمومي، منافع اجتماعي و اقتصادي، از جمله ارزشهاي فرهنگي صورت خواهد گرفت.

الف ـ فعاليت ها موارد زير، که بر مبناي احتمال آلوده کنندگي آنها بر محيط زيست دريايي احصا شده اند، فعاليت هاي نگراني آوري هستند که طرفهاي متعاهد هنگامي که به صورت انفرادي يا مشترک طرح هاي اقدام، برنامه ها و تدابير پيشگيري، مهار، کاهش و تا حد امکان محو آلودگي هاي مستقر در خشکي را تهيه مي کنند آنها را مدنظر قرار مي دهند. اين موارد به ترتيب اهميت فهرست بندي نشده اند.

۱ـ کشاورزي و دامداري 

۲ـ صنعت:

 ـ کشت آبي

 ـ الکترونيک

 ـ توليد انرژي

 ـ توليد کود

 ـ فرآوري مواد غذايي

 ـ جنگلداري

 ـ هسته اي

 ـ صنايع فلزي

 ـ معدن

 ـ فعاليتهاي مرتبط با نفت و گاز

 ـ کاغذ و خمير کاغذ

 ـ صنايع دارويي

 ـ توليد مصالح ساختماني

 ـ توليد و فرمول بندي سموم

 ـ بازيافت

 ـ ساخت و تعمير کشتي

 ـ دباغي

 ـ نساجي

۳ـ مديريت ضايعات:

 ـ ضايعات خطرناک و سمي

 ـ پسابهاي صنعتي

 ـ پسابها و زباله هاي جامد شهري

 ـ ضايعات راديواکتيو

 ـ دفع فاضلاب

 ـ سوزاندن زباله ها و مديريت ضايعات بجا مانده

 ـ سوخت موشک

۴ـ گردشگري (توريسم)

۵ ـ حمل و نقل

۶ ـ ساخت و مديريت جزاير مصنوعي

۷ـ ساخت جاده و بزرگراه

۸ ـ انهدام سلاحها و مهمات شيميايي

۹ـ لايروبي

۱۰ـ ساخت بندرگاه و عمليات بندري

۱۱ـ تغيير وضعيت فيزيکي طبيعي خط ساحلي

۱۲ـ تأسيساتي که ديگر مورد استفاده نيستند و در معرض تغييرات سطح آب دريا قرار مي گيرند.

ب ـ طبقه بندي مواد

موارد زير که بر حسب ويژگي هاي خطرآفرين يا ساير ويژگي هاي مضرشان احصا شده اند، دسته هايي از مواد نگراني آور هستند که طرفهاي متعاهد هنگامي که به تهيه طرحهاي اقدام، برنامه ها و تدابير پيشگيري، مهار، کاهش و تا حدامکان محو آلودگي هاي مستقر در خشکي مي پردازند، آنها را مدنظر قرار مي دهند. اين موارد به ترتيب اهميت فهرست بندي نشده اند.

۱ـ ترکيبات اسيدي و آلکالين که ممکن است به کيفيت آب لطمه زنند.

۲ـ سموم و مشتقات آنها که از جهات ديگر مورد توجه قرار نگرفته اند.

۳ـ نفت خام و ساير هيدروکربن هاي با منشأ نفت و روغن هاي روان کننده استفاده شده

۴ـ سيانيدها و فلوريدها

۵ ـ فلزات سنگين و ترکيبات آنها

۶ ـ زباله هاي دريايي (هر نوع ماده جامد مقاوم، که توليد يا فرآوري شده، و رها شده يا بدور انداخته شده باشد)

۷ـ موادي که ممکن است موجب کمبود اکسيژن آب در اثر رشد بي رويه موجودات زنده خاص شود.

۸ ـ شوينده ها و هر گونه ماده سطحي ديگري که از طرق زيستي قابل تجزيه نباشند.

۹ـ مواد غيرسمي که بر ميزان اکسيژن محيط زيست دريايي اثر مخرب گذاشته يا ممکن است تأثيرات نامطلوب بر ويژگي هاي فيزيکي يا شيميايي آب دريا بجا گذاشته يا موجب اختلال در استفاده هاي قانوني از دريا شوند.

