موافقتنامه تشکیل منطقه آزاد تجاری ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا بخش 3

ماده ۴. ۴ـ تهیه، تصویب و اجرای مقررات فنی و رویه های ارزیابی انطباق

۱ـ هر طرف تضمین خواهد کرد که از لحاظ مقررات فنی، نسبت به محصول وارده از قلمرو طرف دیگر، رفتاری اتخاذ شود که از رفتار متخذه در مورد محصولات مشابه دارای منشأ ملی و محصولات مشابهی که منشأ آن ها کشور دیگری است، نامطلوبتر نباشد.

۲ـ هر طرف باید عدم تهیه، تصویب و اجرای مقررات فنی در جهت ایجاد موانع غیرضروری در تجارت متقابل یا با چنین اثری، را تضمین کند. بدین منظور، مقررات فنی نباید از لحاظ تجاری محدودیتی را بیش از آنچه برای تحقق هدفی مشروع لازم است، با درنظر گرفتن خطرات ناشی از عدم تحقق، ایجاد کنند. این اهداف مشروع عبارتند از: الزامات امنیت ملی، جلوگیری از روش های خدعه آمیز، حفظ سلامتی یا ایمنی انسان و حفظ حیات و بهداشت حیوانات، نباتات یا محیط زیست. در ارزیابی این خطرات از جمله عوامل مربوط که باید مورد ملاحظه قرار گیرند، عبارتند از: اطلاعات علمی و فنی موجود، فناوری تولید مربوط یا مصارف نهایی تعیین شده برای محصولات.

۳ـ چنانچه شرایط یا اهدافی که برای تصویب مقررات فنی مطرح شده اند، دیگر وجود نداشته باشند یا بتوان با تغییر شرایط یا اهداف به گونه ای برخورد کرد که از لحاظ تجاری محدودیت کم تری ایجاد شود، مقررات فنی حفظ نخواهد شد.

۴ـ در مواردی که مقررات فنی الزامی است و استانداردهای بین المللی مربوط وجود داشته یا در شرف صدور باشد ، طرف ها از آن ها یا بخش های مربوط باید به عنوان مبنای مقررات فنی خود استفاده کنند، مگر هنگامی که این استانداردهای بین المللی یا بخش های مربوط، مثلاً به علت وجود عوامل جوی یا جغرافیایی تأثیرگذار یا مشکلات فناوری مهم، برای تحقق اهداف مشروعی که باید دنبال شوند، ابزاری غیرموثر و نامناسب باشند.

۵ ـ هر طرف باید تضمین دهد که به هنگام نیاز به صدور صریح گواهی انطباق با مقررات فنی یا استانداردها، نهادهای حکومت مرکزی در خصوص محصولات با منشأ قلمرو طرف دیگر، مقررات زیر را به کار می بندند:

۵ . ۱ رویه های ارزیابی انطباق به گونه ای تهیه، تصویب و اجرا می شود که در شرایط قابل مقایسه، دسترسی برای عرضه کنندگان محصولات مشابه با منشأ قلمرو طرف دیگر، از شرایطی که برای عرضه کنندگان محصولات مشابه دارای منشا داخلی یا عرضه کنندگان محصولات مشابه که منشا آن در هر کشور دیگری است، نامطلوب تر نباشد؛ دسترسی و حق عرضه کنندگان برای ارزیابی انطباق به موجب آیین کار از جمله امکان اجرای فعالیت های ارزیابی انطباق در محل تأسیسات و علامت سامانه را چنانچه در این رویه پیش بینی شده باشد، شامل می شود.

۵ . ۲ رویه های ارزیابی انطباق به منظور ایجاد موانع غیرضروری فرا راه تجارت دوجانبه، تهیه، تصویب و اجرا نمی شود. این بدان معنا است که رویه های ارزیابی انطباق نباید سخت گیرانه تر از حدی که برای ایجاد اطمینان کامل طرف واردکننده برای انطباق محصولات با مقررات فنی یا استانداردهای حاکم لازم است، با در نظر گرفتن مخاطراتی که عدم انطباق ایجاد می کند، سختگیرانه تر باشد یا سختگیرانه اجرا شود.

۶ ـ هر طرف در حین اجرای مفاد بند (۵) باید اطمینان حاصل دهد که:

الف) رویه های ارزیابی انطباق در اسرع وقت صورت پذیرد و تکمیل شود و برای محصولات با منشأ قلمرو طرف دیگر، رفتاری نامطلوبتر نسبت به محصولات مشابه داخلی، اعمال نشود؛

ب) مدت اجرای استاندارد هر رویه ارزیابی انطباق منتشر می شود یا مدت رسیدگی پیش بینی شده در صورت درخواست، به متقاضی ابلاغ می-گردد؛ مرجع صلاحیتدار‏ مربوط پس از دریافت درخواست، کامل بودن مدارک را بررسی کرده و سریعاً، متقاضی را به طور کامل و دقیق از تمامی نقص ها مطلع می کند؛ مرجع صلاحیتدار‏ در اسرع وقت، نتایج ارزیابی را به صورت تمام و کمال به متقاضی ارائه می نماید تا در صورت لزوم، تدابیر اصلاحی انجام پذیرد؛ در صورت درخواست متقاضی، حتی در صورت نقصان درخواست، مرجع صلاحیتدار‏ باید تا حد امکان، ارزیابی انطباق را انجام دهد؛ و در صورت درخواست، متقاضی از روند رویه مطلع و به وی در خصوص هر گونه تأخیر پیش آمده، توضیحاتی ارائه می شود؛

پ) الزامات اطلاع رسانی به نسبتی که برای ارزیابی انطباق و تعیین هزینه ها لازم است، محدود می شود؛

ت) محرمانگی اطلاعات درباره محصولاتی که مبدأ آن ها در قلمرو طرف دیگر است یا در خصوص رویه های ارزیابی انطباق ارائه شده اند، به همان محصولات داخلی رعایت می شود به طوری که منافع تجاری مشروع حفظ می شود؛

ث) با در نظر گرفتن هزینه ارتباطات، حمل و نقل و دیگر هزینه های ناشی از اختلاف میان مکان تأسیسات متقاضی و نهاد ارزیابی انطباق، هر هزینه وضع شده برای ارزیابی انطباق کالاهای دارای منشأ قلمرو طرف دیگر باید برابر هر هزینه وضع شده برای ارزیابی انطباق کالاهای مشابهی باشد که منشأ داخلی دارند یا منشا آن ها در هرکشور دیگری است.

ج) مکان تأسیسات مورد استفاده برای رویه های ارزیابی انطباق و انتخاب نمونه ها نباید به گونه ای باشد که برای متقاضیان یا کارگزاران آن ها، مشکل غیرضروری ایجاد نماید.

چ) چنانچه پس از تشخیص انطباق محصول با استانداردها یا مقررات فنی حاکم، مشخصات آن تغییر کند، رویه ارزیابی انطباق برای حصول اطمینان از انطباق یا عدم انطباق محصول مورد نظر با استانداردها و مقررات فنی مربوط محدود می شود؛

ح) برای بررسی شکایات مربوط به اجرای رویه ارزیابی انطباق و، در صورت موجه بودن شکایت، برای تدبیر اصلاحی رویه ای وجود دارد.

۷ـ مفاد بندهای (۵) و (۶) نباید مانع بررسی های متعارف طرف ها در قلمرو خود شود.

