موافقتنامه تشکیل منطقه آزاد تجاری ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا بخش 6

فصل ۸: حل وفصل اختلاف ها

ماده ۸. ۱ اهداف

هدف این فصل، پیش بینی فرایندی کارآمد و شفاف جهت حل وفصل اختلاف های ناشی از این موافقت نامه می باشد.

ماده ۸. ۲ تعاریف

تعاریف زیر در راستای اهداف این فصل به کار خواهد رفت:

الف) "طرف های اختلاف": به معنی طرف مدعی (خواهان) و طرف مدعی علیه (خوانده) می باشند. کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا و اتحادیه اقتصادی اوراسیا می توانند به صورت مشترک یا منفرد به عنوان طرف اختلاف اقدام نمایند. در چنین مواردی اگر تدبیر مورد نظر توسط اتحادیه اقتصادی اوراسیا اتخاذ شده باشد، اتحادیه، یکی از طرف های اختلاف است و اگر تدبیر موردنظر توسط کشور عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا اتخاذ شده باشد، کشور مزبور یکی از طرف های اختلاف خواهد بود.

ب) "خواهان": به معنی طرف اختلافی است که به موجب ماده ۸. ۵ یا ۸. ۶ این موافقت نامه، به منظور رسیدگی به حل وفصل اختلاف درخواستی را ثبت نموده است.

پ) "خوانده": به معنی طرف اختلافی است که، به موجب ماده ۸. ۵ یا ۸. ۶ این موافقت نامه، به منظور رسیدگی به حل وفصل اختلاف درخواستی را دریافت نموده است.

ت) "اطلاعیه": به معنی سندی رسمی با اطلاعات مربوط به وقایع و رویه های جاری است که باید در موارد پیش بینی شده در این فصل، توسط طرف ها ارسال شود.

ماده ۸. ۳ حیطه شمول

۱ـ جز در مواردی که در این موافقت نامه به نحو دیگری مقرر شده است، مفاد این فصل باید در خصوص حل وفصل اختلاف های ناشی از تفسیر و یا اجرای این موافقت نامه و قصور طرف دیگر نسبت به انجام تعهدات خود به موجب این موافقت نامه، اعمال گردد.

۲ـ مفاد این فصل در ارتباط با فصول ۴ (موانع فنی فرا راه تجارت) و ۵ (بهداشت و بهداشت گیاهی) این موافقت نامه، تا شش ماه پس از لازم الاجرا شدن این موافقت نامه و در مورد فصل ۷ تا هفت ماه پس از لازم الاجرا شدن این موافقت نامه نباید اعمال شود.

ماده ۸ . ۴ تبادل اطلاعات و همیار دادگاه

۱ـ توزیع اسناد شکلی و اطلاعاتی مرتبط با هرگونه اختلاف ناشی از این موافقت نامه میان کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا و اتحادیه اقتصادی اوراسیا، به منزله نقض مقررات مربوط به محرمانگی به موجب این موافقت نامه و یا تعهدات بین المللی اتحادیه اقتصادی اوراسیا و کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا لحاظ نمی گردد.

۲ـ هر کشور عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا و اتحادیه اقتصادی اوراسیا که نفع اساسی در موضوع مورد اختلاف داشته باشند، این فرصت را دارند که به عنوان همیار دادگاه مورد استماع قرار گیرند و اظهارات مکتوب خود را به هیئت داوری ارائه دهند.

ماده ۸. ۵ مساعی جمیله، سازش یا میانجیگری

۱ـ طرف های اختلاف می توانند در هر زمانی با مساعی جمیله، سـازش یـا میانجیگری توافق نمایند. رویه های مساعی جمیله، سـازش یـا میانجیگری ممکن است در صورت درخواست هر یک از طرف های اختلاف در هر زمانی آغاز و در هر زمانی خاتمه یابد.

۲ـ اگر طرف های اختلاف موافقت کنند، مساعی جمیله، سـازش یا میانجیگری می تواند درحالی ادامه یابد که جریان رسیدگی هیئت داوری، پیش بینی شده در این فصل، در جریان باشد.

۳ـ جریان رسیدگی های متضمن مساعی جمیله، سازش و میانجیگری و به ویژه مواضعی که طرف های اختلاف در جریان رسیدگی های مزبور اتخاذ می کنند، بدون خدشه به حقوق هر یک از طرف های اختلاف در هر جریان رسیدگی بعدی باید به صورت محرمانه باشد.

