قانون حالت اشتغال مستخدمین شهید، جانباز، از کارافتاده و مفقودالاثر انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی

ماده واحده - مستخدمین شهید، جانباز ازکارافتاده کلی، جانباز آزاده ازکارافتاده کلی و مفقودالاثر انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی در دستگاه‌های‌موضوع ماده 1 قانون برقراری حقوق وظیفه ازکارافتادگی و وظیفه عائله تحت تکفل جانبازان و ... مصوب 1361.11.25 مجلس شورای اسلامی و‌نیروهای مسلح با پیش‌بینی پستها یا مشاغل سازمانی با نام در تشکیلات مربوط همطراز با مشاغل قبلی آنان به منزله مستخدمین شاغل تلقی و تابع‌مقررات قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت بوده و از لحاظ پرداخت حقوق یا اجرت و فوق‌العاده شغل، مزایای شغل یا مزایای مستمر و‌همچنین افزایش سنواتی و ارتقاء گروه و سایر عناوین مشابه همانند مستخدمین شاغل با دو گروه بالاتر و یا عناوین مشابه توسط دستگاه‌های ذیربط با‌آنان رفتار خواهد شد و بر اساس مقررات استخدامی ذیربط با سنوات مقرر بازنشسته شده و پس از آن از حقوق بازنشستگی یا مستمری مربوط بهره‌مند‌خواهند شد.

‌تبصره 1 - برای آن دسته از شهداء و جانبازان ازکارافتاده کلی و آزادگان ازکارافتاده کلی و مفقودالاثر که مستخدم دولت نبوده و شهید یا مفقود یا‌جانباز یا آزاده ازکارافتاده شده‌اند با توجه به میزان تحصیلات و تخصص آنها از طرف بنیاد شهید انقلاب اسلامی حقوق و مزایای همطراز نظام هماهنگ‌پرداخت تعیین و پرداخت خواهد شد.

‌تبصره 2 - حقوق موضوع این قانون به آزاده و یا جانباز ازکارافتاده کلی و عائله شهید و یا مفقودالاثر موضوع ماده 7 قانون برقراری حقوق وظیفه‌ازکارافتادگی و وظیفه عائله تحت تکفل جانبازان و شهداء ... مصوب 1361.11.25 و تبصره ذیل آن پرداخت خواهد شد.

‌تبصره 3 - چنانچه وراث اناث تحت تکفل شهید شوهر اختیار کرده و مطلقه شده و ضرورت طلاق مورد تأیید بنیاد شهید انقلاب اسلامی باشد از‌همان تاریخ طلاق مجدداً حقوق آنها برقرار و پرداخت می‌گردد.

‌تبصره 4 - بنیاد شهید موظف است آن دسته از شهدایی را که دارای بیش از یک همسر دائم بوده و شرایط استفاده از حقوق مربوط را داشته باشند به‌ازاء هر یک از همسران و فرزندان حسب ضوابط مربوط حقوقی علاوه بر حقوق وظیفه مقرر از محل اعتبار خود تعیین و پرداخت نماید.

‌تبصره 5 - برقراری حقوق برای افراد موضوع تبصره یک این قانون مستلزم تشخیص بنیاد شهید انقلاب اسلامی است.

‌تبصره 6 - از تاریخ تصویب این قانون، قانون واگذاری پرداخت حقوق و مزایای ماهانه وراث شهدا، مفقودین نیروهای مسلح جمهوری اسلامی‌ایران و کارمندان کشوری به بنیاد شهید انقلاب اسلامی مصوب 1364.10.22 در موارد مغایر با این قانون لغو و حقوق و مزایای حالت اشتغال،‌بازنشستگی و وظیفه یا مستمری موضوع این قانون توسط دستگاه‌های مربوط پرداخت خواهد شد.

‌تبصره 7 - از تاریخ تصویب این قانون مستخدمین رسمی ایثارگر (‌آزادگان - جانبازان - رزمندگان - افراد خانواده شهداء - مفقودین) در‌دستگاه‌های دولتی، مشمول قانون نحوه تعدیل نیروی انسانی مصوب 1366.10.27 نخواهند بود.

‌تبصره 8 - منظور از ایثارگران، افراد موضوع قانون استخدام جانبازان، اسرا و افراد خانواده شهداء و ... مصوب 1367.10.7 می‌باشد.