۸ ـ چنانچه نیاز به صدور گواهی انطباق کالاها با استانداردها یا مقررات فنی باشد و دستورالعمل یا توصیه نامه های مرتبط صادره از سوی نهادهای بین المللی استاندارد وجود داشته یا در شرف صدور باشد، طرف ها باید تضمین دهند که نهادهای حکومت مرکزی از موارد فوق یا از بخش های مرتبط آن ها، به عنوان مبنایی برای رویه های ارزیابی انطباق خود، استفاده کنند، مگر در مواردی که چنین رهنمودها یا توصیه هایی یا بخش های مربوط به آن ها برای طرف ها، از جمله به دلایل زیر نامناسب باشد که در صورت درخواست، با توضیح مقتضی همراه خواهد بود: الزامات امنیت ملی؛ جلوگیری از اعمال خدعه آمیز؛ حفظ بهداشت یا ایمنی انسان ها، حیات یا بهداشت حیوان یا گیاه یا محیط زیست؛ عوامل جوی یا دیگر عوامل جغرافیایی بنیادی؛ مسائل فناورانه یا زیربنایی اساسی.

ماده ۴. ۵ ـ تأیید ارزیابی انطباق

۱ـ هر طرف باید، در صورت امکان، بدون خدشه به مفاد بندهای (۳) و (۴)، پذیرش نتایج رویه های ارزیابی انطباق در طرف دیگر را تضمین نماید، حتی اگر این رویه ها با رویه های خود تفاوت داشته باشد، مشروط بر این که مجاب شود رویه های مزبور طبق مقررات فنی یا استانداردهای حاکمی است که معادل رویه های خود می باشد. به منظور دستیابی به تفاهم رضایت بخش متقابل، به خصوص در موارد زیر، ممکن است مشورت های پیشین ضرورت یابد:

الف) صلاحیت فنی کافی و مستمر نهادهای ارزیابی انطباق در طرف صادرکننده به نحوی که استمرار اعتبار نتایج ارزیابی انطباق قابل اطمینان باشد؛ در این خصوص، به تأیید رعایت رهنمودها و توصیه های مؤسسات بین المللی استاندارد ـ مثلاً از طریق تایید صلاحیت ـ به عنوان شاخص صلاحیت فنی کافی، توجه خواهد شد؛

ب) تحدید قبول نتایج ارزیابی انطباق در موارد ارائه شده از سوی مؤسسات مشخص طرف صادر کننده.

۲ـ طرف ها باید حتی الامکان اجرای مفاد بند (۱) را با رویه های ارزیابی انطباق خود تضمین کنند.

۳ـ طرف ها بنا به درخواست طرف دیگر ترغیب می شوند که تمایل خود را برای آغاز مذاکرات برای انعقاد موافقت نامه هایی در خصوص تأیید متقابل نتایج رویه های ارزیابی انطباق یکدیگر نشان دهند. آنها می توانند مقرر دارندکه موافقت نامه های مزبور معیارهای موضوع بند (۱) را تحقق بخشیده، و در خصوص امکانات بالقوه آن ها در زمینه تسهیل تجارت محصولات مربوط، رضایت متقابل را فراهم آورند.

۴ـ هر یک از طرف ها به اعطای مجوز برای مشارکت نهادهای ارزیابی انطباق واقع در قلمرو طرف دیگر در رویه های ارزیابی انطباق خود در شرایطی که از شرایط نهادهای واقع در قلمرو آن ها یا قلمرو هر کشور ثالث نامطلوبتر نباشد، ترغیب می شوند.

ماده ۴. ۵ مکرر ـ شفافیت

۱ـ طرف ها اهمیت شفافیت در خصوص تدوین، تصویب و اجرای استانداردها، مقررات فنی ورویه های ارزیابی انطباق را تایید می نمایند.

۲ـ هر طرف که در حال تهیه، تصویب یا اجرای مقررات فنی است که می تواند تأثیری عمده بر تجارت با طرف دیگر داشته باشد، باید به محض درخواست طرف دیگر، طبق مفاد بندهای (۲) تا (۴) ماده ۴ . ۴، دلائل توجیهی آن مقررات فنی را بیان کند. هرگاه مقررات فنی به دلیل یکی از اهداف مشروع موضوع بند (۲) ماده ۴ . ۴ تهیه، تصویب یا اجرا شود و با استانداردهای بین المللی مربوط منطبق باشد، باید عدم ممانعت غیرضروری برای تجارت دو جانبه را نشان دهد.

۳ـ طرف ها در صورت اقتضا به جای طرح یا خصوصیات توصیفی، مقررات فنی را بیشتر برمبنای شرایط محصول از لحاظ کارکرد تعیین خواهند کرد؛

۴ـ در صورت عدم وجود استانداردهای بین المللی مربوط یا عدم انطباق محتوای فنی مقررات فنی پیشنهادی با محتوای فنی استانداردهای بین المللی مربوط و عدم تأثیر چشمگیر اجرای مقررات فنی بر تجارت متقابل طرف ها، هر طرف باید:

الف) در اولین فرصت مقتضی اطلاعیه ای را در نشریه ای منتشر کند، به نحوی که اشخاص ذینفع در طرف دیگر به منظور ارائه پیشنهاد مربوط به مقررات فنی خاص، بتوانند از آن آگاهی یابند ؛

ب) از طریق نقاط تماس تعیین شده، فهرست کالاهایی که قرار است تحت شمول مقررات فنی پیشنهادی قرار بگیرد و همچنین شرحی مختصر از اهداف و منطق آن را به طرف دیگر اطلاع دهند. این اطلاعیه ها باید در اولین فرصت مقتضی، زمانی که هنوز امکان گنجاندن اصلاحات و در نظر گرفتن نظرات وجود دارد، صورت گیرد؛

پ) بنا به درخواست، باید رونوشت یا مشخصات مقررات فنی پیشنهادی را به طرف دیگر ارائه و در صورت امکان، بخش هایی را که تفاوت عمده ای با استانداردهای بین المللی دارند مشخص کند؛

ت) تا ۶۰ روز پس از انتشار اطلاعیه بر اساس جزء (الف)، به طرف دیگر بدون هیچگونه تبعیض، اجازه دهند که نظراتی را کتبا ارائه نماید و در صورت درخواست، این نظرات را به بحث بگذارند و نظرات و نتیجه مکتوب این مباحثات را مدنظر قرار دهند.

۵ ـ در صورت عدم وجود دستورالعمل یا توصیه مربوط صادره توسط موسسه بین المللی استاندارد یا عدم مطابقت محتوای فنی رویه ارزیابی انطباق پیشنهادی با دستورالعمل ها و توصیه های مربوط صادره توسط موسسات بین المللی استاندارد و عدم تأثیر چشمگیر رویه ارزیابی انطباق بر تجارت با طرف، هر طرف باید:

الف) در اولین فرصت مقتضی اطلاعیه‏ ای را در نشریه ای به نحوی منتشر کند که اشخاص ذینفع در طرف های دیگر به منظور ارائه رویه ارزیابی انطباق خاص، بتوانند از آن آگاهی یابند؛

ب) از طریق نقاط تماس تعیین شده، کالاهایی که قرار است تحت شمول رویه ارزیابی انطباق پیشنهادی قرار بگیرد و همچنین شرحی مختصر از هدف و منطق آن را به طرف های دیگر اطلاع دهد. این اطلاعیه باید در اولین فرصت مقتضی، که هنوز امکان گنجاندن اصلاحات و در نظر گرفتن نظرات وجود دارد، صورت گیرد؛

پ) بنا به درخواست، رونوشت یا مشخصات رویه پیشنهادی را به طرف دیگر ارائه و در صورت امکان، بخش های متفاوت با دستورالعمل ها یا توصیه های نهادهای استاندارد بین المللی را مشخص کند؛

ت) تا ۶۰ روز پس از انتشار اطلاعیه بر اساس جزء (الف)، بدون هیچگونه تبعیض، به طرف دیگر اجازه دهد که نظرات خود را به طور کتبی ارائه نماید و در صورت درخواست، این نظرات را به بحث بگذارد و نظرات و نتیجه مکتوب این مباحثات را لحاظ کند.