ماده ۸. ۶ مشورت

۱ـ هر طرف می تواند از طرف دیگر در خصوص هر مسأله ناشی از این موافقت نامه طبق الزامات ماده ۸. ۳ (حیطه شمول) درخواست مشورت نماید. طرف ها باید برای رسیدن به راه حل رضایت بخش متقابل از طریق مشورت در خصوص هر موضوعی طبق این فصل از هیچ کوششی دریغ نکنند.

۲ـ درخواست مشورت باید از طریق نقطه تماس تعیین شده به موجب این موافقت نامه و نیز کارگروه مشترک به صورت مکتوب صورت گیرد. طرف درخواست کننده باید درخواست را از طریق نقاط تماس تعیین شده به ترتیب به طرف ها انتقال دهد. درخواست باید حاوی دلایل آن درخواست، از جمله شناسایی تدبیر یا سایر موضوعات مورد بحث و نیز اشاره به مبانی حقوقی برای درخواست (مقررات مرتبط در این موافقت نامه) باشد.

۳ـ به محض دریافت درخواست برای مشورت، طرف خوانده باید:

الف) ظرف ۱۰ روز پس از تاریخ دریافت از طریق نقطه تماس خود، به صورت مکتوب به درخواست پاسخ دهد؛ و

ب) ظرف حداکثر ۳۰ روز پس از تاریخ دریافت درخواست، یا ۱۰ روز در موارد اضطراری، از جمله مواردی که به کالاهای فاسدشدنی مربوط می گردد، بـه منظـور دسـتیابی بـه راه حلی سریع و با رضایت متقابل با حسن نیت مشورت را آغاز کند.

۴ـ بازه های زمانی مشخص شده در بند (۳)، با توافق متقابل طرف های اختلاف قابل تغییرخواهند بود.

۵ ـ مشورت ها باید به صورت محرمانه باشد و به حقوق هیچ یک از طرف های اختلاف در جریان رسیدگی های بعدی یا به موجب ماده ۸. ۴ این فصل، خدشه ای وارد نگردد.

۶ ـ هر طرف اختلاف ممکن است از طرف دیگر اختلاف درخواست نماید که مقام ها، کارشناسان یا نمایندگان دولتی را از نهادهای نظارتی و تخصصی مربوط که در موضوع مورد مشورت صاحب تخصص می باشند، در اختیار قرار دهد. طرفی که درخواست را دریافت کرده است باید نهایت تلاش خود را برای انجام آن به کار بندد.

۷ـ جز در مواردی که طرف های اختلاف به نحو دیگری توافق کرده باشند، مشورت در قلمرو طرف خوانده انجام خواهد گرفت. با توافق متقابل طرف های اختلاف، مشورت را می توان به طور کلی یا جزئی به صورت ارتباط از راه دور، از جمله از طریق ویدئو کنفرانس، برگزار نمود.

ماده ۸. ۷ تشکیل هیئت داوری

۱ـ طرف خواهان می تواند تشکیل هیئت داوری را در موارد زیر درخواست نماید:

الف) چنانچه طرف خوانده بازه های زمانی را طبق ماده ۸. ۵ این موافقت نامه رعایت نکرده باشد؛ یا

ب) چنانچه طرف های اختلاف از تاریخ دریافت درخواست، ظرف ۶۰ روز، یا ظرف ۲۰ روز ، در موارد اضطراری از جمله در ارتباط با کالاهای فاسد شدنی، از طریق مشورت موفق به حل اختلاف نشوند.

۲ـ درخواست مکتوب تشکیل هیئت داوری باید از جانب طرف خواهان از طریق نقطه تماس تعیین شدة طبق این موافقت نامه به خوانده و نیز به کارگروه مشترک تسلیم گردد. اطلاعیة درخواست تشکیل هیئت داوری باید به صورت مکتوب توسط طرف خواهان به طرف های دیگر، از طریق نقاط تماس تعیین شده آن ها، توزیع گردد. در درخواست باید اشاره گردد که آیا مشورت ها صورت پذیرفته است یا خیر؛ همچنین لازم است تدابیر خاص موضوع مورد بحث مشخص شود و خلاصه ای از مبانی حقوقی شکایت که جهت بیان روشن مسأله کافی باشد، ارائه گردد.

۳. الزامات و رویه های مشخص شده در این ماده می تواند با توافق مشترک طرف های اختلاف، تغییر یابد.

