قانون موافقتنامه همکاری در حوزه امنیت اطلاعات بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت فدراسیون روسیه

شماره۸۱۲/۱۷۲۲۰ ۱۴۰۳/۳/۲۷

جناب آقای دکتر محمد مخبر

سرپرست محترم ریاست جمهوری

عطف به نامه شماره ۵۹۷۵۸/۵۳۸۳۳ مورخ ۱۴۰۱/۴/۵ مطابق اصول (۱۲۳) و (۱۳۱) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران «قانون موافقتنامه همکاری در حوزه امنیت اطلاعات بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت فدراسیون روسیه» مصوب ۱۴۰۳/۲/۲۳ مجلس شورای اسلامی به­شرح پیوست ابلاغ می شود.

رئیس مجلس شورای اسلامی ـ محمدباقر قالیباف

شماره ۵۴۴۹۸ ۱۴۰۳/۴/۲

وزارت اطلاعات ـ وزارت امور خارجه ـ وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات

به استناد اصل یکصد و سی و یکم و در اجرای اصل یکصد و بیست و سوم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به پیوست «قانون موافقتنامه همکاری در حوزه امنیت اطلاعات بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت فدراسیون روسیه» که در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ بیست و سوم اردیبهشت ماه یکهزار و چهارصد و سه مجلس شورای اسلامی تصویب شده و در تاریخ ۱۴۰۳/۳/۱۰ به تأیید شورای نگهبان رسیده و طی نامه شماره ۸۱۲/۱۷۲۲۰ مورخ ۱۴۰۳/۳/۲۷ مجلس شورای اسلامی واصل گردیده است، جهت اجراء ابلاغ می گردد.

سرپرست ریاست جمهوری ـ محمد مخبر

قانون موافقتنامه همکاری در حوزه امنیت اطلاعات بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت فدراسیون روسیه

ماده­واحده­ ـ موافقتنامه همکاری در حوزه امنیت اطلاعات بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت فدراسیون روسیه مشتمل بر یک مقدمه، نه ماده و یک ضمیمه به شرح پیوست تصویب و اجازه مبادله اسناد آن داده می شود.

تبصره ـ رعایت اصول هفتاد و هفتم (۷۷)، یکصد و بیست و پنجم (۱۲۵) و یکصد و سی و نهم (۱۳۹) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در اجرای این قانون، الزامی است.

بسم الله الرحمن الرحیم

موافقتنامه همکاری در حوزه امنیت اطلاعات بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت فدراسیون روسیه

دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت فدراسیون روسیه که از این پس «طرف ها» نامیده می­شوند،

عطف به «معاهده اساس روابط متقابل و اصول همکاری بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت فدراسیون روسیه» در ۲۲ اسفند ۱۳۷۹ (۱۲ مارس ۲۰۰۱)،

با امعان نظر به اینکه پیشرفت قابل توجهی در توسعه و به­کارگیری جدیدترین فناوری های اطلاعات و ارتباطات حاصل شده است،

با امعان نظر به اهمیت فراوان فناوری های اطلاعات و ارتباطات برای توسعه اجتماعی و اقتصادی به نفع رفاه بشریت و حمایت از صلح، امنیت و ثبات بین المللی در جهان معاصر،

با ابراز نگرانی از تهدیدهای مرتبط با استفاده احتمالی از چنین فناوری هایی در تعارض با اهداف تضمین صلح، امنیت و ثبات بین المللی، با هدف تضعیف حاکمیت و امنیت کشورها و دخالت در امور داخلی آنها، نقض حریم خصوصی شهروندان، برهم زدن اوضاع سیاسی، اجتماعی و اقتصادی داخلی و بر افروختن خصومت بین اقوام و مذاهب،

با تاکید بر ضرورت حداکثرسازی منافع مشترک خود از ناحیه فناوری های اطلاعات و ارتباطات و کاهش تهدیدهای مشترک ناشی از آن علیه خود،

همچنین با تاکید بر ضرورت تام احترام به قوانین و مقررات دولت­های طرف ها در اجرای این موافقتنامه،