۶ ـ با رعایت مفاد مدخل بندهای (۴) و (۵)، در صورت بروز مشکلات اضطراری در زمینه حفظ ایمنی، بهداشت و محیط زیست یا امنیت ملی یا ایجاد تهدید بروز آن برای یک طرف، طرف مورد نظر می تواند تدابیر موضوع بندهای (۴) و (۵) را در صورت ضرورت حذف کند، مشروط بر این که طرف مزبور، به محض تصویب مقررات فنی و یا رویه ارزیابی انطباق:

الف) فوراً طرف دیگر را از طریق نقاط تماس تعیین شده از مقررات فنی و یا رویه ارزیابی مطابقت خاص و کالاهایی که تحت شمول قرار می گیرند، به همراه شرح مختصری از هدف و منطق مقررات فنی و یا رویه ارزیابی انطباق از جمله ماهیت مشکلات اضطراری مطلع نماید؛

ب) در صورت درخواست، رونوشت مقررات فنی و یا رویه های ارزیابی انطباق را به طرف دیگر ارائه نماید؛

پ) بدون تبعیض، به طرف دیگر اجازه دهد که به صورت مکتوب نظرات خود را ارائه دهد و، در صورت درخواست، این نظرات را به بحث گذاشته، نظرات و نتیجه کتبی این مباحثات را لحاظ کند.

۷ـ هر طرف باید انتشار سریع تمامی مقررات فنی و یا رویه های ارزیابی انطباق مصوب را تضمین نماید، یا، در غیر این صورت، به طریقی در دسترس قرار دهد که طرف های ذینفع در طرف دیگر بتوانند از آن ها آگاهی یابند.

۸ ـ طرف ها باید بازه زمانی ۱۸۰ روز را بین انتشار مقررات فنی و لازم الاجرا شدن آن‏ها، درنظر بگیرند تا تولیدکنندگان در طرف صادرکننده، جز در شرایط اضطراری، فرصت تطبیق تولیدات یا روش های تولید خود را با الزامات طرف واردکننده، داشته باشند.

۹ـ طرف ها باید بازه زمانی متعارفی را بین انتشار الزامات مربوط به رویه های ارزیابی انطباق و لازم الاجرا شدن آن‏ها در نظر بگیرند تا تولیدکنندگان در طرف صادرکننده جز در شرایط اضطراری فرصت تطبیق تولیدات یا روش تولید خود را با الزامات طرف واردکننده داشته باشند.

۱۰ـ هر طرف باید ظرف ۹۰ روز از تاریخ لازم الاجرا شدن این موافقت-نامه، طرف دیگر را از الزامات اجباری مربوط به واردات کالاهای احصایی در پیوست (۱) مطلع سازد.

۱۱ـ طرف ها باید تا حد امکان، تلاش کنند که تبادل اطلاعات به زبان انگلیسی باشد. متن قوانین و رویه های اصلی یا خلاصه آن ها درصورت درخواست باید به زبان انگلیسی ارائه گردد.

ماده ۴. ۶ ـ مشاوره

۱ـ چنانچه اجرای روز به روز استانداردها، مقررات فنی و رویه های ارزیابی انطباق بر تجارت بین طرف ها تأثیر بگذارد، هر طرف می تواند برای حل این موضوع، درخواست مشاوره بدهد. درخواست مشاوره باید به نقطه تماس طرف دیگر مقرر در ماده ۴ . ۸ این فصل ارائه شود.

۲ـ هر طرف باید تمام تلاش خود را جهت ارائه نظر مثبت و سریع به هر درخواست مشاوره طرف دیگر در خصوص موضوعات مربوط به اجرای این فصل به کار گیرد.

۳ـ چنانچه مسائل مشمول این فصل را نتوان با مشاوره حل و فصل یا روشن نمود، طرف ها می توانند با هدف مشخص کردن یک راه حل قابل اجرا و عملیاتی برای تسهیل تجارت، گروه کاری موردی را متشکل از نمایندگان طرف ها ایجاد کنند.

۴ـ اگر هر طرف، درخواست طرف دیگر را برای ایجاد گروه کاری رد کند، باید در صورت درخواست، دلائل تصمیم خود را شرح دهد.

ماده ۴. ۷ـ همکاری

۱ـ برای ایجاد اطمینان از این که استانداردها، مقررات فنی و رویه های ارزیابی انطباق، مانعی غیرضرور فرا راه تجارت کالا میان طرف ها ایجاد نکرده است، طرف ها باید در صورت امکان، در حوزه استانداردها، مقررات فنی و رویه های ارزیابی انطباق با یکدیگر همکاری کنند.

۲ـ همکاری به موجب بند (۱) این ماده، شامل موارد زیر می شود:

الف) برگزاری هم اندیشی های مشترک برای ارتقای درک دوجانبه از استانداردها، مقررات فنی و رویه های ارزیابی انطباق در هر طرف؛

ب) تبادل مقام های رسمی طرف ها با هدف آموزش؛

پ) تبادل اطلاعات در خصوص استانداردها، مقررات فنی و رویه های ارزیابی انطباق؛

ت) تشویق نهادهای مسئول در حوزه استانداردها، مقررات فنی و رویه های ارزیابی انطباق هر طرف به منظور همکاری در حوزه منافع مشترک؛

ث) همکاری علمی و فنی با هدف بهبود کیفیت مقررات فنی.

۳ـ اجرای بند (۲) این ماده منوط به در دسترس بودن منابع مالی اختصاصی و قوانین و مقررات خاص هر طرف است.

۴ـ همکاری در حوزه موارد مرتبط با موانع فنی فرا راه تجارت را می توان از طریق روش هایی از جمله مذاکره از طریق مجاری مناسب، پروژه های مشترک و کمک‏های فنی انجام داد.

۵ ـ طرف ها می توانند با توافق مشترک، پروژه های مشترک، کمک‏های فنی و همکاری در حوزه استانداردها، مقررات فنی و رویه های ارزیابی انطباق را در حوزه های منتخب انجام دهند.

۶ ـ طرف ها متعهد می شوند که نظرات موجود در حوزه مطالعه بازار و فعالیت های اجرایی در زمینه آن را که به موانع فنی فرا راه تجارت مربوط می شود، مبادله کنند.

۷ـ هر طرف باید در صورت درخواست به پیشنهادهایی که طرف دیگر برای همکاری طبق این فصل ارائه می دهد توجه لازم را مبذول دارد.

۸ ـ به منظور ارتقای همکاری در چارچوب این فصل، طرف ها می توانند ترتیبات ویژه‏ای را برای موضوعات تحت شمول آن منعقد نمایند.