ماده ۸. ۸ تعیین داورها

۱ـ هیئت داوری باید متشکل از سه عضو باشد. ظرف ۳۰ روز پس از دریافت درخواست تشکیل هیئت داوری توسط خوانده، هر طرف اختلاف باید، یک داور را تعیین نماید و به طرف دیگر اختلاف در خصوص چنین انتصابی به صورت مکتوب از طریق نقاط تماس تعیین شده اطلاع رسانی نماید. داوران منصوب باید ظرف ۱۵ روز از تاریخ تعیین داور دوم، داور سوم ـ رئیس هیئت داوری ـ را انتخاب نمایندکه واجد هیچ یک از معیارهای زیر نباشد:

الف) دارا بودن تابعیت هریک از کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا یا ایران؛ یا

ب) داشتن محل اقامت عرفی در قلمرو ایران یا هر یک از کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا؛ یا

پ) دارا بودن تابعیت کشوری که با ایران یا هیچ یک از کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا، روابط دیپلماتیک نداشته باشد.

۲ـ جز در مواردی که طرف های اختلاف به نحو دیگری توافق کرده باشند، چنانچه انتصاب های لازم دوره زمانی مصرح در بند (۱) این ماده صورت نگیرد، هریک از طرف های اختلاف می تواند از دبیر کل دیوان دائمی داوری (که از این پس "دیوان" نامیده می‏شود)، به عنوان مقام ناصب، دعوت به عمل آورد. چنانچه دبیرکل دیوان تابعیت ایران یا یکی از کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا را داشته باشد، از وظیف ۀ انتصاب معذور است، از معاون دبیرکل دیوان یا مقام ارشد بعدی که تابعیت ایران یا کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا را ندارد و واجد شرایط برای احراز سمت ناصب باشد، درخواست می گردد تا انتصاب های لازم را انجام دهد.

۳ـ تمامی داورها باید:

الف) تخصص یا تجربه در حقوق، تجارت بین الملل و یا سایر موضوعات مشمول این موافقت نامه یا حل اختلاف های ناشی از موافقت-نامه های تجاری بین المللی را داشته باشند؛

ب) صرفأ بر مبنای واقعیات، بی طرفی، قابل اعتماد بودن و قضاوت صحیح انتخاب شوند؛

پ) مستقل باشند و وابسته به یا تحت امر هیچ طرف نباشند؛

ت) هرگونه تضاد منافع مستقیم یا غیرمستقیم مربوط به موضوع تحت بررسی را برای طرف های اختلاف آشکار سازند.

۴ـ اشخاصی که قبلاً با هر سمتی در اختلاف درگیر بوده اند نمی توانند به عنوان داور در مورد اختلاف عمل کنند.

۵ ـ چنانچه داوری که به موجب این ماده انتخاب شده است، استعفا دهد یا قادر به انجام فعالیت نباشد، باید داور جانشین ظرف ۱۵ روز طبق رویه مشروح برای انتصاب داور اولیه انتخاب گردد و داور جانشین، تمامی اختیارات و وظایف داور اولیه را خواهد داشت. هر بازه زمانی قابل اجرا در رسیدگی ها از تاریخ استعفا یا معذوریت داور تا تاریخ انتصاب جانشین برای وی به حالت تعلیق درخواهد آمد.

۶ ـ تاریخ تشکیل هیئت داوری، تاریخ انتصاب رئیس هیئت داوری خواهد بود.

۷ـ الزامات و رویه های مشخص شده در این ماده را می توان با توافق متقابل طرف های اختلاف تغییر داد.

ماده ۸. ۹ وظایف هیئت داوری

۱ـ وظایف هیئت داوری عبارتند از: ارزیابی عینی اختلافی که پیش رو دارند، از جمله ارزیابی عینی حقایق موضوع و قابلیت تسری و تطابق با این موافقت نامه، و دستیابی به یافته ها و احکام ضروری برای حل اختلاف ارجاعی، به نحوی که مقتضی تشخیص داده شود، و نیز در صورت درخواست هر طرف اختلاف، تعیین تطابق هر تدبیر اجرایی یا تعلیق منافع با ارائه گزارش نهایی خود.

۲ـ آرا و احکام هیئت داوری حقوق و تعهدات طرف ها را که در این موافقت نامه پیش بینی شده است، اضافه یا کم نمی کند.

ماده ۸. ۱۰ جریان رسیدگی های هیئت داوری

۱ـ جریان رسیدگی های هیئت داوری باید طبق مقررات این فصل انجام گردد.

