قانون حمایت صنعتی و جلوگیری از تعطیل کارخانه های کشور

مصوب ۱۳۴۳.۳.۱۹

ماده ۱ - از تاریخ تصویب این قانون هیأتی به نام " هیأت حمایت از صنایع" مرکب از اشخاص زیر برای حمایت از صنایع داخلی و جلوگیری از تعطیل کارخانه های کشور در موارد مندرج در این قانون در وزارت اقتصاد تشکیل می گردد:

۱ - نماینده وزارت کار و خدمات اجتماعی.

۲ - نماینده وزارت اقتصاد.

۳ - نماینده سازمان برنامه.

۴ - نماینده اتاق صنایع و معادن ایران.

۵ - یک نفر کارشناس در امور صنعتی یا اقتصادی به انتخاب وزارتین اقتصاد و کار و خدمات اجتماعی.

این هیأت دارای شخصیت حقوقی بوده و اعضاء آن به موجب پیشنهاد وزارتخانه ها و مؤسسات مذکور در فوق و تصویب هیأت وزیران تعیین می شود و تغییر یا تعیین جانشین آنها نیز به همان ترتیب عملی خواهد شد.

ماده ۲ - در هر یک از موارد ذیل که منتهی به تعطیل کارخانه شود هیأت می تواند شخص یا اشخاص طبیعی یا حقوقی را به عنوان مدیر کارخانه تعیین نمایند و شخص یا اشخاص مزبور در دوره اداره موقت امین محسوب و دارای اختیاراتی می باشند که از طرف هیأت تعیین می شود.

الف - در مورد توقف - از روز صدور حکم توقف.

ب - در مورد صدور قرار تأمین.

ج - در صورت فوت یا حجر از تاریخ اعلام وزارت کار و خدمات اجتماعی در خصوص تعطیل کارخانه.

ماده ۳ - در مواردی که برای وصول وجوه عمومی که به عنوان وام صنعتی یا تنخواه گردان یا اعتبار یا ضمانت بانکی یا معامله با حق استرداد برای کارخانه پرداخت شده است مبادرت به صدور اجراییه گردد اعم از این که وجوه مزبور از طرف دستگاههای دولتی یا سازمان برنامه یا مؤسسات دیگری که تحت نظارت دولت اداره می شوند و یا مؤسساتی که از وجوه عمومی اعتبار یا وام ضمانت نامه در اختیارشان گذارده شده پرداخت شده باشد از تاریخ صدور اجراییه به وسیله مقام صالح، هیأت می تواند کارخانه را طبق مقررات این قانون تحویل گرفته و اداره کند.

ماده ۴ - در کلیه موارد مذکور در این قانون اعم از این که مربوط به قبل یا بعد از تصویب این قانون باشد هیأت حمایت از صنایع بلافاصله پس از اتخاذ تصمیم در خصوص لزوم اداره موقت کارخانه و تأسیسات مربوط و اموال متعلق به کارخانه را با حضور نماینده دادستان و نماینده شهربانی یا ژاندارمری محل به مدیر یا مدیران منتخب خود برای اداره موقت تحویل خواهد داد در این مورد حضور مدیر یا مدیران یا نماینده صاحبان سهام بلامانع است و مدیران شرکت یا صاحبان سهام می توانند از دادستان محل رونوشت صورت مجلس تحویل کارخانه را دریافت دارند.

تصمیم هیأت قطعی و لازم الاجرا است و فقط به تقاضای وزراء اقتصاد و کار و خدمات اجتماعی در همان هیأت قابل تجدید نظر خواهد بود و هیأت در کلیه اقداماتی که برای اداره موقت کارخانه ضرورت پیدا می کند نظارت خواهد داشت.

ماده ۵ - در دوره اداره موقت هیچگونه اقدامی که موجب تعطیل کارخانه بشود بدون موافقت هیأت حمایت از صنایع مجاز نیست.

ماده ۶ - استفاده از محصول یا درآمد نقدی کارخانه برای پرداخت دیون سابق در مورد مطالبات کارکنان و کارگران کارخانه و همچنین در مورد مطالبات معوقه مربوط به تهیه مواد اولیه ای که در موقع تحویل کارخانه به صورت ماده اولیه یا محصول موجود می باشد مجاز خواهد بود.