ماده ۴. ۸ ـ مراجع صلاحیت دار‏ و نقاط تماس

۱ـ طرف ها باید مراجع صلاحیت دار‏ و نقاط تماس را تعیین کنند و اطلاعات حاوی نام مراجع صلاحیت دار‏ تعیین شده و نقاط تماس، جزئیات تماس مقام های رسمی در مراجع صلاحیت دار‏ و نقاط تماس مزبور از جمله شمارة تلفن و دورنگار، نشانی رایانامه و دیگر جزئیات مربوط را مبادله کنند.

۲ـ طرف ها باید سریعاً یکدیگر را از هر گونه تغییر در مراجع صلاحیت دار‏ و نقاط تماس خود یا اصلاح اطلاعات مقام های رسمی مربوط آگاه سازند.

۳ـ وظایف نقاط تماس به شرح زیر است:

الف) تسهیل تبادل اطلاعات بین طرف ها در خصوص استانداردها، مقررات فنی و رویه های ارزیابی انطباق در پاسخ به تمامی درخواست های متعارف از سوی هر طرف برای اطلاعات مزبور؛

ب) ارجاع استعلام های هر طرف به مراجع قانونی مربوط

۴ـ وظایف مراجع صلاحیت دار‏ عبارتند از:

الف) نظارت بر اجرای این فصل؛

ب) تسهیل همکاری ها طبق ماده ۴ . ۷ این موافقت نامه، در صورت اقتضا؛

پ) رسیدگی سریع به هر موضوعی که در حین تدوین، تصویب، اجرا یا اعمال استانداردها، مقررات فنی و رویه های ارزیابی انطباق برای هر طرف پیش می آید؛

ت) تسهیل مشاوره در زمینه هر موضوع ناشی از این فصل در صورت درخواست هر یک از طرف ها؛

ث) انجام هر تدبیر دیگری که به نظر طرف ها، در اجرای این فصل به آن ها کمک می کند؛ و

ج) انجام دیگر وظایف تعیین شده از سوی کارگروه مشترک.

فصل ۵: تدابیر بهداشتی و بهداشت گیاهی

ماده ۵. ۱ـ اهداف

اهداف این فصل عبارت است از حفاظت از حیات یا بهداشت انسان، حیوان یا گیاه در قلمرو طرف ها از طریق:

الف) تلاش برای حل مسائل مرتبط با تدابیر بهداشتی و بهداشت گیاهی؛

ب) تقویت همکاری بین طرف ها و مراجع صلاحیتدار آن ها از جمله در زمینه تدوین و اجرای تدابیر بهداشتی و بهداشت گیاهی؛ و

پ) تسهیل تبادل اطلاعات مرتبط با حوزة تدابیر بهداشتی و بهداشت گیاهی و ارتقای دانش و درک نظام قانونی هر طرف.

ماده ۵. ۲ ـ تعاریف [۲۶]

۱ـ در راستای اهداف این فصل:

الف) تدابیر بهداشتی یا بهداشت گیاهی عبارت است از هر تدبیر متخذه:

(۱) برای حفاظت از حیات یا بهداشت حیوان یا گیاه در قلمرو هر طرف در مقابل خطرات ناشی از ورود، استقرار یا شیوع آفات، بیماری ها، موجودات زنده ناقل بیماری یا عامل بیماری؛

(۲) برای حفاظت از حیات یا بهداشت انسان یا حیوان در قلمرو طرف مورد نظر در مقابل خطرات ناشی از افزودنی ها، آلودگی ها، سموم، یا موجودات زنده مسبب بیماری در مواد غذایی، نوشیدنی ها یا خوراک دام؛

(۳) برای حفاظت از حیات یا بهداشت انسان در قلمرو طرف مورد نظر در مقابل خطرات ناشی از بیماری هایی که توسط حیوانات، گیاهان یا محصولات مربوط به آن‏ها منتقل یا در مقابل ورود، استقرار یا شیوع آفات ایجاد می شوند؛

(۴) برای جلوگیری یا تحدید خسارتی دیگر ناشی از ورود، ایجاد یا شیوع آفات در قلمرو طرف مربوط.

ب) تدابیر بهداشتی یا بهداشت گیاهی تمام قوانین، احکام، مقررات، الزامات و رویه ها از جمله ملاک ها، فرآیندها و روش های تولید، آزمایش، بازرسی، رویه های گواهی و تصویب را شامل می-گردد. ترتیبات قرنطینه ای از جمله الزامات مربوط به حمل و نقل حیوانات یا گیاهان یا الزامات مربوط به مواد لازم برای بقای آن-ها حین حمل و نقل، مقررات راجع به روش های آماری مربوط، رویه های نمونه برداری و روش های ارزیابی خطر و الزامات مربوط به بسته بندی و برچسب زنی که به طور مستقیم به سلامت غذایی مربوط می شود؛

پ) ناحیه عاری ازآفت یا بیماری: یک ناحیه اعم از تمام یا بخشی از هر طرف یا تمام یا بخش هایی از چند طرف که مراجع صلاحیتدار‏ آن را مشخص می کنند و در آن آفت یا بیماری مشخصی وجود ندارد؛

ت) یک ناحیه عاری از آفت یا بیماری ممکن است محیط، محاط یا مجاور یک ناحیه ـ اعم از ناحیه ای واقع در بخشی از هر طرف یا در منطقه جغرافیایی شامل بخش ها یا تمامی دو طرف ـ باشد که معلوم شود در آن آفت یا بیماری خاصی وجود دارد اما تحت تدابیر نظارتی(کنترلی) منطقه ای مانند ایجاد مناطق حفاظتی، نظارتی و حائل قرار دارد؛ مناطقی که آفت و بیماری مورد نظر در آنجا مهار یا ریشه کن شده است؛

ث) نواحی با شیوع کم آفت یا بیماری: یک ناحیه اعم از تمام یا بخشی از هر طرف یا تمام یا بخش هایی از دو طرف که بنا به تشخیص مراجع صلاحیتدار‏، در آن آفت یا بیماری مشخصی در سطحی محدود مشاهده شده و تدابیر موثر در جهت نظارت، وارسی(کنترل) یا ریشه کنی در آنجا اعمال می گردد؛

ج) تدابیر بهداشتی و بهداشت گیاهی: تدابیر بهداشتی و بهداشت گیاهی مانند قوانین، فرامین و احکام که عموماً قابل اعمال است.

چ) تعاریف تدوین شده سازمان های بین المللی: کمیسیون تنظیم مجموعه قوانین تغذیه (کدکس)، سازمان جهانی بهداشت دام (که از این پس "سازمان جهانی" نامیده می شود) و سازمان های منطقه ای و بین المللی که در چارچوب کنوانسیون بین المللی حفظ نباتات فعالیت می کنند (که از پس"کنوانسیون" نامیده می شوند) باید در اجرای این فصل با اعمال اصلاحات لازم به کار روند.