۱۰ـ ترکيبات آلي هالوژن و موادي که بتوانند موجب شکل گيري چنين ترکيباتي در محيط زيست دريايي شوند.

۱۱ـ ترکيبات آلي فسفري و موادي که بتوانند موجب شکل گيري چنين ترکيباتي در محيط زيست دريايي شوند.

۱۲ـ ترکيبات آلي قلع و موادي که بتوانند موجب شکل گيري چنين ترکيباتي در محيط زيست دريايي شوند.

۱۳ـ موجودات زنده ريز بيماري زا

۱۴ـ هيدروکربن هاي چندحلقه اي معطر

۱۵ـ مواد راديواکتيو از جمله/ و مواد هسته اي

پ ـ ويژگي هاي مواد

در تهيه طرحهاي اقدام، برنامه ها و تدابير پيشگيري، مهار، کاهش و تا حدامکان محو آلودگي از منابع مستقر در خشکي، طرفهاي متعاهد در صورت اقتضاء، ويژگي هاي زير مواد و عوامل را مدنظر قرار مي دهند. اين موارد به ترتيب اهميت فهرست بندي نشده اند.

۱ـ تجمع و بزرگنمايي در موجودات زنده

۲ـ تأثيرات مضاعف مواد

۳ـ الگوي توزيع مواد (يعني، مقادير، الگوي استفاده و احتمال رسيدن به محيط زيست دريايي)

۴ـ آثار وارده بر ويژگي هاي مؤثر بر موجودات زنده در محصولات دريايي که داراي مصرف انساني مي باشند.

۵ ـ آثار وارده بر بو، رنگ، شفافيت، دما يا ساير ويژگي هاي آب دريا

۶ ـ آثار و خطرات وارده بر سلامت

۷ـ آثار منفي وارده بر حيات دريايي و استفاده پايدار منابع زنده يا ساير کاربردهاي قانوني دريا

۸ ـ استقامت مواد

۹ـ احتمال بروز کمبود اکسيژن آب در اثر رشد بي رويه موجودات زنده خاص

۱۰ـ ويژگي راديواکتيو

۱۱ـ نسبت بين تراکم هاي مشاهده شده و اثر تراکم مشاهده نشده

۱۲ـ خطر تغييرات نامطلوب در زيست بوم دريايي و برگشت ناپذيري يا دوام تأثيرات

۱۳ـ سمي بودن يا ساير ويژگي هاي زيانبار (مانند سرطان زايي، جهش زايي و قابليت ايجاد فرزندان ناقص الخلقه

۱۴ـ قابليت انتقال به مسافت هاي طولاني

پيوست ۲

منابع پراکنده آلودگي ناشي از کشاورزي

الف ـ تعاريف

از لحاظ اين پيوست:

۱ـ «منابع پراکنده آلودگي از کشاورزي» به معني منابع آلودگي غيرنقطه اي است که از کشت محصولات و پرورش حيوانات اهلي ناشي مي شود، به استثناي عمليات گسترده پرورش دام که بتوان آنها را به عنوان منابع نقطه اي قلمداد نمود.

۲ـ «بهترين رويه ها» به معني تدابير داراي صرفه اقتصادي و قابل دسترس اعم از ساختاري يا غيرساختاري است که به منظور پيشگيري، کاهش يا مهار نشت مواد آلوده کننده به محيط زيست دريايي و مناطق ساحلي درياي خزر طراحي شده باشند.

ب ـ طرح هاي پيشگيري، مهار و کاهش منابع آلودگي پراکنده ناشي از کشاورزي

در اولين فرصت پس از لازم الاجراء شدن اين تشريفات (پروتکل)، هر طرف متعاهد مبادرت به تدوين طرح ها و تدابيري براي آمادگي، مهار و کاهش منابع پراکنده آلودگي ناشي از کشاورزي خواهد نمود که ممکن است به محيط زيست دريايي يا مناطق ساحلي درياي خزر لطمه بزند، اين قبيل طرح ها و برنامه ها به ويژه منابع پراکنده آلودگي را که موجب کمبود اکسيژن آب مي شوند، سموم دفع آفات، رسوبات، و عوامل بيماري زا را مدنظر قرار خواهند داد.