ماده ۷ - هیأت حمایت از صنایع در موارد مذکور در این قانون می تواند با مؤسسه اعتباری دولتی یا خصوصی یا سازمان برنامه قراردادهای لازم به منظور تحصیل اعتبار مورد نیاز برای اداره موقت کارخانه هایی که مشمول مقررات اداره موقت می شوند منعقد نماید و وجوه مذکور به ضمیمه بهره متعلق به آن پس از وضع هزینه های عادی و جاری از جمله مطالبات کارگران و کارکنان مقدم بر هر نوع بدهی دیگر کارخانه اعم از ممتاز یا غیر آن و قبل از خاتمه عملیات اجرایی یا تصفیه امور ورشکستگی یا تعیین تکلیف نهایی در هر موقع که هیأت مقتضی بداند از منافع کارخانه و سایر اموال و دارایی آن قابل پرداخت و برگشت خواهد بود.

ماده ۸ - در صورتی که هیأت ظرف شش ماه از تاریخ شروع به اداره موقت به جهات فنی یا اقتصادی ادامه فعالیت کارخانه ای را خلاف مصلحت تشخیص دهد باید پانزده روز قبل از تاریخی که برای تعطیل کارخانه ای را در نظر می گیرد و مراتب را از طریق وزارت اقتصاد و برای اتخاذ تصمیم به هیأت وزیران گزارش دهد.

ماده ۹ - پایان دوره اداره موقت هر یک از کارخانه های مشمول این قانون در هر نوبت و هر مورد با رعایت شقوق ۱ و ۲ و ۳ و ۴ این ماده و اجرای ماده ۱۰ از طرف هیأت تعیین می شود.

۱ - در مورد توقف پس از تعیین تکلیف قطعی مالکیت کارخانه در جریان عملیات تصفیه یا پایان آن.

۲ - در مورد تأمین کارخانه پس از رفع موجبات تعطیل ناشی از تأمین.

۳ - در مورد فوت یا حجر پس از رفع موجبات تعطیل ناشی از فوت یا حجر.

۴ - در مواردی که به شرح مذکور در ماده ۳ اجراییه صادر شده باشد پس از اطلاع هیأت از پرداخت طلب موضوع اجراییه یا تنظیم سند قطعی انتقال.

ماده ۱۰ - در تمام موارد مذکور در ماده قبل هیأت موقعی اقدام به تحویل دادن کارخانه خواهد نمود که اعتبارات مصرف شده در دوره اداره موقت کارخانه برگشت شده باشد و یا هیأت احراز نماید که شخص یا اشخاص طبیعی یا حقوقی مجاز در اداره بهره برداری به طریق اطمینان بخشی طلب هیأت را پرداخت خواهند کرد و به هر حال شخص یا اشخاص مزبور باید آمادگی خود را برای اداره کارخانه و ایفای تعهدات اعلام نموده باشند.

ماده ۱۱ - آیین نامه اجرایی این قانون به وسیله وزارتین اقتصاد و کار و خدمات اجتماعی با موافقت وزارت دادگستری تهیه و پس از تصویب هیأت وزیران به موقع اجرا گذارده می شود.

طرز استفاده از اعتبارات و جزئیات مربوط به جریان کار و وظایف و اختیارات هیأت و ترتیب اداره موقت کارخانه های مشمول مقررات این قانون و تحویل و تحول و صورت برداری و تعیین ارزش اموال آنها و پرداخت حق حضور اعضاء هیأت نیز ضمن همان آیین نامه ها پیش بینی خواهد شد.

ماده ۱۲ - مقررات این قانون ناقض قوانین کار و بیمه های اجتماعی نخواهد بود و در موارد مذکور در ماده ۴۶ قانون کار دولت می تواند اداره کارخانه ها را به هیأت حمایت از صنایع واگذار کند.

ماده ۱۳ - از تاریخ تصویب این قانون قوانینی که مغایر با این قانون می باشد قابل اجرا نیست.

ماده ۱۴ - وزارت دادگستری - وزارت اقتصاد - وزارت کار و خدمات اجتماعی مأمور اجرای این قانون خواهند بود.

قانون بالا که مشتمل بر ۱۴ ماده است پس از تصویب مجلس سنا در تاریخ چهارشنبه ششم خرداد ماه یک هزار و سیصد و چهل و سه در جلسه روز سه شنبه نوزدهم خرداد یک هزار و سیصد و چهل و سه به تصویب مجلس شورای ملی رسید.