۲ـ با رعایت بند (۱) این ماده، هیئت داوری باید رویه های خود در خصوص حقوق طرف های اختلاف برای استماع و اختیار خود برای مشاوره با طرف های اختلاف را تعیین کند. طرف های اختلاف در مشورت با هیئت داوری ممکن است موافقت کنند که رویه ها و قواعد اضافی مغایر با مفاد این ماده را به کار گیرند.

۳ـ هیئت داوری پس از مشورت با طرف های اختلاف، باید در سریع ترین زمان ممکن، حداکثر ظرف ۱۰ روز بعد از تشکیل، جدول زمان-بندی کار هیئت را تنظیم نماید. جدول زمانی باید شامل بازه های زمانی دقیق برای تسلیم اظهارات مکتوب طرفهای اختلاف باشد. تغییرات در این جدول زمانبندی با توافق متقابل طرف های اختلاف، با مشورت هیئت داوری، امکان پذیر است.

۴ـ هیئت داوری در صورت درخواست یکی از طرف های اختلاف یا به ابتکار خود، در صورت صلاحدید، می تواند از هر فرد یا نهادی که مناسب تشخیص دهد، درخواست اطلاعات یا مشاوره فنی نماید. در هر حال، پیش از این که هیئت داوری چنین اطلاعات و یا مشاوره ای را مطالبه کند، باید طرف های اختلاف را از این امر مطلع نماید. اطلاعات و یا مشاوره فنی که بدین نحو حاصل شود، باید جهت دریافت نظرات به طرف های اختلاف ارائه گردد. هنگامی که هیئت داوری در تهیه گزارش خود اطلاعات و یا مشاوره های فنی مزبور را لحاظ می-نماید، باید نظرات طرف های اختلاف در خصوص اطلاعات یا مشاوره های فنی مزبور را نیز مد نظر قرار دهد.

۵ ـ هیئت داوری باید تمامی تصمیم‏های شکلی، آرا و احکام خود را با اجماع صادر نماید، مشروط بر این که چنانچه هیئت داوری قادر به حصول اجماع نباشد، تصمیم‏های شکلی، آرا و احکام مزبور با رأی اکثریت اتخاذ گردند. هیئت داوری نباید افشا سازد که نظر کدام یک از داورها به نظر اکثریت یا اقلیت مربوط است.

۶ ـ جلسات هیئت داوری به صورت غیرعلنی برگزار می گردد. طرف های اختلاف فقط در صورت دعوت هیئت داوری از آنها، در جلسه حضور می یابند.

۷ـ جز در مواردی که طرف های اختلاف به نحو دیگری توافق کرده باشند، جلسات هیئت داوری غیرعلنی است.

۸ ـ باید به طرف های اختلاف فرصت داده شود که در جریان رسیدگی ها، در اظهارات، یا بیانه ها یا در ابطال دلایل یا بیانیه ها حضور یابند. هرگونه اطلاعات تهیه شده یا اظهارات کتبی ارائه شده توسط یک طرف اختلاف به هیئت داوری از جمله هرگونه اظهار نظری در خصوص بخش توصیفی گزارش اولیه و پاسخ به سوالات مطروحه توسط هیئت داوری، باید در دسترس طرف دیگر اختلاف قرار گیرد.

۹ ـ مذاکرات هیئت داوری و مدارک ارائه شده به آن باید محرمانه نگهداری شود.

۱۰ ـ مفاد این فصل مانع هر یک از طرف های اختلاف از افشای مواضع خود برای عموم نخواهد شد. هر طرف اختلاف با اطلاعات ارائه شده به هیئت داوری توسط طرف دیگر که دارای طبقه بندی محرمانه باشد، به عنوان اطلاعات محرمانه رفتار خواهد کرد. هر طرف اختلاف باید در صورت درخواست طرف دیگر، خلاصه ای از اطلاعات غیرمحرمانه را در اظهارات مکتوب خود تهیه کند که بتواند برای عموم افشا شود.

۱۱ـ محل برگزاری جلسات استماع با توافق متقابل طرف های اختلاف تعیین می گردد. چنانچه توافقی وجود نداشته باشد، محل برگزاری به نوبت بین پایتخت های طرف های اختلاف برگزار خواهد شد و اولین جلسه استماع در پایتخت کشور خوانده خواهد بود.

ماده ۸. ۱۱ شرایط ارجاع به داوری

شرایط ارجاع به داوری طبق مفاد این موافقت نامه عبارت است از: بررسی مسأله ارجاعی به درخواست تشکیل هیئت داوری بر اساس ماده ۸. ۷ این موافقت نامه و دستیابی به آرا و احکام حقوقی و حقایق مربوط همراه با دلایل آن ها که به حل اختلاف کمک خواهد کرد، مگر آن که طرف های اختلاف ۲۰ روز پس از دریافت درخواست تشکیل آن، به ترتیب دیگری توافق کرده باشند.