‌تبصره 9 - آیین‌نامه اجرایی این قانون حداکثر ظرف مدت سه ماه توسط سازمان امور اداری و استخدامی کشور با همکاری دستگاه‌های ذیربط تهیه‌و به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.

رأي شماره ۳۴۸ هيأت عمومي ديوان عدالت اداري با موضوع لزوم تحت کفالت بودن والدين شهيد جهت برخورداري از پاداش پايان خدمت شهيد

شماره۹۳/۷۳۶                                                                                             ۹/۴/۱۳۹۴

تاريخ دادنامه: ۲۵/۳/۱۳۹۴    شماره دادنامه: ۳۴۸    کلاسه پرونده: ۹۳/۷۳۶

مرجع رسيدگي: هيأت عمومي ديوان عدالت اداري

شاکي: مديرکل دفتر امور حقوقي بنياد شهيد و امور ايثارگران

موضوع شکايت و خواسته: اعلام تعارض در آراء صادر شده از شعب ديوان عدالت اداري 

رأي هيأت عمومي

الف: با توجه به اين که شعبه ۲۶ ديوان عدالت اداري در دادنامه‌هاي شماره ۹۱۰۹۹۷۰۹۰۲۶۰۱۸۳۱ ـ۲۱/۵/۱۳۹۱ و ۹۱۰۹۹۷۰۹۰۲۶۰۱۹۱۰ـ۱۵/۶/۱۳۹۱ با عدم احراز اين که والدين شهيد گرانقدر در کفالت شهيد بوده‌اند حکم به الزام بنياد شهيد و امور ايثارگران به پرداخت پاداش پايان خدمت در حق والدين شهيد صادر کرده است و شعب ۲۴ و ۲۷ در دادنامه‌هاي شماره ۹۱۰۹۹۷۰۹۰۲۷۰۲۶۲۴ـ۱۷/۱۰/۱۳۹۱ و ۲۶۷ـ۲/۲/۱۳۸۸ با احراز عدم کفالت والدين شهيد توسط شهيد رأي به رد شکايت صادر کرده‌اند، تعارض از حيث ضرورت وجود کفالت والدين توسط شهيد براي دريافت پاداش پايان خدمت محرز است.

ب: با توجه به اين که مطابق تبصره ۱ ماده واحده قانون حالت اشتغال مستخدمين شهيد، جانباز، ازکارافتاده و مفقودالاثر انقلاب اسلامي و جنگ تحميلي مصوب سال ۱۳۷۲، براي آن دسته از شهدا و جانبازان از کارافتاده کلي و آزادگان از کارافتاده کلي و مفقودالاثر که مستخدم دولت نبوده و شهيد يا مفقود يا جانباز يا از کارافتاده شده‌اند با توجه به ميزان تحصيلات و تخصص آنها از طرف بنياد شهيد انقلاب اسلامي حقوق و مزاياي همتراز نظام هماهنگ پرداخت تعيين و پرداخت خواهد شد و پرداخت پاداش پايان خدمت نيز از جمله مزاياي مصرح در تبصره ۱ قانون پيش گفته محسوب مي‌شود و به موجب تبصره ۲ ماده ۱ قانون پرداخت پاداش پايان خدمت و بخشي از هزينه‌هاي ضروري به کارکنان دولت مصوب سال ۱۳۷۵، پاداش پايان خدمت به وراث قانوني موضوع ماده ۸۶ قانون استخدام کشوري تعلق مي‌گيرد و در ماده ۸۶ قانون استخدام کشوري، مادر و پدري که در کفالت متوفي بوده‌اند از جمله وراث قانوني از نظر قانون استخدام کشوري شناسايي شده‌اند، بنابراين براي اين که والدين شهداي گرانقدر استحقاق دريافت پاداش پايان خدمت را داشته باشند، مستلزم اين است که تحت کفالت شهيد گرانقدر قرار گرفته باشند. با توجه به مراتب آراء شعب ۲۷ و ۲۴ ديوان عدالت اداري با شماره دادنامه‌هاي ۹۱۰۹۹۷۰۹۰۲۷۰۲۶۲۴ـ ۱۷/۱۰/۱۳۹۱ و ۲۶۷ـ۲/۲/۱۳۸۸ در حدي که با لحاظ مقررات مذکور و به جهت اين که والدين شهدا تحت کفالت شهيد نبوده‌اند و به رد شکايت صادر شده است، صحيح و موافق مقررات مي‌باشد. اين رأي به استناد بند ۲ ماده ۱۲ و ماده ۸۹ قانون تشکيلات و آيين دادرسي ديوان عدالت اداري مصوب سال ۱۳۹۲ براي شعب ديوان عدالت اداري و ساير مراجع اداري مربوط در موارد مشابه لازم الاتباع است.