ضمن شناسایی اهمیت فراوان امنیت اطلاعات برای نظام امنیت بین­المللی،

با تایید اینکه حاکمیت دولت و اصول و مقررات بین­المللی نشات گرفته از آن بر رفتار دولت ها در چهارچوب فعالیت­های مربوط به فناوری های اطلاعات و ارتباطات و بر صلاحیت قضایی کشورها نسبت به زیرساخت فناوری های اطلاعات و ارتباطات در خاک آنها اعمال می­شود و همچنین با تایید اینکه دولت­ها واجد حقوق حاکمیتی برای تعیین و اجرای سیاست خود در خصوص مسائل مرتبط با شبکه اطلاعاتی و مخابراتی اینترنت از جمله تضمین امنیت هستند،

با اعتقاد به اینکه اعتمادسازی بیشتر و توسعه همکاری میان طرف ها در حوزه فناوری های اطلاعات و ارتباطات یک ضرورت فوری است و تأمین کننده منافع آنها است،

ضمن قائل شدن اهمیت فراوان برای توازن بین تضمین امنیت و رعایت حقوق بشر در حوزه استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات، منطبق با قوانین ملی و تعهدات بین المللی دولت­های طرف ها،

ضمن تلاش برای پیشگیری و مقابله با تهدیدات متوجه امنیت اطلاعات و تلاش برای تأمین منافع امنیت اطلاعات دولت­های طرف­ها با هدف ایجاد یک محیط اطلاعات بین­المللی صلح­آمیز و امن،

با محکومیت اقدامات قهری یک جانبه اتخاذ شده در نقض منشور ملل متحد،

همچنین ضمن تلاش برای کار مشترک با هدف کاهش آسیب­پذیری دولت­ها در مقابل تهدیدات علیه امنیت اطلاعات، شامل تهدید اقدامات بالقوه محدودساز و مسدودساز علیه دولت­های طرف­ها در ارتباط با فناوری های اطلاعات و ارتباطات و دسترسی به اینترنت،

نیز ضمن تلاش برای همکاری نزدیک در مجامع منطقه­ای و بین­المللی با هدف توسعه و ارتقای هنجارها و مقررات حقوقی به­منظور تضمین امنیت بین­المللی اطلاعات از جمله از طریق حکمرانی عادلانه اینترنت،

با تمایل به ایجاد چهارچوب دوجانبه برای همکاری میان دولت­های طرف­ها در حوزه امنیت اطلاعات،

به شرح زیر به توافق رسیدند:

ماده ۱ـ واژگان اصلی

۱ـ با هدف اجرای این موافقتنامه، طرف ها بر تعاریف واژگان اصلی مندرج در پیوست، که بخش تفکیک ناپذیر این موافقتنامه می­باشد، توافق می­نمایند.

۲ـ در صـورت ضرورت، پیوست می­توانـد با توافق طرف هـا، تکمیـل، اصلاح و روزآمد شود.

ماده۲ـ تهدیدات اصلی در حوزه امنیت اطلاعات

همکاری طرف ها به موجب این موافقتنامه بر این اساس استوار است که استفاده از فناوری های اطلاعات و ارتباطات، ازجمله با اهداف زیر، واجد تهدیدات اصلی علیه امنیت اطلاعات می باشد:

۱ـ دست زدن به اقدامات ناقض حاکمیت، امنیت و تمامیت ارضی کشورها؛

۲ـ وارد کردن خسارات اقتصادی و سایر خسارات از جمله تاثیر مخرب بر تاسیسات زیرساخت­های حیاتی اطلاعات و سایر زیرساخت­های مربوط به اطلاعات؛

۳ ـ مقاصد ارعاب­گری (تروریستی) از جمله تبلیغات ارعاب­گری (تروریستی) و استخدام افراد برای فعالیت های ارعاب­گری (تروریستی) ؛

۴ـ ارتکاب جرائم، از جمله جرائم مرتبط با دسترسی غیرمجاز به اطلاعات رایانه ای؛

۵ ـ دخالت در امور داخلی دولت ها، اختلال در نظم عمومی، برافروختن خصومت بین اقوام، نژادها و مذاهب، ترویج ایده­ها و نظریات (تئوری­های) نژادپرستانه و دیگرهراسی که باعث نفرت و تبعیض می شوند و خشونت و بی ثباتی را برمی انگیزند، و بی­ثبات کردن اوضاع سیاسی، اجتماعی و اقتصادی داخلی و دخالت در اداره دولت؛

۶ ـ انتشار اطلاعاتی که برای نظام­های اجتماعی ـ سیاسی و اجتماعی ـ اقتصادی و نیز برای محیط معنوی، اخلاقی و فرهنگی دولت های دیگر زیانبار است.