موارد زير عبارت از عناصر نگراني آور در هنگام تدوين اين قبيل برنامه ها مي باشد:

۱ـ ارزيابي منابع پراکنده آلودگي ناشي از کشاورزي که مي تواند به طور نامطلوب بر محيط زيست دريايي و مناطق ساحلي درياي خزر تأثير بگذارد، از جمله:

الف ـ برآورد حجم موادي که مي توانند به طور نامطلوب بر محيط زيست دريايي يا مناطق ساحلي درياي خزر تأثير بگذارد.

ب ـ شناسايي خطرات بالقوه بر سلامت انساني

پ ـ ارزيابي بهترين رويه هاي موجود و کارايي آنها

ت ـ ايجاد برنامه هاي پايشي

۲ـ تدابير سياستگذاري، تقنيني و اقتصادي، از جمله:

الف ـ ارزيابي کافي بودن طرح ها، سياست ها و سازوکارهاي حقوقي در جهت مديريت منابع پراکنده آلودگي ناشي از کشاورزي و تدوين برنامه اي براي اجراي اصلاحاتي که ممکن است براي تحقق بهترين رويه ها ضروري باشد.

ب ـ ارزيابي چهارچوب اداري موجود براي مديريت منابع پراکنده آلودگي ناشي از کشاورزي

پ ـ توسعه و تشويق برنامه هاي مشوق اقتصادي و غيراقتصادي براي افزايش بکارگيري بهترين رويه ها در جهت پيشگيري، مهار و کاهش آلودگي محيط زيست دريايي و مناطق ساحلي درياي خزر بر اثر منابع پراکنده آلودگي ناشي از کشاورزي

۳ـ برنامه هاي آموزشي، تحصيلي و آگاه سازي، از جمله:

الف ـ ايجاد و اجراي برنامه هايي براي بخش کشاورزي عامه مردم جهت افزايش آگاهي در خصوص منابع پراکنده آلودگي ناشي از کشاورزي و تأثيرات آن بر محيط زيست دريايي و مناطق ساحلي، سلامت عمومي و اقتصاد

ب ـ ايجاد و اجراي برنامه هايي در کليه سطوح تحصيلي در خصوص اهميت محيط زيست دريايي و مناطق ساحلي و تأثيرات آلودگي ناشي از فعاليتهاي کشاورزي

پ ـ ايجاد و اجراي برنامه هاي آموزشي براي مؤسسات دولتي و بخش کشاورزي در خصوص اجراي بهترين رويه ها، از جمله تدوين مطالب آموزشي براي کارگران کشاورزي در زمينه بهترين رويه هاي ساختاري و غيرساختاري، به منظور پيشگيري، کاهش و مهار منابع پراکنده آلودگي ناشي از کشاورزي

ت ـ ايجاد برنامه هايي براي تسهيل انتقال مؤثر فناوري و تبادل اطلاعات

پ ـ گزارش دهي

هر طرف متعاهد طبق ماده(۱۷) اين تشريفات (پروتکل)، در خصوص طرحهاي خود براي پيشگيري، مهار و کاهش آلودگي محيط زيست دريايي و مناطق ساحلي درياي خزر از منابع پراکنده آلودگي ناشي از کشاورزي گزارش خواهد داد.

پيوست ۳

انتقال آلودگي از طريق جو

اين پيوست شرايط اجراي اين تشريفات (پروتکل) نسبت به آلودگي ناشي از منابع و فعاليتهاي مستقر در خشکي قابل انتقال از طريق جو، موضوع جزء (ب) بند (۲) ماده (۳) را تعيين مي نمايد.

۱ـ اين تشريفات (پروتکل) تحت شرايط زير در مورد خروجي هاي آلوده کننده در جو اعمال خواهد شد:

الف ـ مواد تخليه شده تحت شرايط غالب هواشناسي به محيط زيست دريايي يا مناطق ساحلي درياي خزر منتقل شده يا بتواند منتقل شود.

ب ـ ورود مواد به محيط زيست دريايي يا مناطق ساحلي درياي خزر، براساس معيارهاي مذکور در ماده (۶) اين تشريفات (پروتکل) در ارتباط با مقادير همان ماده که از طرق ديگر به محيط زيست دريايي يا مناطق ساحلي مي رسد، خطرناک باشد.