هيأت عمومي‌ديوان عدالت اداري

معاون قضائي ديوان عدالت اداري ـ مرتضي علي‌اشراقي

‌قانون فوق مشتمل بر ماده واحده و نه تبصره در جلسه روز سه شنبه سی‌ام شهریور ماه یک هزار و سیصد و هفتاد و دو مجلس شورای اسلامی تصویب‌و در تاریخ 1372.7.11 به تأیید شورای نگهبان رسیده است.

رئیس مجلس شورای اسلامی - علی‌اکبر ناطق نوری

آیین نامه اجرایی قانون حال اشتغال مستخدمین شهید، جانباز ازکارافتاده و مفقودالاثر انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی

1373.06.13 - .9866ت 245 ه - 1373.07.02 - 699

‌استخدام قضات وتشکیلات دادگستری - استخدام کشوری - استخدام نیروهای مسلح – تامین اجتماعی - حمایت خانواده - نهادهای انقلاب اسلامی سازمان امور اداری و استخدامی کشور

‌هیأت وزیران در جلسه مورخ 1373.6.13 بنا به پیشنهاد شماره .6906‌د مورخ 1372.11.25 سازمان امور اداری و استخدامی کشور، به استناد تبصره (9)‌قانون "‌حالت اشتغال مستخدمین شهید، جانباز ازکارافتاده و مفقودالاثر انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی" - مصوب 1372 - آیین‌نامه اجرایی قانون یاد شده را‌به شرح زیر تصویب کرد:

[z]"آیین‌نامه اجرایی قانون حال اشتغال مستخدمین شهید، جانباز ازکارافتاده و مفقودالاثر انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی"

‌ماده 1 - واژه‌های اختصاری زیر در این آیین‌نامه به جای عبارت‌های مشروح مربوط به کار می‌رود:

‌الف - قانون: قانون حالت اشتغال مستخدمین شهید، جانباز ازکارافتاده و مفقودالاثر انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی - مصوب 1372.

ب - دستگاه: کلیه دستگاه‌های مشمول قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت - مصوب 1370 - و کلیه نیروهای مسلح.

ج - جانباز ازکارافتاده کلی و آزادگان جانباز ازکارافتاده کل: کسانی که حسب مورد بنا به تشخیص مرجع‌های صالح (‌بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی‌یا ستاد رسیدگی به امور آزادگان یا مرجع‌های ذیصلاح نیروهای مسلح) ازکارافتاده کلی شناخته شده و قادر به کار نباشند.

‌د - شهید و مفقودالاثر: افرادی که بنا به تأیید بنیاد شهید انقلاب اسلامی شهید یا مفقودالاثر شناخته شوند.

‌تبصره - تعیین شهید و مفقودالاثر در نیروهای مسلح با پیشنهاد کمیسیون‌های موضوع ماده (134) قانون مقررات استخدامی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی -‌مصوب 1370 - و ماده (120) قانون ارتش جمهوری اسلامی ایران - مصوب 1366 - و تأیید بنیاد شهید انقلاب اسلامی صورت می‌گیرد.

‌در صورت بروز اختلاف نظر مطابق تدبیر مقام معظم فرماندهی کل قوا - موضوع نامه شماره 5173 مورخ 1369.11.11 ستاد کل نیروهای مسلح - اقدام‌می‌شود.

ه - پست یا شغل سازمانی با نام: مجموعه مشاغل مرتبط با پست‌های متناسب با مشاغل قبلی مشمولان قانون است که بنا به پیشنهاد دستگاه مربوط به تأیید‌مرجع‌ها ذیصلاح تصویب‌کننده تشکیلات دستگاه مربوط برسد.

