آيين‌نامه نحوه حفاظت، احياء و مديريت تالاب‌هاي کشور

شماره۴۱۰۴۶/ت۵۱۱۹۲هـ                                                                              ۲/۴/۱۳۹۴

وزارت نيرو ـ وزارت جهاد کشاورزي ـ سازمان حفاظت محيط زيست

هيأت وزيران در جلسه ۲۰/۲/۱۳۹۴ به پيشنهاد شماره ۳۴۱۳۶/۱ مورخ ۲۲/۷/۱۳۹۳ سازمان حفاظت محيط زيست و به استناد اصل يکصد و سي و هشتم قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران، آيين‌نامه نحوه حفاظت، احيا و مديريت تالاب‌هاي کشور را به شرح زير تصويب کرد:

آيين‌نامه نحوه حفاظت، احياء و مديريت تالاب‌هاي کشور

ماده۱ـ در اين آيين‌نامه اصطلاحات زير در معاني مشروح به کار مي‌روند:

الف ـ سازمان: سازمان حفاظت محيط زيست

ب ـ تالاب: براساس ماده (۱) قانون کنوانسيون مربوط به تالاب‌هاي مهم بين‌المللي به ويژه تالاب‌هاي زيستگاه پرندگان آبزي (کنوانسيون رامسر) ـ مصوب ۱۳۵۲ـ ، شامل مرداب‌ها، باتلاق‌ها و لجن‌زارها يا آبهاي طبيعي يا مصنوعي اعم از دائمي يا موقت است که آبهاي شيرين، تلخ يا شور در آن به صورت راکد يا جاري يافت مي‌شود، از آن جمله است آبهاي دريا که عمق آنها در پايين‌ترين نقطه جزر از شش متر تجاوز ننمايد.

ج ـ حد بستر تالاب: آخرين نقطه پيشروي آب تالاب‌ها

د ـ نياز آبي محيط زيستي تالاب‌ها و رودخانه‌هاي بالادست آن: کميت و کيفيتي از آب که جهت حفظ ويژگي‌هاي بوم‌شناختي و تأمين پايداري کارکردها و خدمات يک زيست بوم تالابي يا رودخانه‌اي مشخص، موردنياز مي‌باشد.

هـ ـ حقابه محيط زيستي تالاب‌ها و رودخانه‌هاي بالادست آن: بخشي از ظرفيت آبي حوضه آبريز تالاب که به منظور تأمين نياز آبي محيط زيستي تالاب و رودخانه بالادست آن و با يک برنامه توزيع زماني جهت تداوم پايداري و کارکردهاي تالاب و رودخانه‌هاي بالادست آن با پيشنهاد سازمان توسط وزارت نيرو متناسب با شرايط اقليمي تخصيص مي‌يابد.

و ـ پايداري تالاب: شرايطي از کميت و کيفيت تالاب که علاوه بر حفظ ويژگي‌هاي محيط زيستي و تنوع زيستي بتواند در بلندمدت ارايه خدمات و کارکردهاي متنوع براي جوامع انساني را پشتيباني نمايد. در اين شرايط، تالاب از نظر کميت آب از حداقل حقابه محيط زيستي برخوردار بوده و از نظر کيفيت آب و خاک در سطح استانداردهاي ملي قرار مي‌گيرد.

ز ـ راهبردها و برنامه عمل ملي حفاظت و احياء تالاب‌ها: سند راهبردي بالادستي و برنامه عملي جامعي است که استفاده از رويکرد زيست بومي را در راستاي پايداري تالاب‌هاي کشور نهادينه نموده و اهداف کلي براي حفاظت از تالاب‌ها و اقدامات اولويت‌دار و شيوه‌ همکاري بين دستگاه‌هاي اجرايي ذي‌ربط و ذي‌نفعان را مشخص مي‌سازد.

ماده۲ـ وزارت نيرو مکلف است حد بستر تالاب‌ها را ظرف دو سال تهيه و جهت تصويب به هيأت وزيران ارايه نمايد.

ماده۳ـ نحوه تخصيص حقابه محيط زيستي تالاب‌ها از رودخانه‌هاي بالادست آنها پس از تأمين آب شرب نسبت به ساير مصارف داراي اولويت است و توسط وزارت نيرو به شوراي عالي آب ارايه مي‌شود.

تبصره ـ سازمان موظف است با همکاري وزارت نيرو نياز آبي محيط زيستي تالاب‌هاي بحراني و خسارت‌ديده و رودخانه‌هاي بالادست آن را ظرف يک سال و در خصوص ساير تالاب‌ها و رودخانه‌هاي بالادست آن ظرف دو سال پس از ابلاغ اين تصويب‌نامه تعيين نمايد.

ماده۴ـ سازمان مکلف است با مشارکت وزارتخانه‌هاي نيرو و جهاد کشاورزي و ساير ذي‌نفعان ظرف شش ماه پس از ابلاغ اين تصويب‌نامه راهبردها و برنامه عمل ملي حفاظت و احياء تالاب‌ها را به روز‌رساني نموده و به هيأت وزيران ارايه نمايد.

تبصره ـ راهبردها و برنامه عمل موضوع اين ماده حداقل هر پنج سال يکبار مورد بازنگري قرار مي‌گيرد.

ماده۵ ـ سازمان مکلف است در چارچوب راهبردها و برنامه عمل ملي حفاظت و احياء تالاب‌ها، برنامه مديريت زيست بومي تالاب‌ها را با اولويت تالاب‌هاي بحراني و خسارت‌ديده، با مشارکت وزارتخانه‌هاي نيرو و جهاد کشاورزي و ساير ذي‌نفعان ظرف دو سال از تاريخ ابلاغ راهبردها و برنامه عمل ملي حفاظت و احياء تالاب‌ها تهيه و اجرا نمايد.

تبصره۱ـ مديريت زيست بومي فرآيندي جامع‌نگر، هدايت‌کننده و نظارتي براي پايش و ارزيابي تمامي اقدامات و ساز و کارهاي اجرايي مي‌باشد که براساس فرآيندهاي زيست‌بومي به‌منظور حفاظت، احيا و بهره‌برداري پايدار از حوضه آبريز تالاب تهيه و مبناي اقدام قرار مي‌گيرد.

تبصره۲ـ فهرست تالاب‌هاي بحراني و خسارت‌ديده توسط سازمان حفاظت محيط زيست و با همکاري وزارتخانه‌هاي جهاد کشاورزي و نيرو ظرف شش ماه پس از ابلاغ اين تصويب‌نامه تعيين و هر دو سال يکبار بازنگري مي‌شود.

ماده۶ ـ وزارت جهاد کشاورزي مکلف است ظرف دو سال پس از ابلاغ اين تصويب‌نامه برنامه کشاورزي پايدار و سازگار با محيط زيست را در حوضه‌هاي آبريز تالاب‌هاي بحراني و خسارت‌ديده با لحاظ ارزش اقتصادي آب و بدون گسترش سطح اراضي کشاورزي تهيه و در قالب برنامه‌هاي توسعه در چارچوب اعتبارات مصوب به اجرا درآورد.

معاون اول رئيس‎جمهور ـ اسحاق جهانگيري