۲ـ در خصوص آلودگي محيط زيست دريايي يا مناطق ساحلي درياي خزر از منابع و فعاليت هاي مستقر در خشکي از طريق جو، مقررات مواد (۴) و (۷) اين تشريفات (پروتکل)، حسب توافق طرفهاي متعاهد، به تدريج در مورد فعاليتها و مواد مذکور در پيوست شماره (۱) اين تشريفات (پروتکل) اعمال خواهد شد.

۳ـ با رعايت شرايط مذکور در بند(۱) فوق، مقررات بند(۱) ماده(۶) اين تشريفات (پروتکل)، در موارد زير نيز اعمال خواهد شد:

الف ـ مقدار و شدت خروجي مواد تخليه شده به جو بر مبناي اطلاعات در دسترس طرفهاي متعاهد در خصوص موقعيت و توزيع منابع آلودگي هوا

ب ـ محتواي مواد نگراني آور موجود در سوخت و مواد خام

پ ـ کارايي فناور هاي کنترل آلودگي هوا و فرآيندهاي کارآمدتر توليد و احتراق سوخت

ت ـ به کارگيري مواد نگراني آور در کشاورزي و جنگلکاري

۴ـ مفاد پيوست (۴) اين تشريفات (پروتکل) در صورت اقتضاء در مورد آلودگي از طريق جو اعمال خواهد شد. پايش و الگوبرداري آلودگي هوا با استفاده از عوامل و روشهاي متداول قابل قبول تعيين خروجي ها در ارزيابي دفع مواد از طريق جو و نيز فهرست برداري مقادير و شدت خروجي آلوده کننده ها از منابع مستقر در خشکي مورد استفاده قرار خواهد گرفت.

۵ ـ کليه مواد اين تشريفات (پروتکل)، در طور يکسان در مورد به آلودگي ناشي از منابع و فعاليت هاي مستقر در خشکي از طريق جو، در صورت امکان و تحت شرايط مذکور در بند(۱) فوق اعمال خواهد شد.

پيوست ۴

مجوز خروجي ها

طرفهاي متعاهد به موجب بند(۳) ماده(۷) اين تشريفات (پروتکل)، به هنگام بررسي صدور مجوز براي خروجي هاي حاوي مواد نگراني آور مذکور در پيوست (۱) اين تشريفات (پروتکل)، عوامل زير را در صورت اقتضاء ارزيابي و بررسي خواهند کرد:

الف ـ ويژگي ها و ترکيبات خروجي ها

۱ـ نوع و اندازه منابع نقطه اي يا پراکنده (مانند فرآيند صنعتي)

۲ـ نوع خروجي (مانند منشأ، ميانگين ترکيبات)

۳ـ وضعيت ضايعات (مانند جامد، مايع، لجن، گل آب)

۴ـ کل مقدار مواد (مانند حجم تخليه شده در سال)

۵ ـ الگوي تخليه (مستمر، متناوب، فصلي، غيره)

۶ ـ تراکم اجزاء مربوط مواد مذکور در پيوست (۱) و در صورت اقتضاء ساير مواد

۷ـ خصوصيات فيزيکي، شيميايي و زيست شيميايي فاضلاب دفع شده

ب ـ ويژگي هاي ترکيبات خروجي ها در ارتباط با مضربودن آنها

۱ـ استقامت (فيزيکي، شيميايي و زيست شناختي) در محيط زيست دريايي

۲ـ سمي بودن يا ساير خصايص مضر

۳ـ تجمع در مواد يا رسوبات زيست شناختي

۴ـ تغيير شکل زيست شيميايي به نحوي که منجر به توليد ترکيبات مضر شود.

۵ ـ تأثير مخرب بر محتوا و تعادل اکسيژن

۶ ـ قابليت تغيير و ترکيب فيزيکي، شيميايي و زيست شيميايي در محيط آبي با ساير اجزاي آب دريا که بتواند آثار مخرب زيست شناختي و غير آن بر کاربردهاي فهرست شده در بخش(ج) زير به جا گذارد.