‌و - مستخدمان نیروهای مسلح: مستخدمان ثابت و پیمانی مسلح.

‌ماده 1 - شهداء، مفقودالاثرها، جانبازان ازکارافتاده کلی و آزادگان جانباز ازکارافتاده کلی که حقوق وظیفه یا مستمری آنان حسب مورد بر اساس قانون واگذاری‌پرداخت حقوق و مزایای ماهانه وراث شهدا و مفقودین نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران و کارمندان کشوری به بنیاد شهید انقلاب اسلامی - مصوب1364 - برقرار شده یا می‌شود، مشمول این آیین‌نامه هستند.

‌تبصره - اعضای هیأت علمی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی و قضات نیز مشمول این آیین‌نامه هستند.

‌ماده 3 - حقوق و مزایای حالت اشتغال آن دسته از شهدا، جانبازان ازکارافتاده کلی، آزادگان ازکارافتاده کلی و مفقودالاثرهایی که مستخدم دولت نبوده یا مشمول‌قانون کار هستند پس از کسر حق بیمه مقرر و واریز آن به صندوق تأمین اجتماعی توسط بنیاد شهید انقلاب اسلامی پرداخت می‌شود.

‌تبصره - حقوق بازنشستگی، وظیفه یا مستمری افراد یاد شده یا بازماندگان آنها توسط سازمان تأمین اجتماعی برقرار و پرداخت می‌شود.

‌ماده 4 - کلیه دستگاه‌ها مکلفند اطلاعات و مدارک مورد نیاز برای ایجاد پست‌ها یا مشاغل سازمانی با نام را در اختیار مرجع‌های ذیصلاح تصویب‌کننده‌تشکیلات دستگاه مربوط قرار دهند.

‌تبصره 1 - پست‌ها یا مشاغل یاد شده علاوه بر پست‌های سازمانی مصوب، به مجموعه تشکیلات دستگاه ذیربط افزوده می‌شود و با فوت عادی یا رسیدن‌سنوات خدمت مقرر و بازنشسته تلقی شدن مشمولان این آیین‌نامه، پست‌ها و مشاغل مزبور از مجموعه تشکیلات تفصیلی دستگاه حذف می‌شود.

‌تبصره 2 - در صورت ادغام، انحلال یا واگذاری دستگاه‌ها، پست‌ها و مشاغل با نام موضوع این ماده به مجموعه تشکیلاتی دستگاه اصلی یا مادر منتقل می‌شود‌و در مورد دستگاه‌هایی که از دستگاهی جدا و به دستگاه دیگری ملحق می‌شوند مطابق مصوبه مربوط عمل می‌شود.

‌ماده 5 - از تاریخ تصویب قانون (1372.6.30) حقوق حالت اشتغال مشمولان این آیین‌نامه همانند مستخدمان شاغل همتراز تعیین می‌شود و مستخدمان‌مشمول با رعایت ضوابط طرح طبقه‌بندی مشاغل با انتصاب در پست‌ها یا مشاغل با نام به گروه‌های مربوط تخصیص می‌یابند و همواره از امتیاز دو گروه یا درجه‌بالاتر از گروه یا درجه استحقاقی استفاده می‌کنند. مشمولان یاد شده فقط از حقوق و افزایش فوق‌العاده شغل، تفاوت تطبیق حقوق (‌حسب مورد)، کمک هزینه‌عایله‌مندی و اولاد و کمک هزینه مسکن در خصوص نیروهای مسلح که بر اساس مقررات مربوط پرداخت می‌شود - از آغاز استخدام تا رسیدن به شرایط‌عمومی بازنشستگی با رعایت مقررات مربوط مانند شاغلان مشابه برخوردار می‌شوند و پس از آن حسب مورد حقوق بازنشستگی یا مستمری عایله تحت تکفل‌از صندوق بازنشستگی مربوط به آنها پرداخت می‌شود.

‌تبصره - آن عده از مشمولان این آیین‌نامه که تا پیش از تصویب قانون با سنوات خدمت افزون بر سی سال بازنشسته شده باشند با رعایت مقررات مربوط‌مشمول تبصره (4) ماده (2) قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت هستند و از افزایش سنواتی مضاعف استفاده می‌کنند.