رییس مجلس شورای ملی - مهندس عبدالله ریاضی

آیین نامه اجرایی قانون حمایت صنعتی و جلوگیری از تعطیل کارخانه های کشور

شماره۱۳۵۰۲۸/ت۵۴۴۳۷هـ                                                         ۱۳۹۶/۱۰/۲۶

وزارت صنعت، معدن و تجارت ـ وزارت جهادکشاورزی ـ وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی

وزارت امور اقتصادی و دارایی ـ بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران

هیأت وزیران در جلسه ۱۳۹۶/۱۰/۲۰ به پیشنهاد شماره ۶۰/۷۹۰۷۳ مورخ ۱۳۹۶/۳/۳۱ وزارت صنعت، معدن و تجارت و به استناد اصل یکصد و سی و هشتمقانون اساسی جمهوری اسلامی ایران آیین نامه اجرایی قانون حمایت صنعتی و جلوگیری از تعطیل کارخانه های کشور تصویب کرد:

آیین نامه اجرایی قانون حمایت صنعتی و جلوگیری از تعطیل کارخانه های کشور

ماده۱ـ در هر یک از موارد مذکور در مواد (۲) و (۳) قانون حمایت صنعتی و جلوگیری از تعطیل کارخانه های کشور ـ مصوب۱۳۴۳ـ که در این آیین نامه به اختصار «قانون نامیده می شود، هیأت حمایت از صنایع که در این آیین نامه به اختصار «هیئت نامیده می شود، می تواند با رعایت مقررات این آیین نامه تصمیم لازم را اتخاذ نماید.

ماده۲ـ اتخاذ تصمیم هیأت منوط به وصول مدارک زیر است:

الف ـ در مورد توقف رونوشت حکم توقف.

ب ـ در مورد صدور قرار تأمین رونوشت قرار.

ج ـ در مورد فوت یا حجر اعلام وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی درخصوص تعطیل کارخانه.

د ـ در موارد مذکور در ماده (۳) قانون، اعلام دستگاه یا سازمان یا مؤسسات مربوط که حاوی شماره و تاریخ صدور اجرائیه از طرف مقام صالح باشد.

تبصره ـ در هر یک از موارد مذکور در بندهای (الف) و (ب) این ماده، آغاز رسیدگی هیأت منوط به احاله موضوع از طرف یکی از وزارتخانه های تعاون، کار و رفاه اجتماعی یا صنعت، معدن و تجارت یا جهادکشاورزی به هیأت است.

ماده۳ـ پس از وصول مدارک موضوع ماده (۲) این آیین نامه، تشخیص اینکه کارخانه منتهی به تعطیلی خواهد شد با هیأت است، مگر در مورد بند (ج) ماده (۲) این آیین نامه که موکول به اعلام وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است.

ماده۴ـ پس از اتخاذ تصمیم درخصوص لزوم اداره موقت کارخانه یا عدم آن، هیأت مراتب را به وزارتخانه های تعاون، کار و رفاه اجتماعی و صنعت، معدن و تجارت اعلام خواهدنمود. چنانچه تصمیم هیأت مبنی بر لزوم ادارة موقت کارخانه باشد مراتب ضمن تعیین تنخواه گردان لازم جهت به کار انداختن یا ادامه کار کارخانه به اطلاع وزارتخانه های مذکور می رسد. هر یک از وزرای تعاون، کار و رفاه اجتماعی یا صنعت، معدن و تجارت در صورتی که در مورد تصمیم هیأت نظری داشته باشند می توانند حداکثر هفت روز از تاریخ وصول اعلام تصمیم هیئت، نظر خود را به آن هیأت اعلام نمایند. چنانچه از طرف وزرای یادشده ظرف مدت مذکور نظری نسبت به تصمیم هیأت اعلام نشود، تصمیم هیأت قطعی خواهد بود. در صورتی که وزرای یادشده نسبت به تصمیم هیأت ظرف آن مدت اعلام نظر کنند، هیأت موظف است ظرف سه روز پس از وصول نظر هر یک از وزرا مبنی بر رسیدگی مجدد تصمیم قطعی خود را اتخاذ نماید.

ماده۵ ـ در صورتی که تصمیم قطعی هیأت مبنی بر لزوم اداره موقت کارخانه باشد بدون نیاز به شناسه ملی و شماره (کد) کارگاهی مراتب به دستگاه های ذیربط اعلام می شود. پس از آن هیأت تصمیم مزبور را پس از دریافت تنخواه گردان مذکور در ماده (۴) این آیین نامه و تعیین مدیر یا مدیران کارخانه به دادستان و نیروی انتظامی محل اعلام خواهد نمود. دادستان و نیروی انتظامی محل پس از وصول نامه هیأت باید نمایندگان خود را جهت تحویل و تحول تأسیسات و اموال کارخانه به  هیأت معرفی نمایند.

ماده۶ ـ هیأت می تواند برای تحویل و تحول تأسیسات و اموال کارخانه نماینده یا نمایندگانی از بین اعضای خود یا اشخاص دیگر انتخاب و معرفی نماید.