ماده۳ـ حوزه­های اصلی همکاری دوجانبه

۱ـ با توجه به تهدیدات اصلی اشاره شده در ماده (۲) این موافقتنامه و نیاز به تضمین امنیت اطلاعات، طرف ها، نمایندگان مجاز و نهادهای ذی­صلاح دولت­های طرف­ها که طبق ماده (۵) این موافقتنامه تعیین می شوند، در خصوص موضوعاتی نظیر تقویت امنیت اطلاعات، مبارزه با جرائم ارتکاب یافته در حوزه استفاده از فناوری های اطلاعات و ارتباطات، کمک­های فنی و فناوری، و همکاری بین المللی از جمله در زمینه های کلیدی زیر همکاری خواهند نمود:

۱) شناسایی، هماهنگی و انجام همکاری لازم در مجامع منطقه ای و بین المللی برای تضمین امنیت ملی و بین المللی اطلاعات؛

۲) تدوین و پیشبرد قواعد حقوق بین­الملل قابل اعمال به­منظور تضمین امنیت ملی و بین المللی اطلاعات؛

۳) مقابله با تهدیدات در حوزه تضمین امنیت اطلاعات مندرج در ماده (۲) این موافقتنامه؛

۴) تبادل اطلاعات و همکاری در حوزه اجرای قانون با هدف پیشگیری، کشف، مبارزه، تحقیق و پیگرد قضائی جرائم مرتبط با استفاده از فناوری های اطلاعات و ارتباطات برای اهداف ارعاب­گری(تروریستی) و مجرمانه؛

۵) مشارکت در مذاکرات چندجانبه در خصوص اقدامات اعتمادساز مربوط به امنیت بین المللی اطلاعات؛

۶) تبادل اطلاعات بین نهادهای ذی­صلاحِ دولت­های طرف­ها در حوزه امنیت اطلاعات، شامل همکاری بین نهادهای مربوط حوزه واکنش به حوادث رایانه­ای دولتهای طرف­ها؛

۷) تبادل اطلاعات درباره قوانین ملی دولت­های طرف­ها مرتبط با تضمین امنیت اطلاعات؛

۸) همکاری به­منظور پرداختن به پیامدهای منفیِ اقداماتِ قهریِ یک جانبه ناقض منشور سازمان ملل متحد وحقوق بین الملل در حوزه تضمین امنیت اطلاعات؛

۹) ارتقای کیفی چهارچوب حقوقی دوجانبه و سازکارهای عملیِ همکاری میان دولت­های طرف ها با هدف تضمین امنیت ملی و بین­المللی اطلاعات؛

۱۰) تمهید شرایط همکاری میان نهادهای ذی­صلاح دولت­های طرف ها حول حوزه هایِ کلیدیِ همکاریِ احصاء شده در ماده (۳) این موافقتنامه و نیز سایرحوزه های ممکن در راستای اجرای این موافقتنامه؛

۱۱) گسترش همکاری­ها و هماهنگیِ فعالیت­های دولت­های طرف ها در حوزه امنیت بین المللی اطلاعات در چهارچوب سازمان ها و مجامع بین­المللی (از جمله سازمان ملل متحد، اتحادیه بین­المللی مخابرات، سازمان بین­المللی استاندارد، پلیس بین­الملل (اینترپل)، سازمان همکاری شانگهای و دیگر سازمان­های منطقه ای و بین المللی ذی­ربط)؛

۱۲) طبق قوانین دولت­های طرف­ها، کمک در حوزه­های انتقال دانش و فناوری اطلاعات؛ ظرفیت­سازی، توسعه ظرفیت­ها و آموزش و نیز بررسی امکان سرمایه گذاری در زیرساخت هایِ امنیت اطلاعات؛

۱۳) کمک به همکاری میان موسسات علمی و آموزشی و نیز بخش­های خصوصی در حوزه امنیت اطلاعات؛

۱۴) برگزاری نشست­ها، فراهمایی­(کنفرانس­)ها، کارگاههای آموزشی و دیگر همایش­های کاری دوجانبه در حوزه­های تعیین­شده همکاری و نیز برگزاری مشترک و میزبانیِ رویدادهای منطقه­ای و بین­المللی در زمینه امنیت ملی و بین­المللی اطلاعات.