‌ماده 6 - بنیاد شهید انقلاب اسلامی مکلف است کسور بازنشستگی موضوع تبصره (3) قانون واگذاری پرداخت حقوق و مزایای ماهانه وراث شهدا و مفقودین‌نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران و کارمندان کشوری به بنیاد شهید انقلاب اسلامی - مصوب 1364 - را به صندوق‌های دستگاه‌های ذیربط مسترد کند.

‌تبصره - در صورتی که کسور بازنشستگی یاد شده صرف پرداخت حقوق مشمولان قانون واگذاری پرداخت حقوق و مزایای ماهانه وراث شهدا و مفقودین‌نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران و کارکنان کشوری به بنیاد شهید انقلاب اسلامی شده باشد، بودجه لازم برای پرداخت حقوق مشمولان این آیین‌نامه در‌مورد صندوق‌های بازنشستگی مربوط در بودجه کل کشور پیش‌بینی و پرداخت می‌شود.

‌ماده 7 - حقوق حالت اشتغال مشمولان این آیین‌نامه تا رسیدن به شرایط عمومی بازنشستگی بر اساس ضوابط و مقررات دستگاه ذیربط و با رعایت معافیت‌های‌مقرر حسب مورد مشمول برداشت کسور قانونی (‌بازنشستگی، بیمه و مالیات) است.

‌تبصره - کسور بازنشستگی شهدا و جانبازان ازکارافتاده کلی و آزادگان جانباز ازکارافتاده کلی و مفقودالاثرها از تاریخ شهادت یا جانبازی یا اسارات یا مفقودالاثر‌شدن تا تاریخ اجرای قانون طبق ضوابط مربوط و بر مبنای حقوق مستمری یا وظیفه پرداخت شده در این مدت، توسط دولت به صندوق‌های بازنشستگی‌مربوط پرداخت می‌شود.

‌ماده 8 - در تعیین گروه یا افزایش سنواتی استحقاقی و عناوین مشابه مشمولان این آیین‌نامه، مدت استفاده از حقوق وظیفه تا تاریخ تطبیق وضع با قانون نظام‌هماهنگ پرداخت کارکنان دولت به عنوان سابقه خدمت قابل قبول بر مبنای 3% مورد محاسبه قرار می‌گیرد و پس از آن بر اساس ماده (8) آیین‌نامه اجرایی قانون‌نظام هماهنگ پرداخت 5% در هر سال است.

‌ماه 9 - مشمولان این آیین‌نامه از تاریخ تصویب قانون بر مبنای آخرین شغل یا پست مورد تصدی زمان اشتغال فقط با استفاده از در گروه یا درجه بالاتر از گروه یا‌درجه استحقاقی مربوط موضوع قانون تطبیق داده می‌شوند و در مواردی که به موجب تبصره‌های (3) و (4) ماده (3) قانون نظام هماهنگ و پرداخت از امتیاز‌دو گروه تشویقی برخوردار شده باشند مجاز به استفاده مضاعف از امتیاز یاد شده نیستند.

‌ماده 10 - ارتقای گروه مستخدمان مشمول این آیین‌نامه به گروه‌ها یا درجات یا عناوین مشابه که با توجه به مقررات استخدامی مربوط مستلزم کسب امتیازهای‌خاص (‌بر اساس سیستم‌های امتیازی) یا طی دوره‌های آموزشی است بدون رعایت شرایط مزبور انجام می‌شود.

‌ماده 11 - حقوق حالت اشتغال آن عده از مشمولان این آیین‌نامه در زمان تصدی مقامات موضوع تبصره (2) ماده (1) قانون نظام هماهنگ پرداخت یا همتراز‌آنان، شهید، جانباز ازکارافتاده کلی یا آزاده جانباز ازکارافتاده کلی شده باشند بر اساس عدد مبنای مربوط و همانند مقامات شاغل تعیین می‌شود.

‌ماده 12 - مستخدمان بازنشسته شهید، جانباز ازکارافتاده کل، آزاده جانباز ازکارافتاده کلی و مفقودالاثر انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی با استفاده از امتیاز دو‌گروه یا درجه بالاتر موضوع قانون یا قانون نظام هماهنگ پرداخت همچنان بازنشسته تلقی می‌شوند.