۲ـ استانداردها، دستورالعمل ها و توصیه های بین المللی به شرح زیر می باشد:

الف) در خصوص سلامت غذایی، استانداردها، دستورالعمل ها و توصیه های تعیین شده توسط کمیسیون تنظیم مجموعه قوانین تغذیه (کدکس)، درباره افزودنی های خوراکی، باقی مانده های داروهای دامپزشکی و آفت کش ها، آلاینده ها، روش های تجزیه و نمونه برداری و قوانین و دستورالعمل های مربوط به روش بهداشتی؛

ب) در خصوص بهداشت حیوانات و بیماری های حیوانی مشترک با انسان، استانداردها، دستورالعمل ها و توصیه های تدوین شده تحت نظارت سازمان جهانی؛

پ) در خصوص بهداشت گیاهی، استانداردها، دستورالعمل ها و توصیه های بین المللی تدوین شده تحت نظارت دبیرخانه کنوانسیون با همکاری سازمان های منطقه ای فعال در چارچوب کنوانسیون؛

ت) در خصوص مواردی که تحت شمول سازمان های فوق قرار نمی گیرند، استانداردها، دستورالعمل ها و توصیه های مناسب اعلامی سایر سازمان های بین المللی ذیربط برای مشارکت تمامی طرف ها باز است.

۳ـ ارزیابی خطر، ارزیابی احتمال ورود، استقرار، یا شیوع آفت یا بیماری در قلمرو طرف واردکننده طبق تدابیر بهداشتی یا بهداشت گیاهی قابل اعمال، و ارزیابی عواقب بالقوه زیست شناختی و اقتصادی همراه با آن یا ارزیابی توان بالقوه اثرات منفی ناشی از وجود افزودنی ها، آلودگی ها، سموم یا موجودات زنده مسبب بیماری در مواد غذایی، نوشیدنی‏ها یا خوراک دام بر بهداشت انسان یا حیوان، انجام می گیرد.

۴ـ سطح مناسب حفاظت بهداشتی یا بهداشت گیاهی، سطحی از حفاظت است که توسط طرف اتخاذکننده تدبیر بهداشتی یا بهداشت گیاهی برای حفاظت از حیات یا بهداشت انسان، حیوان یا گیاه در قلمرو خود، مناسب تلقی می شود. به گونه دیگر، طرف ها این مفهوم را « سطح قابل پذیرش خطر» می خوانند.

ماده ۵. ۳ـ حیطه شمول

با توجه به محصولات احصایی در پیوست (۱) این موافقت نامه، این فصل تدابیر بهداشتی و بهداشت گیاهی طرف ها را که محتملاً به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر تجارت میان آنها تأثیر می گذارد، در بر می گیرد.

ماده ۵ . ۴ ـ مقررات عمومی

۱ـ طرف ها حق دارند تدابیر بهداشتی و بهداشت گیاهی لازم برای حفاظت از حیات یا بهداشت انسان، حیوان و گیاه را اعمال نمایند، مشروط بر این که تدابیرمزبور، با مفاد این فصل مغایر نباشد.

۲ـ طرف ها باید تضمین کنند که:

الف) هر تدبیر بهداشتی یا بهداشت گیاهی، صرفاً به نسبتی که برای حفاظت از حیات یا بهداشت انسان، حیوان و گیاه لازم است، بر اساس اصول علمی و با لحاظ دسترسی به اطلاعات علمی و شرایط منطقه ای مربوط، بدون وجود ادله علمی، اجرا می شود.

ب) هر تدبیر بهداشتی یا بهداشت گیاهی بر پایه یک ارزیابی خطر برای حیات یا سلامت انسان، حیوان یا گیاه باید متناسب با شرایط بوده و روش های ارزیابی خطر ایجاد شده توسط سازمان های بین المللی مربوط را لحاظ کند.

پ) در مواردی که شواهد علمی کافی نباشند، طرف های مربوط به طور موقت تدابیر بهداشتی یا بهداشت گیاهی اضطراری را بر پایه اطلاعات در دسترس، از جمله اطلاعاتی از سازمان های بین المللی مرتبط و همچنین تدابیر بهداشتی یا بهداشت گیاهی مورد استفاده به وسیله طرف های دیگر اتخاذ می کنند. در چنین شرایطی طرف ها باید در جستجوی اطلاعات ضروری بیشتر برای ارزیابی خطر عینی تر و بازنگری تدبیر بهداشتی یا بهداشت گیاهی طبق آن در یک بازه زمانی متعارف باشند.

ت) تدابیر بهداشتی و بهداشت گیاهی آن ها، در شرایط یکسان یا مشابه، به صورت خودسرانه و غیرموجه بین طرف ها، از جمله بین قلمرو آنها و قلمرو طرف دیگر، تبعیض قائل نشوند.

۳ـ با توجه به تدابیر خارج از شمول این فصل، مفاد آن نباید بر حقوق طرف ها به موجب فصل ۴ راجع به موانع فنی فرا راه تجارت، اثر بگذارد.

ماده ۵. ۵ ـ معادل سازی

۱ـ چنانچه طرف صادرکننده به طور عینی به طرف وارد کننده ثابت نماید که تدابیر صادرکننده معادل تدابیر حفاظت بهداشتی یا بهداشت گیاهی طرف وارد کننده است، طرف واردکننده تدابیر بهداشتی یا بهداشت گیاهی طرف صادرکننده را باید به عنوان معادل بپذیرد، حتی اگر تدابیر مزبور با تدابیر طرف واردکننده یا تدابیر مورد استفاده در کشورهای ثالث که محصول مشابهی را معامله می کنند، متفاوت باشد. بدین منظور ، در صورت درخواست، به طرف واردکننده اجازه دسترسی متعارف جهت بازرسی، آزمایش یا سایر رویه های مربوط باید اعطا شود.

۲ـ طرف ها در صورت درخواست، با هدف دستیابی به توافق های دوجانبه برای تأیید معادل بودن تدابیر مشخص بهداشتی یا بهداشت گیاهی، به مشورت خواهند پرداخت.

ماده ۵. ۶ ـ شفافیت

۱ـ طرف ها اهمیت شفافیت در اجرای تدابیر بهداشتی و بهداشت گیاهی را تأیید می نمایند؛ این امر از جمله ـ اما نه محدود به ـ تبادل به موقع اطلاعات در خصوص تدابیر بهداشتی و بهداشت گیاهی مربوط آن ها را شامل می شود.

۲ـ طرف ها باید تضمین نمایند که مقررات بهداشتی و بهداشت گیاهی پس از تصویب، در وبگاه های مراجع صلاحیتدار‏ ایشان به نحوی منتشر شود که طرف های ذینفع بتوانند از آن مطلع شوند.

۳ـ هر طرف باید تضمین دهد که در هر کدام یک از کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا، کمیسیون اقتصادی اوراسیا و ایران، یک نقطه تماس مسئول ارائه پاسخ به تمام سوالات منطقی طرف های ذینفع و همچنین ارائه اسناد مربوط به موارد زیر، وجود دارد:

الف) هرگونه تدابیر بهداشتی یا بهداشت گیاهی مصوب یا پیشنهادی در قلمرو خود؛

ب) هر گونه رویه های نظارت(کنترل) و بازرسی، ترتیبات مرتبط با تولید و قرنطینه، رویه های تصویب حد قابل اغماض در مورد آفت کش ها و افزودنی های خوراکی که در قلمرو خود اجرا می شود؛

پ) رویه های ارزیابی خطر و عواملی که مدنظر قرار می گیرد و نیز تعیین سطح مناسب حفاظت بهداشتی و بهداشت گیاهی؛

ت) عضویت و مشارکت طرف یا نهادهای مربوط در قلمرو خود، در سازمان و نظام های بین المللی و منطقه ای مرتبط با بهداشت و بهداشت گیاهی و نیز عضویت و مشارکت در ترتیبات و توافق‏های دوجانبه و چندجانبه در حیطه شمول این موافقت نامه و متون و توافق‏ها و ترتیبات مذکور.