۷ـ کليه ويژگي هاي ديگر مذکور در بخش(پ) پيوست (۱)

پ ـ ويژگي هاي مکان خروجي و محيط دريافت کننده

۱ـ ويژگي هـاي آب نگاري، هواشناسي، زمين شناسي، و مکان سنـجي منطقه ساحلي

۲ـ موقعيت و نوع منبع(محل خروج فاضلاب، خروجي کانال، و غيره) و ارتباط آن با ساير مناطق(مانند مناطق استراحت، مناطق تخم ريزي، پرورش، و ماهيگيري، محوطه هاي صدفي،) و ساير خروجي ها

۳ـ رقيق شدن ابتدايي در نقطه تلاقي خروجي با محيط دريافت کننده

۴ـ ويژگي هاي پراکنده کننده از قبيل اثر جريانها، جزر و مد و باد بر جابه جايي افقي و مخلوط شدن عمودي

۵ ـ ويژگي هاي آب دريافت کننده مواد در ارتباط با شرايط فيزيکي، شيمايي، زيست شناختي و بوم شناختي منطقه تخليه مواد

۶ ـ ظرفيت محيط زيست دريايي براي جذب فاضلاب بدون اثرات نامطلوب

ت ـ ويژگي هاي فعاليت يا طبقه بندي منبع

۱ـ اجراي رويه هاي موجود فناورانه و مديريتي، از جمله رويه هاي فناورانه و مديريتي بومي

۲ـ در صورت اقتضاء، سن تأسيسات

۳ـ ويژگي هاي موجود اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي

ث ـ جايگزيني توليد ، فناوري هاي تصفيه فاضلاب، يا روشهاي مديريتي

۱ـ فرصت هاي بازيافت، احيا و استفاده مجدد

۲ـ جايگزيني مواد خام کم خطر يا بي خطر

۳ـ جايگزيني فعاليت ها يا محصولات پاک تر

۴ـ فناوري ها يا فرآيندهاي پاک يا با ضايعات کم

۵ ـ فعاليتهاي جايگزين دفع ضايعات (مانند دفع زباله در خشکي)

ج ـ اختلال بالقوه در زيست بومهاي دريايي و کاربردهاي آب دريا

۱ـ آثار وارده بر سلامت انساني از طريق تاثير آلودگي بر:

الف ـ موجودات دريايي قابل مصرف خوراکي

ب ـ آب مورد استفاده براي شستشو و

پ ـ زيبايي شناسي

۲ـ آثار وارده بر زيست بوم هاي دريايي و ساحلي، بويژه منابع زنده، گونه هاي در معرض خطر و جانداران حياتي

۳ـ آثار وارده بر ساير استفاده هاي قانوني از دريا

پيوست ۵

دستورالعمل هاي مربوط به «بهترين فنون موجود و بهترين رويه هاي زيست محيطي» طرفهاي متعاهد طبق مفاد مربوط اين تشريفات (پروتکل)، بهترين فنون موجود و بهترين رويه هاي زيست محيطي را به کار گرفته و ترويج خواهند کرد.

الف ـ بهترين فنون موجود

۱ـ اصطلاح «بهترين فنون موجود» به مفهوم جديدترين مرحله توسعه فرآيندها، تسهيلات و روشهاي عملياتي است که نشان دهنده مناسب بودن عملي يک اقدام خاص براي محدود کردن خروجي ها و ضايعات، مي باشد. «فنون» شامل فناوري هاي مورد استفاده و روش طراحي ، ساخت، نگهداري، عمليات و از کار انداختن تأسيسات مي شود.

۲ـ در به کارگيري بهترين فنون موجود بر استفاده از فناوري بدون ضايعات، در صورت وجود، تأکيد خواهد شد.

۳ـ در احراز اينکه فرآيندها، تسهيلات يا روشهاي عملياتي بهترين فنون موجود را به طور کلي يا در موارد خاص در بردارد، موارد زير مورد توجه ويژه قرار خواهد گرفت:

الف ـ فرآيندها، تسهيلات يا روشهاي عملياتي قابل مقايسه اي که اخيراً به طور موفقيت آميز مورد آزمايش قرار گرفته باشد.