ماده ۸. ۱۲ خاتمه یا تعلیق رسیدگی ها

۱ـ هیئت داوری باید به درخواست مشترک طرف های اختلاف، به فعالیت خود خاتمه دهد. در این موارد طرف های اختلاف باید متفقاً رئیس هیئت داوری و کارگروه مشترک را مطلع نمایند.

۲ـ هیئت داوری در صورت درخواست مشترک طرف های اختلاف، فعالیت خود را در هر زمانی که از یک دوره ۱۲ ماهه متوالی از تاریخ دریافت درخواست مشترک تجاوز نکند، به حالت تعلیق درخواهد آورد. در این موارد طرف های اختلاف باید متفقاً رئیس هیئت داوری را آگاه نمایند. در طول این دوره، هر یک از طرف های اختلاف می تواند با اطلاع رسانی به رئیس هیئت داوری و طرف دیگر اختلاف، به هیئت داوری اجازه ادامه فعالیت دهد. در این صورت، تمامی بازه های زمانی مربوط که در این فصل ذکر شده است، باید به اندازه زمانی که فعالیت تعلیق شده بود، تمدید گردند. اگر فعالیت هیئت داوری برای مدتی بیش از ۱۲ ماه متوالی معلق شده باشد، فعالیت هیئت داوری خاتمه یافته تلقی خواهدشد.

۳ ـ جز در مواردی که طرف های اختلاف به نحو دیگری توافق کرده باشند، اجازه تشکیل هیئت داوری جدید با طرف های اصلی اختلاف برای همان موضوع ارجاعی در درخواست تشکیل هیئت داوری اولیه منقضی خواهد شد.

ماده ۸. ۱۳ گزارش های هیئت داوری

۱ـ گزارش های هیئت داوری باید بدون حضور طرف های اختلاف و بر مبنای مقررات مرتبط در این موافقت نامه و اظهارات و بحث های طرف-های اختلاف و اطلاعات و یا مشاوره های فنی ارائه شده به آن، طبق بند (۴) ماده .۸ ۸ این فصل انجام گیرد.

۲ـ هیئت داوری باید گزارش اولیه خود را ظرف ۹۰ روز، یا در موارد اضطراری از جمله در ارتباط با کالاهای فاسدشدنی ظرف ۶۰ روز، از تاریخ تشکیل، منتشر نماید. گزارش اولیه، در میان سایر موارد، باید شامل قسمت های توصیفی، آرا و نتیجه گیری های هیئت داوری باشد.

۳ـ در شرایط استثنائی، چنانچه هیئت داوری چنین تلقی کند که قادر به انتشار گزارش اولیه خود در بازه زمانی مندرج در بند (۲) این ماده نیست، باید دلایل تأخیر را به همراه تخمین بازه زمانی که طی آن گزارش اولیه خود را منتشر می نماید، به صورت مکتوب به طرف های اختلاف اعلام کند. هر تأخیری نباید ازیک دوره ۳۰ روزه دیگر تجاوز نماید، مگر این که طرف های اختلاف به نحو دیگری توافق کرده باشند.

۴ـ جز در مواردی که طرف های اختلاف به نحو دیگری توافق کرده باشند، هر طرف اختلاف می تواند اظهارنظرات مکتوب در خصوص گزارش اولیه را ظرف ۱۵ روز از تاریخ دریافت گزارش اولیه به هیئت داوری ارسال کند.

۵ ـ جز در مواردی که طرف های اختلاف به نحو دیگری توافق کرده باشند، بعد از ملاحظه هر اظهارنظر مکتوب طرف های اختلاف و انجام هر بررسی دیگری که لازم باشد، هیئت داوری باید گزارش نهایی خود را ظرف ۳۰ روز از زمان انتشارگزارش اولیه، به طرف های اختلاف ارائه نماید.

۶ ـ چنانچه هیئت داوری در گزارش نهایی خود دریابد که تدبیر یک طرف اختلاف، ناقض موافقت نامه است، باید در احکام خود الزاماتی را برای رفع این نقض در نظر بگیرد.