۴ـ طرف ها باید تضمین کنند چنانچه نسخه ای از اسناد به وسیله طرف ذینفع درخواست شود، به استثنای هزینه ارسال، به همان قیمتی (در صورت وجود) که به اتباع[۲۷] طرف مربوط عرضه می شود، ارائه گردد.

۵ ـ هرگاه یک استاندارد، رهنمود و یا توصیه ای بین المللی وجود نداشته باشد یا مقررات بهداشتی و یا بهداشت گیاهی پیشنهادی اساساً، شبیه مفاد یک استاندارد، رهنمود یا توصیه بین المللی نباشد و چنانچه این مقررات، تأثیری چشمگیر بر تجارت طرف دیگر یا طرف ها داشته باشد، طرف مزبور باید:

الف) از طریق نقاط تماس در خصوص این مقررات به طرف دیگر اطلاع-رسانی کند؛

ب) در صورت درخواست، مشخصات یا نسخی از مقررات پیشنهادی را به طرف دیگر ارائه و، در صورت امکان، قسمت هایی را که اساساً از استاندارد، رهنمود یا توصیه های بین المللی مربوط عدول کرده-اند، مشخص کند؛

پ) بدون تبعیض، زمانی متعارف برای اعلام نظر مکتوب طرف دیگر و بحث و بررسی این نظرات در صورت درخواست اختصاص داده و نظرات و نتیجه بحث و بررسی ها را مد نظر قرار دهد.

۶ ـ طرفها باید بین انتشار تدابیر بهداشتی یا بهداشت گیاهی و لازم الاجرا شدن آن، فاصله زمانی متعارفی را مدنظر قرار دهند تا تولیدکنندگان طرف صادرکننده بتوانند با الزامات طرف واردکننده، تطبیق پیدا کنند؛ مگر در موارد اضطراری.

۷ـ چنانچه برای هر طرف مشکل اضطراری حفاظت بهداشتی پیش آید یا خطر وقوع آن وجود داشته باشد، طرف مزبور می تواند از مراحل برشمرده در بند (۶) این ماده، چنانچه لازم بداند، صرف نظر کند، مشروط بر آن که:

الف) سریعاً طرف دیگر را از طریق نقاط تماس، از مقررات خاص و محصولات تحت شمول، به همراه توضیح مختصری دربار ۀ هدف و منطق مقررات، از جمله ماهیت مشکل اضطراری، مطلع نماید؛

ب) در صورت درخواست، نسخه ای از مقررات را به طرف دیگر ارائه نماید؛

پ) به طرف های دیگر اجازه اعلام نظر مکتوب را بدهد و در صورت درخواست، نظرات مزبور را مورد بحث قرار داده، و نتیجه مباحثات را لحاظ کند.

۸ ـ طرف ها باید ظرف ۹۰ روز از تاریخ لازم الاجرا شدن این موافقت-نامه، یکدیگر را از اطلاعات مربوط به تدابیر بهداشتی و بهداشت گیاهی جاری یا تدابیری که قرار است اجرا شود، آگاه سازند.

۹ ـ طرف ها باید برای تبادل اطلاعات به زبان انگلیسی، کوشش کنند.

۱۰ ـ قوانین و مقررات اصلی یا خلاصه آن باید در صورت درخواست به زبان انگلیسی ارائه گردد.

ماده ۵. ۷ ـ انطباق با شرایط محلی

۱ـ طرف ها بر این باورند که مفهوم انطباق با شرایط منطقه ای از جمله مناطق عاری از آفت یا بیماری و مناطقی با میزان کم شیوع آفت یا بیماری، از ابزار مهم تسهیل تجارت است.

۲ـ طرف ها باید به هنگام تعیین مناطق مذکور، عامل (فاکتور)هایی از قبیل اطلاعات طرف ها مبنی بر تأیید وضعیت عاری بودن یک منطقه از آفت و بیماری و کم بودن میزان شیوع آفت و بیماری در آنجا، نتایج حسابرسی، نظارت، بازرسی ، اطلاعات ارائه شده از سوی سازمان جهانی و کنوانسیون و دیگر عوامل را مدنظر قرار دهند.

۳ـ طرف صادر کننده ای که مدعی است نواحی واقع در قلمرو آن عاری ازآفت یا بیماری یا نواحی با شیوع کم آفت یا بیماری است برای این که عیناً به طرف وارد کننده نشان دهد که این نواحی به ترتیب عاری از آفت یا بیماری بوده یا نواحی با شیوع کم آفت یا بیماری هستند و به احتمال زیاد به همین صورت باقی خواهند ماند، باید شواهد لازم دال براین امر را ارائه دهند. بدین منظور، در صورت درخواست، باید اجازه دسترسی متعارف جهت بازرسی، آزمایش و سایر رویه های مربوط به طرف وارد کننده اعطا گردد.

ماده ۵. ۸ ـ نظارت و بازرسی

۱ـ هر طرف می تواند نظارت و یا بازرسی را برای اطمینان از ایمن بودن محصولات انجام دهد.

۲ـ طرف ها برای افزایش همکاری خود در حوزه نظارت‏ها یا بازرسی ها موافقت می کنند.

۳ـ هر طرف در انجام نظارت با بازرسی باید استانداردها، دستورالعمل ها و توصیه های بین المللی را لحاظ کند.

۴ـ طرف نظارت یا بازرسی کننده، باید به طرف نظارت یا بازرسی-شونده این فرصت را بدهد که در مورد نتایج این نظارت و یا بازرسی ها نظر بدهد.

۵ ـ جز در مواردی که دو طرف به نحو دیگری توافق کرده باشند، هزینه های صرف شده توسط طرف نظارت یا بازرسی کننده، بر عهده طرف نظارت یا بازرسی کننده است.

ماده ۵. ۹ـ اسناد دال بر ایمنی

۱ـ طرف واردکننده باید تضمین کند که الزامات اسناد تأییدکننده ایمنی محصولات (کالاهای) مورد معامله میان طرف ها فقط تا حد لازم برای حفاظت از جان یا سلامتی انسان ها، حیوان و یا گیاه اجرا می شود.

۲ـ طرف ها باید در تدوین اسناد جهت تأیید ایمنی محصولات (کالاها)، استانداردها، دستورالعمل ها و توصیه های بین المللی را به نحو مناسبی لحاظ کنند.

۳ـ طرف ها می توانند بر سر تدوین(تنظیم) اسناد دوجانبه جهت تأیید ایمنی محصولات (کالاهای) خاص یا گروهی از محصولات (کالاهای) مورد معامله بین طرف ها، موافقت کنند.

۴ـ طرف ها باید به منظور تسهیل تجارت، استفاده از فناوری های الکترونیکی در اسناد تأیید ایمنی محصولات (کالاها) را ترغیب کنند.

ماده ۵. ۱۰ـ تدابیر اضطراری موقت

۱ـ چنانچه هر طرف برای حفاظت از حیات یا بهداشت انسان ، حیوان و گیاه موضوع جزء (پ) بند (۱) ماده ۵ . ۴ این موافقتنامه تدبیری اضطراری اتخاذ نماید، باید طرف دیگر را در اسرع وقت از تدبیر مزبور مطلع کند. طرفی که تدبیری اضطراری را اتخاذ نماید، باید اطلاعات مرتبطی را که طرف دیگر ارائه داده است، لحاظ کند.