ب ـ پيشرفت ها و تغييرات فناوري در آگاهي و درک علمي

پ ـ امکان سنجي اقتصادي اين فنون

ت ـ محدوده زماني تأسيسات در کارخانه هاي جديد و قديمي

ث) ماهيت و حجم خروجي هاي مربوط

ج) اصل احتياط

۴ـ آنچه «بهترين فنون موجود» براي يک فرآيند خاص محسوب مي شود با گذشت زمان در پرتو پيشرفت هاي فناورانه عوامل اقتصادي و اجتماعي و نيز تغييرات دانش و درک علمي تغيير خواهد کرد.

۵ ـ در صورت کاهش خروجي ناشي از به کار گيري بهترين فنون موجود منجر به نتايج قابل قبول زيست محيطي نشود، بايد اقدامات ديگري نيز به اجراء درآيد.

ب) بهترين رويه هاي زيست محيطي

۱ـ اصطلاح «بهترين رويه هاي زيست محيطي» به معني اعمال مناسب ترين ترکيب تدابير و راهبردهاي کنترل زيست محيطي مي باشد.

۲ـ در انتخاب موارد خاص، حداقل اقدامات طبقه بندي شده زير بايد مورد توجه قرار گيرد:

الف ـ ارائه اطلاعات و آموزش به عامه و کاربران در خصوص تبعات زيست محيطي انتخاب فعاليتهاي خاص و انتخاب محصولات و کاربرد و دفع نهائي آنها

ب ـ تدوين و اعمال مقررات رويه هاي سالم زيست محيطي که همه جنبه هاي فعاليت در طول چرخه يک محصول را شامل شود.

پ ـ استفاده اجباري برچسب هايي که کاربران را در خصوص خطرات زيست محيطي مرتبط با يک محصول، کاربرد و دفع نهائي آن آگاه سازد.

ت ـ صرفه جويي در منابع، از جمله انرژي

ث ـ در دسترس عموم قرار دادن سامانه هاي جمع آوري و دفع

ج ـ اجتناب از به کارگيري مواد يا محصولات خطرناک و اجتناب از توليد ضايعات خطرناک

چ ـ بازيافت، احيا و کاربرد مجدد

ح ـ اعمال اسناد اقتصادي در مورد فعاليت ها، محصولات يا گروه هايي از محصولات

خ ـ ايجاد نظام صدور مجوز، شامل طيفي از محدوديت ها يا ممنوعيت

۳ـ در احراز اينکه چه ترکيبي از اقدامات به طور کلي يا در موارد خاص به منزله «بهترين رويه زيست محيطي» به شمار مي آيد، موارد زير مورد توجه خاص قرار خواهد گرفت:

الف ـ خطر زيست محيطي محصول و توليد، کاربرد و دفع نهائي آن

ب ـ جايگزيني با فعاليتها و مواد کمتر آلوده کننده

پ ـ گستره استفاده

ت ـ منافع بالقوه زيست محيطي، يا مضرات مواد مواد يا فعاليتهاي جايگزين

ث ـ پيشرفت ها و تغييرات دانش و درک علمي

ج ـ محدوده زماني اجراء

چ ـ تأثيرات اجتماعي و اقتصادي

ح ـ اصل احتياط

۴ـ لذا چنين نتيجه گرفته مي شود که «بهترين رويه زيست محيطي» براي يک منبع خاص، با گذشت زمان در پرتو پيشرفت هاي فناورانه عوامل اقتصادي و اجتماعي و نيز تغييرات دانش و درک علمي تغيير خواهد کرد.

۵ ـ در صورت کاهش خروجي ناشي از به کارگيري بهترين رويه زيست محيطي منجر به نتايج قابل قبول زيست محيطي نشود، بايد اقدامات ديگري نيز به اجراء درآيد و بهترين رويه زيست محيطي مورد تعريف مجدد قرار گيرد.

قانون فوق مشتمل بر ماده واحده و يک تبصره منضم به متن تشريفات (پروتکل) شامل مقدمه و بيست و نه ماده و پنج پيوست در جلسه علني روز يکشنبه مورخ هجدهم مردادماه يکهزار و سيصد و نود و چهار مجلس شوراي اسلامي تصويب شد و در تاريخ ۴/۶/۱۳۹۴ به تأييد شوراي نگهبان رسيد.

رئيس مجلس شوراي اسلامي ـ علي لاريجاني