ماده۷ ـ تحویل و تحول تأسیسات و اموال کارخانه با حضور هیأت یا نماینده آن و نمایندگان دادستان و نیروی انتظامی محل به مدیر یا مدیران منتخب هیأت انجام می  گیرد و صورتجلسه های مربوط با ذکر تاریخ به امضای آنان خواهد رسید. حضور نمایندگان کارخانه بلامانع است.

ماده۸ ـ در موقع تحویل و تحول تأسیسات و اموال کارخانه رعایت نکات زیر ضروری است:

الف ـ صورت برداری کلیه اموال ثابت کارخانه اعم از منقول و غیرمنقول.

ب ـ صورت برداری و ارزیابی اموال مصرف شدنی کارخانه.

ج ـ بستن و امضا نمودن دفاتر قانونی کارخانه.

د ـ تعیین وجوه نقدی و اسناد بهادار کارخانه.

تبصره ـ ارزیابی اموال موضوع بند (ب) این ماده به قیمت روز به وسیله ارزیاب یا ارزیابی که از طرف هیأت یا نماینده آن تعیین می شوند انجام خواهد گرفت.

ماده۹ـ هزینه ارزیابی و صورت برداری و فوق العاده روزانه نمایندگان دادستان و نیروی انتظامی از طرف هیأت تعیین و پرداخت و به هزینه قطعی کارخانه منظور خواهد شد. هزینه و فوق العاده مذکور متناسب با کار انجام شده است.

ماده۱۰ـ کارخانه های مشمول قانون بر طبق اصول بازرگانی اداره خواهند شد و هیأت برای اداره امور کارخانه های مذکور و همچنین استفاده از اعتبارات دارای هر گونه اختیار قانونی است. هیأت می تواند در مواقع ضروری با تصویب وزارت صنعت، معدن و تجارت برای تکمیل و رفع نواقص قسمت هایی از کارخانه های مشمول قانون از محل اعتباراتی که در اختیار دارد در آن کارخانه ها سرمایه گذاری نموده و نسبت به استهلاک آنها قبل از تحویل کارخانه (موضوع ماده (۱۰) قانون) اقدام نماید.

ماده۱۱ ـ مدیر یا مدیران کارخانه که از طرف هیأت تعیین شده اند، دارای اختیارات واگذار شده از طرف هیأت به آنان می باشند.

ماده۱۲ـ در صورتیکه هیأت ادامه کار مدیر یا مدیران را کلاً یا بعضاً مصلحت نداند شخص یا اشخاص دیگری را به  جای آنها تعیین کند و مدیر یا مدیران بر کنار شده موظفند ابواب جمعی خود را با حضور نماینده هیأت به مدیر یا مدیران جدید تحویل نمایند.

تبصره ـ در صورت فوت یا استعفای مدیر یا مدیران نیز به ترتیب فوق رفتار خواهد شد.

ماده۱۳ـ هیأت حساب یا حساب هایی به نام هیأت در بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران افتتاح خواهد نمود. استفاده از هر یک از حساب ها با امضای رییس و دو نفر از اعضای هیأت مجاز است. هیأت به نام مدیران اجرای منصوب هر یک از کارخانه های مشمول قانون اقدام به افتتاح حساب یا حسابهای جاری در هر یک از شعب بانک ملی یا صنعت و معدن که صلاح بداند خواهد نمود. هیئت، صاحبان امضای مجاز برای استفاده از حساب یا حساب های مزبور را تعیین و به بانک معرفی خواهد نمود.

ماده۱۴ـ تعیین حقوق مدیر یا مدیران کارخانه از اختیارات هیأت است ولی تعیین حقوق سایر کارکنان کارخانه با رعایت قانون کار از طرف هیأت تعیین می شود.

ماده۱۵ـ جلسات هیأت حداقل هفته ای یکبار تشکیل خواهد شد.

ماده۱۶ـ رییس هیأت نماینده وزارت صنعت، معدن و تجارت خواهد بود.

ماده۱۷ـ وظایف رییس هیأت به شرح زیر است:

الف ـ تنظیم صورت جلسات هیأت و ثبت آن در دفتری که به این امر اختصاص داده می شود و به امضا رساندن آنها.

ب ـ اداره امور دفتری و اداری دبیرخانه هیئت.

ج ـ نگاهداری اموال و اسناد و اوراق بهادار و سوابق مکاتبات مربوط به  هیئت.

د ـ تنظیم و نگهداری امور مالی و محاسباتی هیئت.