۷ـ جز در صورت مخالفت، طرف های اختلاف باید گزارش نهایی هیئت داوری را به شرط حفاظت از اطلاعات محرمانه به عنوان سند عمومی، ظرف ۱۵ روز از تاریخ صدور آن، منتشر نمایند؛ در این صورت، گزارش نهایی باید همچنان برای تمامی طرف های موافقت نامه ارسال گردد.

۸ ـ آرای هیئت داوری برای طرف های اختلاف در خصوص یک اختلاف خاص، قطعی و الزام آور خواهد بود.

ماده ۸. ۱۴ اجرا

۱ـ طرف های اختلاف باید بلافاصله احکام هیئت داوری را رعایت کنند. اگر رعایتِ فوری عملی نباشد، طرف های اختلاف باید آرای مزبور را ظرف بازه زمانی متعارفی اجرا نمایند. بازه زمانی متعارف باید به طور متقابل توسط طرف های اختلاف تعیین گردد. چنانچه طرف های اختلاف ظرف مدت ۴۵ روز از تاریخ صدور گزارش نهایی توسط هیئت داوری، در خصوص بازه زمانی متعارف به توافق نرسند، به منظور تعیین بازه زمانی متعارف پس از مشورت با طرف های اختلاف، هر یک از آنها می تواند این موضوع را به هیئت داوری اولیه ارجاع دهد.

۲ـ چنانچه بین طرف های اختلاف در مورد این که یکی از آنها در مورد رفع عدم تطابق که در گزارش نهایی هیئت داوری مشخص شده است، ظرف بازه زمانی متعارف تعیین شده طبق این ماده تدبیری اتخاذ کرده است یا خیر، توافقی صورت نگیرد، طرف اختلاف دیگر می تواند موضوع را به هیئت داوری اولیه ارجاع دهد.

۳ـ هیئت داوری باید ظرف ۶۰ روز از تاریخ ارجاع مساله موضوع بند (۱) یا (۲) این ماده برای بررسی، گزارش خود را منتشر کند. این گزارش باید تصمیم هیئت داوری و دلایل آن را شامل شود. چنانچه هیئت داوری دریابد که ظرف بازه زمانی مزبور قادر به صدور گزارش خود نیست، باید به طرف های اختلاف به صورت مکتوب در مورد دلایل تأخیر و تخمین بازه زمانی صدور گزارش خود، اطلاع رسانی نماید. هر تأخیری نباید از ۳۰ روز بیشتر باشد، مگر این که طرف های اختلاف به نحو دیگری توافق نمایند.

۴ـ طرف های اختلاف می توانند در هر زمانی همچنان به دنبال راه حلی با رضایت متقابل جهت اجرای گزارش نهایی هیئت داوری باشند.

ماده ۸. ۱۵ جبران و تعلیق امتیازات

۱ـ چنانچه یک طرف اختلاف احکام هیئت داوری را ظرف بازه زمانی متعارف طبق ماده ۸ . ۱۴ این موافقت نامه رعایت ننماید، یا به طرف دیگر اختلاف اطلاع دهد که قصد رعایت آن را ندارد و یا این که هیئت داوری اولیه دریابد که یک طرف اختلاف احکام هیئت داوری را طبق ماده .۸ ۱۴ این موافقت نامه رعایت نکرده است، طرف اختلاف مزبور، در صورت درخواست طرف اختلاف دیگر، باید به منظور توافق برای جبران قابل قبول متقابل، مشورت کند. اگر ظرف ۲۰ روز از زمان دریافت درخواست، چنین توافقی حاصل نشود، طرف دیگر اختلاف مجاز خواهد بود اجرای امتیازات اعطایی به موجب این موافقت نامه را که به تشخیص هیئت داوری از اقدام مغایر با موافقت نامه مزبور متأثر است، در خصوص خوانده تعلیق نماید؛

۲ـ در بررسی این که کدام امتیازات باید به حال تعلیق درآید، یک طرف اختلاف ابتدا باید تعلیق امتیازات را در همان بخش یا بخش هایی مطالبه نماید که به تشخیص هیئت داوری از اقدام مغایر با موافقت نامه مزبور متأثر است. چنانچه طرف اختلاف مزبور تلقی نماید که تعلیق امتیازات در همان بخش یا بخش ها عملی یا مؤثر نیست، می تواند امتیازات را در سایر بخش ها تعلیق نماید.

