آيين‌نامه هدايت تحصيلي دانش‌آموزان

مصوبه نهصد و بيست و هفتمين (۹۲۷) جلسه شوراي‌عالي آموزش و پرورش، تاريخ ۲۴/۱۲/۱۳۹۴ (بررسي شده در جلسات ۹۲۶ و ۹۲۷)

مقدمه:

در راستاي مفاد سند تحول بنيادين آموزش و پرورش۱ و برنامه درسي ملي جمهوري اسلامي ايران۲ و نظر به اهميت، ضرورت و نقش راهنمايي و مشاوره تحصيلي در شناسايي و رشد همه جانبه استعدادها، توانايي‌ها و رغبت‌هاي دانش‌آموزان، متناسب با نياز حال و آينده کشور و نيز آماده‌سازي آنان براي انتخاب آگاهانه رشته

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

۱ـ گسترش و تنوع دادن به حِرَف و مهارت‌هاي مورد نياز جامعه و تعليم متناسب و برنامه ريزي‌شده آن در همه دوره‌هاي تحصيلي و براي همه دانش‌آموزان. ( راهکار ۶ ـ۱)

ـ طراحي و استقرار نظام جامع هدايت‌تحصيلي و استعداديابي به منظور هدايت دانش‌آموزان به سوي رشته‌ها وحِرَف و مهارت‌هاي مورد نياز حال و آينده کشور متناسب با استعدادها، علاقه‌مندي و توانايي آنان. (راهکار ۳ـ۲۱)

۲ـ مشاوره و هدايت‌تحصيلي و تربيتي در همه دوره‌هاي ‌تحصيلي الزامي است. انتخاب شاخه و رشته تحصيلي در پايان دوره آموزش عمومي و بر اساس نتايج عملکرد درسي و تربيتي در طول اين دوره تحصيلي صورت مي‌گيرد. ( بند ۵-۱۳)

ـ دوره متوسطه دوم داراي سه شاخه نظري، فني و حرفه‌اي و کاردانش است؛ هر يک از شاخه‌هاي اين دوره داراي رشته‌هايي خواهد بود که تنوع آنها بر اساس نياز جامعه، اقتضاي زمان و امکان اجراي آن تعيين مي شود. ( بند۶-۱۳)

تحصيلي خود که از دوره ابتدايي آغاز مي‌شود و تا پايان دوره دوم متوسطه استمرار دارد، «آيين‌نامه هدايت تحصيلي دانش‌آموزان» به شرح زير به تصويب مي‌رسد:

ماده۱ـ تعريف:

فرآيند ارائه خدمات راهنمايي و مشاوره به دانش‌آموزان، تا ضمن آشنايي با استعدادها، علايق، ‌توانايي‌ها و ويژگي‌هاي شخصيتي خويش، شاخه‌ها و رشته‌هاي تحصيلي، حِرَف و مشاغل مورد نياز جامعه را بشناسند و براساس آن، به صورت آگاهانه شاخه و رشته تحصيلي مناسب خود را انتخاب کنند.

ماده۲ـ اهداف:

۱ـ شناسايي و شناساندن ‌استعداد، توانايي، علاقه ‌و ويژگي‌هاي ‌شخصيتي دانش‌آموزان،

۲ـ کمک به انتخاب‌آگاهانه رشته تحصيلي و مسير آينده شغلي و حرفه‌اي دانش‌آموزان،

۳ـ کمک به هدايت‌ متوازن‌ دانش‌آموزان به شاخه‌ها و رشته‌هاي تحصيلي، براساس سياست ‎ هاي توسعه‌اي کشور.