۲ـ جز در مواردی که دو طرف به نحو دیگری توافق کرده باشند، در صورت درخواست هر یک از طرف ها، مراجع صلاحیتدار مربوط باید در اسرع وقت در مورد تدابیر اضطراری نشست مشورتی برگزار کنند.

ماده ۵. ۱۱ـ نقاط تماس و تبادل اطلاعات

۱ـ طرف ها باید یکدیگر را از نقاط تماس برای ارائه اطلاعات طبق این فصل، و مراجع صلاحیتدار تعیین شده خود، مسئول امور تحت شمول این فصل و حوزه های مسئولیت مراجع صلاحیتدار مزبور آگاه سازند.

۲ـ طرف ها باید یکدیگر را از هر تغییر در نقاط تماس خود یا هر تغییر عمده در ساختار یا صلاحیت مراجع صلاحیتدار خود آگاه سازند.

۳ـ طرف ها باید از طریق نقاط تماس خود، به موقع یکدیگر را از موارد زیر به صورت مکتوب آگاه سازند:

الف) از هر مسأله مهم تأثیرگذار بر تجارت بین طرف ها در زمینه امنیت غذایی یا تغییر در وضعیت بهداشت گیاهی و حیوانی، بیماری یا آفت در قلمرو خود؛

ب) از هر تغییر در چارچوب های حقوقی یا دیگر تدابیر بهداشتی و بهداشت گیاهی.

۴ـ طرف ها باید از طریق نقاط تماس خود، یکدیگر را از موارد نظام مند یا چشمگیر عدم انطباق با تدابیر بهداشتی و بهداشت گیاهی آگاه ساخته، اسناد مربوط دال بر تأیید این عدم انطباق را مبادله نمایند.

ماده ۵. ۱۲ـ همکاری

۱ـ طرفها برای همکاری جهت تسهیل اجرای این فصل با یکدیگر توافق می نمایند.

۲ـ طرف ها باید در اجرای مفاد این فصل، در پی یافتن فرصت هایی برای همکاری بیشتر، همیاری و تبادل اطلاعات در زمینه مسائل بهداشتی و بهداشت گیاهی مورد علاقة متقابل منطبق با مفاد این فصل باشند. این فرصت ها می تواند طرح های تسهیل تجارت و کمک های فنی را شامل شود.

۳ـ طرف ها می توانند برای ارتقای همکاری در چارچوب این فصل، ترتیبات موردی را در حوزه تدابیر بهداشتی و بهداشت گیاهی منعقد کنند.

ماده ۵. ۱۳ـ مشاوره

۱ـ چنانچه یک طرف بر این نظر باشد که یک تدبیر بهداشتی یا بهداشت گیاهی، بر تجارت با طرف دیگر تأثیر می گذارد، می تواند برای حل وفصل این موضوع، از طریق نقاط تماس مربوط درخواست مشورت کند.

۲ـ هر طرف باید به موجب محتوای این فصل، در صورت درخواست طرف دیگر، انجام مشورت را با هدف حل موضوعات پیش آمده به موجب این فصل در نظر بگیرد.

۳ـ در مواردی که هر یک از طرف ها بر این باور باشد که مسأله را نمی توان طبق این ماده از طریق مشورت حل وفصل نمود، حق پیگیری حل وفصل را از طریق ساز و کار حل و فصل اختلاف، مقرر در فصل ۸ این موافقت نامه، خواهد داشت.

فصل۶: قواعد مبدأ

بخش اول ـ مقررات عمومی

ماده ۶. ۱ـ حیطه شمول

قواعد مبدأ موضوع این فصل فقط به منظور اعطای تعرفه ترجیحی طبق این موافقت نامه باید اعمال شود.

ماده ۶. ۲ ـ تعاریف

در راستای اهداف این فصل:

الف) "آبزی پروری" به معنی پرورش موجودات آبزی از جمله ماهی، نرم تنان، سخت پوستان، سایر بی مهرگان آبزی و گیاهان آبزی، از مواد خام مانند تخم ماهی، بچه ماهی، ماهی آزاد و لارو، با مداخله در فرایند پرورش یا رشد آن ها نظیر ذخیرة منظم، تغذیه یا حفاظت در مقابل صیادان برای افزایش تولید است؛

ب) "نهاد مجاز" به معنی مرجع صلاحیتدار منصوب هر طرف جهت صدورگواهی مبدأ به موجب این موافقت نامه است؛

پ) "ارزش سی‏آی‏ا‏ِف" به معنی ارزش کالاهای وارد شده است که شامل هزینه حمل و بیمه تا بندر یا محل ورود به کشور واردکننده طبق اصطلاحات تجاری بین المللی رایج ("اینکوترمز") به استثنای مالیات های داخلی که ممکن است هنگام صادرات محصول بازپرداخت گردد.

ت) "محموله" به معنی کالاهایی است که به صورت همزمان توسط یک یا چند سند حمل ونقل از سوی صادرکننده برای دریافت کننده و نیز کالاهایی که توسط یک برگه خرید (فاکتور) واحد، فرستاده می شود؛ یا به عنوان اثاثیه شخص عبورکننده از مرز منتقل می شود.

ث) "صادرکننده" به معنی شخص ثبت شده در قلمرو طرفی است که کالاها از آنجا توسط شخص مزبور صادر گردیده است؛

ج) "ارزش تحویل در محل کار (ای‏ایکس‏دبلیو‏)" طبق اصطلاحات تجاری بین المللی رایج ("اینکوترمز") به معنی قیمت پرداخت شده به تولیدکننده برای کالا در طرفی است که آخرین کار یا فرآوری در آنجا صورت گرفته است، به استثنای مالیات های داخلی که ممکن است هنگام صادرات محصول بازپرداخت گردد؛

چ) "واردکننده" به معنی شخص ثبت شده در قلمرو طرفی است که کالاها از آنجا توسط شخص مزبور وارد گردیده است؛

ح) "مواد" به معنی هر ماده یا ماده اصلی از جمله ترکیبات، مواد اولیه، مواد تشکیل دهنده یا قسمت هایی است که در تولید کالاها مصرف شده یا مورد استفاده قرار می گیرند. یا به طور فیزیکی با کالاها ترکیب شده یا در فرآیند تولید کالاهای دیگر به کار گرفته می شود؛

خ) "کالاهای فاقد مبدأ" یا "مواد فاقد مبدأ" به معنی کالاها یا موادی است که واجد شرایط احراز معیار تعیین مبدأ این فصل نباشند؛

د) "کالاهای دارای مبدأ" یا "مواد دارای مبدأ" به معنی مواد و کالاهایی است که واجد شرایط احراز معیار تعیین مبدأ این فصل است؛

ذ) "تولیدکننده " به معنی شخصی که در قلمرو هر طرف تولید را انجام می دهد؛

ر) "تولید" به معنی روش های به دست آوردن کالاها از جمله پرورش گیاهان، معدن کاری، برداشت کردن، پرورش دام، تولید نسل، استخراج، گردآوری، تله گذاری، ماهیگیری، شکار، ساخت، فرآوری یا سرهم کردن این کالاها است؛ و

ز) "مرجع تأیید" به معنی مرجع صلاحیتدار دولتی منصوب هر طرف است که تدابیر تأیید را انجام می دهد.

