تغییر اقامتگاه

بر اساس ماده ۱۰۰۴ قانون مدنی، "تغییر اقامتگاه به وسیله سکونت حقیقی در محل دیگر به عمل می ‌آید؛ مشروط بر اینکه مرکز مهم امور او نیز به همان محل انتقال یافته باشد. " بنابراین صرف سکونت در محلی، آن محل را به اقامتگاه تبدیل نمی ‌کند؛ بلکه سکونت به علاوه مرکز اداره امور قرار دادن آن محل است که به محل، عنوان اقامتگاه می ‌دهد.

به عنوان مثال اگر یک وکیل و یا یک کارشناس رسمی دادگستری به لحاظ انقضای مهلت اجاره، محل کار خود را به منزل مسکونی انتقال دهد، بدیهی است در این فرض محل مسکونی وی جهت وصول اوراق قضایی، مرکز امور مهم وی تلقی می ‌شود.

اقسام اقامتگاه از نگاه قانونی

۱- بر طبق ماده ۱۰۰۵ قانون مدنی، "اقامتگاه زن شوهردار همان اقامتگاه شوهر است.  اما زنی که شوهر او اقامتگاه معلومی ندارد و همچنین زنی که با رضایت شوهر خود یا با اجازه محکمه مسکن علی حده (جداگانه) اختیار کرده است، می ‌تواند اقامتگاه شخصی علی حده نیز داشته باشد. " اصل در اقامتگاه زن، تبعیت از شوهر است.

۲- اقامتگاه صغیر (یعنی کسی است که به سن ۱۸ سال نرسیده) و محجور (یعنی صغار، افراد غیررشید و مجانین) همان اقامتگاه ولی یا قیم است.

۳- اقامتگاه مأمورین و کارمندان دولتی شاغل در وزارتخانه ‌ها و شرکت ‌های دولتی، محلی است که مأمور و مستخدم دولت آنجا مأموریت دارند یا کار می ‎کنند. همچنین اقامتگاه نظامیان، پادگان‌ های نظامی است که آنجا مشغول خدمت هستند.

۴- اقامتگاه اشخاصی که به عنوان خدمه یا مستخدم در منازل مردم کار می ‎کنند، همان محل صاحب منزل می ‎باشد. به علاوه اقامتگاه کسانی که اصطلاحاً کارگر نامیده می‎ شوند و در کارخانه‎ ها و یا شرکت ‌ها و یا مؤسسات تولیدی و خدماتی و تجاری اعم از دولتی و خصوصی مشغول به کار هستند، محل کارخانه، شرکت و مؤسسات مربوطه می ‎باشد.

۵- مطابق تبصره ۳ ماده ۳۴ قانون اصلاح قانون ثبت، اقامتگاهی که طرفین متعاملین اسناد رسمی، تنظیم شده در دفترخانه‌ های اسناد رسمی برای خود ذکر می ‎کنند، اقامتگاه قانونی آن‌ ها محسوب می ‎شود. مضافاً اینکه اقامتگاهی که طرفین معامله در اسناد عادی برای خود ذکر میکنند از نظر دعاوی راجعه به آن معامله همان محلی است که انتخاب کرده اند، که اصطلاحاً به آن اقامتگاه قراردادی نیز گفته می ‌شود.