ماده۳ـ ملاک‌ها و عوامل:

هدايت دانش‌آموزان به شاخه و رشته‌هاي تحصيلي براساس ملاک‌ها و عوامل زير انجام مي‌شود:

۱ـ نظر دانش‌آموز ‌: توجه به انتخاب و اولويت‌بندي دانش‌آموز از بين شاخه‌ها و رشته‌هاي تحصيلي مورد نظر در دوره متوسطه، به ميزان ۱۰ درصد از کل امتياز

۲ـ نتايج عملکرد تحصيلي : بررسي نمرات دانش‌آموزان در تمام دروس دوره اول متوسطه، با ضرايب اختصاصي هر يک از آنها در رشته‌ها و گروه ‎ هاي تحصيلي، به ميزان ۳۵ درصد از کل امتياز

۳ـ نتايج آزمون‌هاي مشاوره‌اي : نتايج آزمون‌هاي استعداد، رغبت، شخصيت و ارزش‌هاي تحصيلي ـ شغلي دانش آموزان، به ميزان ۳۰ درصد از کل امتياز

۴ـ نظر معلمان : توجه به نظر معلمان تمام دروس دوره اول متوسطه در تعيين اولويت‌هاي انتخاب شاخه و رشته تحصيلي دانش‌آموزان، به ميزان ۱۰درصد از کل امتياز

۵ ـ نظر والدين : دريافت نظر والدين در انتخاب و اولويت‌ بندي رشته فرزند خود، به ميزان ۵ درصد از کل امتياز

۶ ـ نظر مشاور : بررسي تخصصي عملکرد تحصيلي دوره ابتدايي و متوسطه، نتايج آزمون‌ها، نتايج عملکرد تحصيلي، مصاحبه و مشاوره با دانش‌آموزان و والدين آنان و توجه به نمره هويت۱ کسب شده، به ميزان ۱۰ درصد از کل امتياز

تبصره۱ـ با توجه به ضرورت توزيع متوازن شاخه‌ها و رشته‌هاي تحصيلي، متناسب با امکانات آموزشي و نيازهاي شغلي در سطوح مختلف منطقه‌اي، استاني و کشوري، ثبت‌نام دانش‌آموزان در همه مدارس‌اعم از دولتي، غير‌دولتي، هيئت‌امنايي و خاص از قبيل استعداد‌هاي‌درخشان، استثنايي، شاهد، نمونه‌دولتي، وابسته، داوطلبان‌آزاد و... در شاخه‌ها و رشته‌هاي‌تحصيلي، براساس مفاد اين آيين‌نامه و در چارچوب سياست‌هاي اعلام شده از سوي آموزش و پرورش و با اولويت امتياز کسب شده، انجام مي‌شود.

تبصره۲ـ چنانچه بنا به دلايل موجه، سوابق و عملکرد تحصيلي دانش‌آموزي، ناقص بوده ‌يا در دسترس ‌نباشد، سوابق و عملکرد پايه قبلي وي ملاک عمل خواهد بود.

ماده۴ـ برنامه ريزي و اجرا:

به منظور برنامه‌ريزي، هماهنگي‌‌و نظارت بر‌ اجراي فرآيند هدايت‌ تحصيلي دانش‌آموزان، مبتني بر سياست‌ها و خط‌مشي‌هاي مصوب توسعه متوازن شاخه‌ها و رشته‌هاي تحصيلي، «شوراي‌ برنامه‌ريزي هدايت تحصيلي» در سطح وزارت آموزش و پرورش تشکيل مي‌شود. وظايف و ترکيب اعضاي اين شورا، توسط وزير آموزش و پرورش تعيين و ابلاغ مي‌شود.

تبصره ـ سياست‌ها و خط‌مشي‌هاي توسعه متوازن شاخه‌ها و رشته‌هاي تحصيلي که از سوي وزارت آموزش و پرورش پيشنهاد مي‌شود، به تصويب شوراي عالي آموزش و پرورش مي‌رسد.

ماده۵ ـ زمان هدايت تحصيلي:

هدايت تحصيلي به صورت فرآيندي با تشکيل پرونده مشاوره‌اي از دوره ابتدايي آغاز و با انجام مداخله‌هاي مشاوره‌اي، آموزشي و تربيتي تا پايان دوره دوم متوسطه، ادامه مي‌يابد، لکن تا زمان استقرار نظام جامع هدايت تحصيلي و استعداديابي، هدايت تحصيلي دانش‌آموز ان در پايان پايه نهم صورت مي‌پذيرد.