ماده ۶. ۳ـ معیار تعیین مبدأ [۲۸]

در راستای اهداف این فصل، در صورتی کالاها به عنوان کالاهای دارای مبدأ یک طرف محسوب می شوند که:

الف) به نحو مقرردر ماده ۶ . ۴ این موافقت نامه به طور کامل در هر طرف به دست آمده یا تولید شده باشد؛ یا

ب) صرفاً از مواد دارای مبدأ هر طرف یا طرف ها به طور کامل در یک طرف یا طرف ها تولید شده باشد؛یا

پ) با استفاده از مواد فاقد مبدأ در هر طرف تولید شده باشد، مشروط بر آن که ارزش افزودة محتوای آن طرف کمتر از ۵۰ درصد ارزش ‏تحویل در محل کار (ای‏ایکس‏دبلیو‏) نباشد، به استثنای مواردی که معیار تعیین مبدأ خاص در پیوست (۱) این موافقت نامه برای کالاهای مزبور بیان شده است.

ماده۶. ۴ـ کالاهایی که به طور کامل تولید شده یا به دست آمده اند

در راستای اهداف ماده ۶. ۳ این موافقت نامه، کالاهای زیر به عنوان کالاهای به طور کامل تولید شده یا به دست آمده در هر طرف شناخته خواهد شد:

الف) گیاهان و محصولات گیاهی، از جمله میوه، انواع توت ها، گل ها، سبزیجات، درختان، جلبک دریایی، قارچ ها و گیاهان زنده که در قلمرو هر طرف پرورش داده، برداشت، چیده یا جمع آوری شده اند؛

ب) حیوانات زنده متولد شده و پرورش یافته در قلمرو هر طرف؛

پ) تولیدات ناشی از حیوانات زنده در قلمرو هر طرف؛

ت) تولیدات ناشی از گردآوری، شکار، تله گذاری، ماهیگیری، پرورش، بارآوردن و پرورش آبزیان در قلمرو هر طرف؛

ث) مواد معدنی و موادی که در طبیعت وجود دارند، که از هوا، خاک، آب ها، بستر دریا یا زیر بستر دریا در قلمرو هر طرف استخراج یا برداشت می شوند؛

ج) تولیدات ناشی از ماهیگیری در دریا و سایر تولیدات دریایی به دست آمده از آب های آزاد بر اساس حقوق بین الملل توسط یک شناور ثبت شده در هر طرف که تحت پرچم آن طرف تردد می‏کند؛

چ) کالاهایی که در کشتی های کارخانه دار ثبت شده در هر طرف که تحت پرچم آن طرف تردد می‏کند، صرفاً از محصولات موضوع جزء (ج) این ماده تولید شده اند؛

ح) ضایعات و قراضه های ناشی از تولید و مصرف انجام شده در قلمرو هر طرف، مشروط بر این که این کالاها فقط مختص بازیافت مواد اولیه باشند؛

خ) کالاهای مورد استفاده جمع آوری شده در قلمرو هر طرف، مشروط بر این که این کالاها فقط مناسب بازیافت مواد اولیه باشند؛

د) کالاهای تولید شده در عرشه فضای خارج سفینه های فضایی، مشروط بر این که این سفینه ها در یک طرف ثبت شده باشند؛ و

ذ) کالاهایی که در قلمرو هر طرف صرفاً از کالاهای موضوع جزء های (الف) تا (د) این ماده به دست آمده یا تولید شده باشند.

ماده ۶. ۵ ـ محتوای ارزش افزوده

EXW value - Value of Non-Originating Materials

در راستای اهداف این فصل و قواعد خاص کالای مشخص شده در پیوست (۱) این موافقت نامه، فرمول محاسبه محتوای ارزش افزوده (که از این پس "وی‏اِی‏سی" نامیده می شود) به شرح زیر است:

که ارزش مواد فاقد مبدأ عبارت خواهد بود از:

الف) ارزش "سی آی اف" مواد در زمان ورود کالا به قلمرو هر طرف: یا

ب) اولین قیمت قابل تعیین پرداخت شده یا قابل پرداخت برای مواد فاقد مبدأ در قلمرو طرفی که کار یا فرآوری در آن انجام می گیرد.

وقتی تولیدکننده کالاها در قلمرو هر طرف، مواد فاقد مبدأ را در قلمرو آن طرف بدست می آورد، ارزش این مواد هزینه های حمل، بیمه، بسته بندی و هزینه های جانبی دیگر در انتقال این مواد از محل عرضه کننده تا محل تولید را شامل نمی شود.

ماده ۶. ۶ ـ کار یا فرآوری ناکافی

۱ـ عملیات زیر که صرفاً به خودی خود یا در ترکیب عملیات آن ها با یکدیگر برای تطابق با الزامات ماده ۳.۶ این موافقت نامه انجام شده اند، کافی محسوب نخواهند شد:

الف) حفظ عملیات به منظور حصول اطمینان از این که محصول شرایط خود را هنگام حمل و انبارداری حفظ می کند؛

ب) انجماد یا ذوب کردن؛

پ) بسته بندی و بسته بندی مجدد؛

ت) شستن، پاک کردن، گرد و غبار زدایی، اکسیده کردن، روغنکاری، رنگ کاری یا پوشش های دیگر؛

ث) اتوکشی یا صاف کردن منسوجات؛

ج) رنگ آمیزی، واکس زدن، صیقل دادن، روغنکاری؛

چ) سبوس گیری، سفید کردن جزئی یا کلی، جلا دادن، لعاب دار کردن غلات و برنج؛

ح) عملیات رنگ کردن شکر یا حبه سازی قند؛

خ) کندن پوست و درآوردن هسته ها و پوسته ها از میوه ها، آجیل و سبزیجات؛

د) تیزکردن و آسیاب کردن؛

ذ) برش دادن؛

ر) الک، غربالگری،مرتب نمودن،دسته بندی؛

ز) قرار دادن در بطری ها، قوطی ها، فلاسک ها، شیشه ها، کیسه ها، جعبه ها، نصب کردن روی صفحه یا تخته و تمامی دیگر عملیات بسته-بندی؛

ژ) الصاق یا چاپ علائم، برچسب ها و سایر نشانه های شناسایی مشابه روی محصولات یا بسته بندی آن ها؛

س) مخلوط کردن محصولات (اجزاء) که به اختلاف کافی محصولات از اجزای اصلی منجر نمی شود؛

ش) سرهم کردن ساده محصولات یا از هم جداسازی محصولات به قطعات؛

ص) ذبح حیوانات، تقسیم بندی گوشت.

۲ـ در راستای اهداف بند (۱) این ماده، "ساده" به فعالیت هایی اطلاق می شود که نیازی به مهارت ها یا ماشین آلات خاص، تعمیرکاری یا تجهیزات ویژه فعالیت های تعیین شده برای انجام این فعالیت ها ندارد.

ماده ۶. ۷ـ قاعده تجمیع مبدأ

بدون خدشه به ماده۶. ۳ این موافقت نامه، کالاها یا مواد دارای مبدأ هرطرف که به عنوان نهاده در تولید یک محصول در طرف دیگر به کار می رود، به عنوان مواد دارای مبدأ طرفی تلقی خواهد شد که آخرین عملیات غیر از عملیات موضوع بند (۱) ماده ۶. ۶ این موافقت نامه در آن صورت گرفته است. مبدأ چنین موادی باید با گواهی مبدأ صادره (فرم سی‏تی۳) توسط مراجع صلاحیتدار تأیید شود.

منبع:قانون موافقتنامه موقت تشکیل منطقه آزاد تجاری بین جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا و کشورهای عضو