‌ماده 13 - در مواردی که جانبازان ازکارافتاده کلی و آزادگان جانباز ازکارافتاده کلی قبل از رسیدن به شرایط عمومی بازنشستگی فوت کنند از تاریخ وقت تا رسیدن‌به سن بازنشستگی حقوق وظیفه یا مستمری ذیربط بر اساس مقررات استخدامی دستگاه مربوط تعیین و پرداخت می‌شود.

‌تبصره - در صورتی که حیات مفقودالاثر موضوع قانون حین استفاده از حقوق حالت اشتغال محرز شود، از زمان احراز با آنان بر اساس مقررات مربوط رفتار‌می‌شود.

‌ماده 14 - در کلیه دستگاه‌های مشمول این آیین‌نامه، حقوق وظیفه یا مستمری وراث اناث تحت تکفل شاهد که پس از اختیار شوهر مطلقه شده‌اند پس از تأیید‌وقوع طلاق و ضرورت آن توسط بنیاد شهید انقلاب اسلامی دوباره برقرار می‌شود.

‌ماده 15 - وراث قانونی شهدا و مفقودان موضوع قانون چنانچه بیش از یک شهید یا مفقودالاثر داشته باشند فقط می‌توانند به انتخاب خود از یک حقوق حالت‌اشتغال یا وظیفه یا مستمری مورث مربوط استفاده کنند.

‌ماده 16 - افراد تحت تکفل موضوع تبصره (2) قانون عبارتند از:

‌الف - فرزندان، نوادگان، یا زوجه دایمی و مادر و پدری که در کفالت مشمولان این آیین‌نامه بوده‌اند، همچنین نوادگانی که در کفالت ایشان بوده‌اند با دارا بودن‌شرایط زیر:

1 - فرزندان و نوادگان پس از بیست سال کمتر داشته باشند مگر اینکه به موجب مدارک مثبته در یکی از دانشگاه‌ها یا مؤسسات آموزشی رسمی عالی مشغول‌تحصیل باشند که در این صورت نیز حقوق وظیفه آنان در پایان بیست و پنج سالگی قطع می‌شود.

2 - فرزندان و نوادگان دختر تا بیست سالگی به شرط نداشتن شوهر، ولی اگر به موجب مدارک مثبته در یکی از دانشگاه‌ها یا مؤسسات آموزشی رسمی عالی‌مشغول تحصیل باشند و شوهر نداشته باشند حقوق وظیفه آنان در پایان بیست و پنج سالگی قطع می‌شود.

3 - مادر، به شرط نداشتن شوهر.

4 - عیال دایمی، تا زمانی که شوهر اختیار نکرده باشد.

5 - شوهر، در صورتی که علیل و ازکارافتاده و در کفالت عیال خود باشد.

6 - فرزندان و نوادگان علیل یا ناقص‌العضو مشمولان این آیین‌نامه که قادر به انجام کار نباشند در تمام مدت عمر.

ب - برادر و خواهر علیل یا ناقص‌العضو که در کفالت مشمولان این آیین‌نامه بوده و قادر به انجام کار نباشند در تمام مدت عمر.

ج - خواهر (‌به شرط نداشتن شوهر) و برادری که در کفالت مشمولان این آیین‌نامه بوده‌اند تا پایان (20) سالگی، مگر اینکه به موجب مدارک مثبته در یکی از‌دانشگاه‌ها یا مؤسسات آموزشی رسمی عالی مشغول تحصیل باشند و در این صورت تا پایان بیست و پنج سالگی.

‌تبصره 1 - فرزندان دختر و خواهر تحت تکفل در صورتی که پس از پایان (20) سالگی یا (25) سالگی حسب مورد شوهر نداشته و با تأیید بنیاد شهید انقلاب‌اسلامی برای تأمین زندگی خود درآمدی نداشته باشند، تا زمانی که درآمد ندارند.

‌تبصره 2 - تشخیص مصادیق افراد تحت تکفل پس از طی تشریفات قانونی با دستگاه پرداخت کننده حقوق حالت اشتغال یا بازنشستگی یا وظیفه یا مستمری‌است.

‌حسن حبیبی - معاون اول رییس جمهور