تبصره۱ـ وزارت آموزش و پرورش موظف است حداکثر ظرف مدت يک‌سال، نظام جامع هدايت تحصيلي و استعداد‌يابي را طراحي کند و به تصويب شوراي‌عالي آموزش و پرورش برساند.

تبصره‌۲ـ نمون‌برگ هدايت‌تحصيلي‌، براي همه دانش‌آموزان صادر و پس از تأييد مسئول ثبت نمرات، مشاور و مدير مدرسه تا نيمه تيرماه همان سال براي قبولي‌هاي خرداد و همزمان با اعلام نتايج شهريور‌ماه، براي قبولي‌هاي شهريور، در اختيار دانش‌آموز قرار مي‌گيرد.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

[۱] ـ نمره هويت، ميزان تطابق و همبستگي حداقل ۶۰ درصد تمامي ملاک‌هاي هدايت تحصيلي در پيشنهاد اولويت شاخه، گروه و رشته تحصيلي به دانش‌آموزان مي‌باشد.

تبصره۳ـ دانش‌آموزان در شاخه نظري، به «رشته تحصيلي» و در شاخه‌هاي فني و حرفه‌اي و کار‌دانش، به «زمينه تحصيلي» هدايت مي‌شوند. انتخاب رشته در شاخه‌هاي فني‌و‌حرفه‌اي و‌ کاردانش بر‌اساس شيوه‌‎نامه‌اي خواهد بود که وزارت آموزش و پرورش تهيه و ابلاغ مي‌کند.

ماده۶ ـ مسئوليت هدايت تحصيلي:

مسئوليت فرآيند برنامه‌ريزي و هدايت‌تحصيلي دانش‌آموزان، بر عهده مشاور و مسئوليت نظارت بر حسن اجراي آن و تأييد نهايي نمون برگ مربوط، بر عهده مديـرمدرسه است و همه کارکنان آموزشي و پرورشي مدرسه ملزم به همکاري با آنان مي‌باشند.

ماده۷ ـ تغيير شاخه يا رشته تحصيلي:

تغيير شاخه و رشته تحصيلي در پايان پايه دهم بلامانع است. ضوابط و مقررات آن به تصويب کميسيون اساسنامه‌ها و مقررات‌تحصيلي شوراي عالي آموزش و پرورش مي‌رسد.

ماده ۸ ـ شيوه‌نامه اجرايي:

شيوه‌نامه اجرايي اين آيين‌نامه، مشتمل بر تهيه نمون‌برگ‌هاي هدايت تحصيلي، نظر خواهي از دانش‌آموزان، معلمان، والدين و تعيين اختصاص مشاور واجد صلاحيت به مدارس بر اساس استانداردهاي مصوب و ساير موارد، حداکثر ظرف مدت ۲ ماه پس از تصويب اين آيين نامه، تدوين و با امضاي وزير آموزش و پرورش ابلاغ مي‌شود.

ماده۹ـ گزارش فرآيند اجرا:

وزارت آموزش و پرورش موظف است گزارش ارزشيابي اجراي اين آيين‌نامه را به صورت دو سالانه به شوراي‌عالي آموزش و پرورش ارائه دهد.

ماده۱۰ـ قوانين مغاير:

با تصويب اين آيين‌نامه، ساير قوانين و مقررات مغاير لغو مي‌شود.

موضوع: آيين‌نامه هدايت تحصيلي دانش‌آموزان در نهصد و بيست و هفتمين (۹۲۷) جلسه شوراي‌عالي آموزش و پرورش، تاريخ ۲۴/۱۲/۱۳۹۴ به تصويب رسيد.

دبير شورا رئيس جلسه

مهدي نويد علي اصغر فاني

آيين‌نامه هدايت تحصيلي دانش‌آموزان مورد تأييد است.

رئيس جمهور و رئيس شوراي عالي آموزش و پرورش ـ حسن روحاني

منبع: edmanlaw.ir

دفتر وکالت مهدی نوری (وکیل پایه یک دادگستری و مشاور حقوقی)

شماره تماس: 09127184919 – 86072210 – 86072235