۳ـ یک طرف اختلاف باید حداقل ۳۰ روز پیش از تاریخی که تعلیق مزبور نافذ می شود، طرف دیگر اختلاف را از امتیازاتی که قصد تعلیق آن ها را دارد، مبانی چنین تعلیقی و تاریخ آغاز این تعلیق مطلع نماید. ظرف ۱۵ روز از تاریخ دریافت این اطلاعیه، طرف دیگر اختلاف می تواند از هیئت داوری اولیه درخواست نماید که در خصوص برابری امتیازات تعلیقی با امتیازات متأثر از اقدام مغایر با این موافقت نامه و تطابق تعلیق پیشنهادی با مفاد بندهای (۱) و (۲) این ماده، اعلام نظر کند. احکام هیئت داوری باید ظرف ۴۵ روز از تاریخ دریافت چنین درخواستی صادر گردد و برای طرف های اختلاف قطعی و لازم الاجرا خواهد بود. امتیازات تا زمانی که هیئت داوری احکام خود را صادر نکرده است، نباید معلق شود.

۴ـ جبران و یا تعلیق امتیازات جنبه موقتی داشته و نباید به رفع کامل عدم تطابق مشخص شده در گزارش نهایی هیئت داوری ترجیح داده شود. جبران و یا تعلیق امتیازات فقط تا زمانی توسط هر طرف اختلاف اعمال می شود که از تدبیری که در تعارض با این موافقت نامه بوده است، صرف نظر یا تدبیر مزبور اصلاح گردد، به نحوی که در تطابق با این موافقت نامه قرار گیرد یا تا زمانی که طرف های اختلاف، اختلاف را به نحو دیگری حل نمایند.

۵ ـ بنا به درخواست هر یک از طرف های اختلاف، هیئت داوری باید در خصوص مطابقت اقدامات اجرایی اتخاذ شده پس از تعلیق امتیازات با گزارش نهایی، رأی صادر کند و در پرتوی این رأی باید مشخص شود که آیا باید تعلیق امتیازات خاتمه یابد یا تغییر کند. آرای هیئت داوری باید ظرف ۳۰ روز از تاریخ دریافت چنین درخواستی صادر شود.

ماده ۸. ۱۶ هزینه ها

۱ـ جز در مواردی که طرف های اختلاف به نحو دیگری توافق کرده باشند:

الف) هر طرف اختلاف باید هزینه های مربوط به داور منصوب خود، مخارج خود و هزینه های قانونی را تقبل نماید؛ و

ب) هزینه های رئیس هیئت داوری و سایر هزینه های دادرسی به طور مساوی بر عهده طرف های اختلاف خواهد بود.

۲ـ در صورت درخواست هر طرف اختلاف، هیئت داوری باید در خصوص هزینه های موضوع جزء (ب) بند (۱) این ماده، با در نظر گرفتن شرایط خاص دعوی، تصمیم گیری کند.

ماده ۸. ۱۷ زبان

۱ـ طبق این فصل، تمام جریان رسیدگی ها و اسناد باید به زبان انگلیسی باشند.

۲ـ هر سندی که برای استفاده در جریان رسیدگی ها بر اساس این فصل ارائه شده است، باید به زبان انگلیسی باشد. اگر اصل هر سندی به زبان انگلیسی نباشد، طرف اختلاف باید یک نسخه ترجمه انگلیسی سند مزبور را ارائه نماید.

فصل ۹: مقررات پایانی

ماده ۹. ۱ پیوست‏ها و پروتکل های الحاقی

تمامی پیوست ها و پروتکل های الحاقی به این موافقت نامه باید به عنوان جزء جدائی ناپذیر موافقت نامه تلقی شود.

ماده ۹. ۲ لازم الاجرا شدن

این موافقت نامه باید ظرف ۶۰ روز از تاریخ دریافت آخرین اطلاعیه کتبی مبنی بر تأیید انجام تشریفات قانونی داخلی که قانون ملّی مقرر کرده است، توسط کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا و ایران، از جمله تصویب تصمیمی مبنی بر اعلام موافقت اتحادیه اقتصادی اوراسیا با تعهد به پیمان بین المللی بین اتحادیه مزبور و طرف ثالث طبق ماده (۷) پیمان مورد نظر، لازم الاجرا شود. اطلاعیه های مزبور باید بین کمیسیون اقتصادی اوراسیا و ایران تنظیم گردد.

ماده ۹. ۳ اصلاحات

این موافقت نامه می تواند با توافق کتبی متقابل طرف ها اصلاح شود. تمامی اصلاحات به عنوان جزءجدائی ناپذیر موافقت نامه تلقی و طبق مفاد ماده ۹ . ۲ (لازم الاجرا شدن) لازم الاجرا خواهد شد.