ماده۱۸ـ جلسات هیأت با حضور اکثریت اعضاء رسمیت داشته و تصمیمات آن با اکثریت اتخاذ خواهد شد ولی در هر حال اتخاذ هر تصمیمی از طرف هیأت حداقل مستلزم موافقت سه نفر از اعضا است.

ماده۱۹ـ مکاتبات اداری با امضای رییس هیأت و سایر اسناد تعهدآور با امضای رییس هیأت و دو نفر از اعضای هیأت معتبر خواهد بود.

تبصره ـ در غیاب رییس هیئت، یک نفر به انتخاب هیأت از طرف ایشان مکاتبات اداری و اسناد تعهدآور را امضاء می کند.

ماده۲۰ـ کلیه هـزینه های مستمر و غیرمستمر هیأت به تشخیص و تصویب هیأت به نسبت فروش از محل فروش محصول کارخانه های مشمول قانون، تأمین و پرداخت می شود.

ماده۲۱ـ چنانچه هیأت به خدمت یک یا چند نفر از کارکنان سازمان های دولتی یا وابسته به دولت احتیاج داشته باشد، سازمان مربوط مجاز است آنان را به عنوان مأمور در اختیار هیأت بگذارد. ترتیب پرداخت حقوق و مزایای این قبیل مأمورین با موافقت هیأت و سازمان مربوط است.

ماده۲۲ـ درصورتی که هیأت جهت نظارت در امور کارخانه ای، اعزام یک یا چند نفر از اعضای خود را ضروری بداند هزینه مسافرت و اقامت آنان به  ترتیب زیر پرداخت می شود:

الف ـ تأمین وسیله مسافرت یا پرداخت هزینه آن با تأیید هیئت.

ب ـ هزینه اقامت مطابق قوانین و مقررات مربوط.

تبصره ـ اعزام اعضای هیأت به مأموریت به استثنای مسافرت هایی که به منظور اعمال نظارت انجام می دهند موکول به پیشنهاد هیأت و تصویب وزرای صنعت، معدن و تجارت و تعاون، کار و رفاه اجتماعی خواهد بود. در این قبیل مأموریت ها علاوه بر هزینه مسافرت و اقامت حق الزحمه متناسب تعیین شده توسط وزرای یادشده، پرداخت می گردد.

ماده۲۳ـ حق حضور اعضای هیأت از قرار هر جلسه دو میلیون و پانصد هزار (۰۰۰ر۵۰۰ر۲) ریال از محل اعتبارات مصوب مربوط قابل پرداخت است.

ماده۲۴ـ هیأت موظف است ظرف شش ماه از تاریخ شروع اداره موقت کارخانه گزارش جامعی از وضع اقتصادی مالی ـ فنی و اجتماعی کارخانه به وزیر صنعت، معدن و تجارت ارایه کند و ضمن آن مشخص نماید که ادامه کار کارخانه با وضع فعلی یا با شرایطی که پیشنهاد می کند مقرون به مصلحت است یا خیر، در صورتی که با وضع فعلی ادامه کار خلاف مصلحت بوده و انجام شرایط پیشنهادی هیأت نیز به تشخیص وزیر صنعت، معدن و تجارت میسر نباشد وزیر صنعت، معدن و تجارت گزارش هیأت را در هیأت وزیران جهت تصمیم گیری مطرح می کند.

ماده۲۵ـ درخصوص موضوع ماده (۲۴) این آیین نامه، اگر هیأت وزیران ادامه فعالیت کارخانه را خلاف مصلحت تشخیص دهد هیأت باید تأسیسات و اموال آن کارخانه را با حضور نماینده دادستان و نماینده نیروی انتظامی محل به شخص یا اشخاص حقیقی یا حقوقی که از طرف هیأت وزیران تعیین می شود تحویل دهد. شخص تحویل گیرنده تا تعیین تکلیف قطعی اموال مسئول حفاظت آنها بوده و امین محسوب می شود.

ماده۲۶ـ نحوه تحویل تأسیسات و اموال کارخانه موضوع ماده (۲۵) این آیین نامه و همچنین پس از خاتمه دوره اداره موقت کارخانه (موضوع مواد (۹ و ۱۰) قانون) به ترتیب مقرر در مواد (۵) و (۸) این آیین نامه است.

ماده۲۷ـ آیین نامه اجرایی قانون حمایت صنعتی و جلوگیری از تعطیلی کارخانه های کشور موضوع تصویب نامه شماره ۱۹۸۵ مورخ ۱۳۴۴/۴/۹ و اصلاحات بعدی آن لغو می شود.

معاون اول رئیس‎جمهور ـ اسحاق جهانگیری