ماده ۹. ۴ خروج از عضویت و فسخ

هر طرف می تواند با ارسال اطلاعیه کتبی شش ماه زودتر به طرف دیگر، از عضویت در این موافقت نامه خارج شود.

این موافقت نامه برای یک دوره سه ساله لازم الاجرا باقی خواهد ماند، مگر این که طرف ها در مورد ادامه اجرای آن به نحوی که در ماده ۱. ۳ این موافقت نامه پیش بینی شده است، موافقت کنند.

این موافقت نامه در ..... ‏در ...۱۳ هجری شمسی، ‏برابر با .... سال ۲۰۱۷ در دو نسخه اصلی به زبان انگلیسی تنظیم گردیده است که هر دو متن از اعتبار یکسان برخوردارند.

پیوست ۱

الف) مطابق با بند ۲ ماده ۲ـ ۳ این موافقتنامه، هر یک از طرفها، حقوق گمرکی ترجیحی برای کالاهای وارداتی از مبداء طرف دیگر را مطابق فرمول ذیل اعمال می کند:

نرخ حقوق گمرکی ترجیحی= نرخ اعمال شده MFN * (کاهش ـ ۱۰۰%)/۱۰۰%

که در آن:

"کاهش": ارزش نسبی درج شده در ستون ۴ این ضمیمه است و به معنی درصد کاهش اعمال شده برای محاسبه نرخ ترجیحی حقوق گمرکی می باشد.

"نرخ اعمال شده MFN " به معنی نرخ حقوق گمرکی است که توسط یکی از طرفها برای یک کالای مشخص، برای کشور ثالث دیگر بر اساس اصل MFN اعمال می گردد. برای اتحادیه اوراسیاو دولتهای عضو آن نرخ حقوق گمرکی کامله الوداد نرخی است که برای آن کالا تحت تعرفه گمرکی مشترک اتحادیه اوراسیا تعیین شده است.

ب) در زمان محاسبه نرخ حقوق گمرکی، عدد به دست آمده یک اعشار گرد می گردد.

ج) به منظور اطلاع نرخ اعمال شده MFN در سال ۲۰۱۷ در ستون ۳ آمده است.

د) نرخ حقوق گمرکی اعمال شده توسط ج.ا ایران کمتر از ۴ درصد نخواهد بود.

ه) در هیچ موردی نرخ حقوق گمرکی ترجیحی اعمال شده توسط هر یک از طرفین در خصوص کالاهای از مبدا طرف دیگر که در فهرست این ضمیمه درج شده اند، بالاتر از سقف توافق شده مربوطه در ستون ۵ این ضمیمه نخواهد بود.

و) "شناسه(کد) نمانکلاتور" و " شرح کالا" در ستون ۱ و ۲ مطابق با شناسه(کد) مربوط در نمانکلاتور اعمال شده توسط یک طرف و شرح کالای مربوط به آن در اول جولای ۲۰۱۷ می باشد.۲۸

۲۸. برای اطمینان بیشتر، در خصوص EAEUT ، نمانکلاتور اعمال شده و شرح کالای مطابق با آن مطابق با نمانکلاتور کالایی فعالیت اقتصاد خارجی در اتحادیه اوراسیا، مصوبه شماره ۵۴ شورای کمیسیون اقتصادی اوراسیا در تاریخ ۱۶ جولای.۲۰۱۲ با اصلاحات و اضافات صورت گرفته در اول جولای ۲۰۱۷ می باشد.

در خصوص ج.ا ایران، نمانکلاتور اعمال شده و شرح کالای مربوط به آن مطابق با قانون مقررات صادرات و واردات ۲۰۱۶ ـ ۲۰۱۷، آیین نامه اجرایی قانون مقررات صادرات و واردات و جداول تعرفه گمرکی بر مبنای نظام هماهنگ شناسه(کد)گذاری و شرح کالا در تاریخ ۱ جولای ۲۰۱۷ می باشد.

قانون فوق مشتمل بر ماده واحده و پنج تبصره منضم به متن موافقتنامه، شامل مقدمه و نه فصل و یک پیوست مربوط به فهرست امتیازات اعطائی اوراسیا و ایران در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ نوزدهم خرداد ماه یکهزار و سیصد و نود و هشت مجلس شورای اسلامی تصویب شد و در تاریخ ۱۳۹۸/۴/۵ به تأیید شورای نگهبان رسید.

رئیس مجلس شورای اسلامی ـ علی لاریجانی

منبع: قانون موافقتنامه موقت تشکیل منطقه آزاد تجاری بین جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا و کشورهای عضو