۲ـ طرف ها یا نهادهای ذی­صلاح دولت­های طرف­ها می­توانند بر اساس توافق متقابل، سایر حوزه­های همکاری را تعیین نمایند.

ماده۴ـ اصول کلی همکاری

۱ـ طرف ها در چهارچوب این موافقتنامه، در حوزه امنیت ملی و بین­المللی اطلاعات به گونه­ای همکاری خواهند کرد که چنین همکاری موجب ارتقای توسعه اجتماعی و اقتصادی شود، هدف حفظ صلح، امنیت و ثبات بین المللی را تامین کند و با قوانین و مقررات داخلی خود و با اصول و هنجارهای پذیرفته­شده جهانی حقوق بین الملل، شامل اصول احترام متقابل به حاکمیت و تمامیت ارضی، حل و فصل مسالمت­آمیز اختلافات و مناقشات، عدم بکارگیری زور و تهدید به توسل به زور، عدم دخالت در امور داخلی، احترام به حقوق و آزادی­های اساسی بشر و نیز اصول همکاری دوجانبه و عدم دخالت در منابع اطلاعات دولت­های طرف­ها منطبق باشد.

۲ـ فعالیـت­های طرف ها در چهارچـوب این موافقتنامه، باید با حق هر طرف برای جسـتجو، دریافت و انتشار اطلاعات سازگار باشد، با امعان نظر به اینکه چنین حقی می تواند به موجب قوانیـن دولت­های طرف­ها به منظور تضمـین امنیت ملی محدود شود.

۳ـ هر یک از طرف ها از حقوق برابر برای حفاظت از منابع اطلاعات دولت خود در مقابل استفاده غیرقانونی و دخالت غیرمجاز از جمله در مقابل حملات رایانه­ای علیه آنها برخوردار خواهد بود. هر یک از طرف ها متعهد است چنین اقداماتی را علیه طرف دیگر بکار نگرفته و به طرف دیگر در استیفای حقوق مذکور کمک کند.

ماده ۵ ـ اشکال و سازوکارهای اصلی همکاری

۱ـ طرف ها نهادهای ذی­صلاح دولت­های خود که مسئولیت اجرای این موافقتنامه را برعهده دارند تعیین خواهند کرد و طی ۶۰ روزِکاری از تاریخ لازم الاجراء شدن این موافقتنامه اطلاعات مربوط به نهادهای ذی­صلاح دولت های طرف ها را مشخص و از طریق مجاری سیاسی (دیپلماتیک) تبادل خواهند کرد.

۲ ـ نهادهای ذی­صلاح دولت­های طرف­ها می­توانند موافقتنامه ­های بین نهادی ذی­ربط را با هدف ایجاد چهارچوب حقوقی و سازمانی برای همکاری در حوزه­های خاص همکاری در این موافقتنامه منعقد کنند.

۳ـ به­منظور بازبینی روند پیشرفت اجرای این موافقتنامه، بررسی مسائل پدید آمده در فرایند اجرای آن، تبادل داده­ها، تحلیل و ارزیابیِ مشترکِ تهدیدهای نوظهور علیه امنیت بین­المللی اطلاعات، و نیز تعیین، توافق و هماهنگی در خصوص اقدامات واکنشی مشترک در مقابل این تهدیدات، طرف ها باید نشست­های «سازوکارمشورتی منظم» را با شرکت نمایندگان مجاز و نهادهای ذی­صلاح خود حداقل یکبار در سال و به نوبت در جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه برگزار نمایند.

ماده ۶ ـ حفاظت از اطلاعات

۱ـ طرف ها، از اطلاعاتی که به موجب این موافقتنامه، منتقل شده و یا تولید می شوند و دسترسی به آنها طبق قوانین دولت­های طرف ها محدود است، به­طور مقتضی حفاظت خواهند کرد.

۲ـ هیچیک از طرف ها بدون موافقت کتبی قبلی طرفِ دیگر، اطلاعات بدست آمده یا مشترکاً تولیدشده مربوط به اجرای این موافقتنامه را برای طرف ثالث فاش نکرده و یا به او انتقال نخواهد داد.

۳ـ هر یک از طرف ها، ضرورت محرمانه ماندن اطلاعات مربوط به ابعاد مشخصی از همکاری بین دولت­های طرف­ها یا دیگر داده ها را به­موقع به اطلاع طرف دیگر خواهد رساند.

۴ـ هر اطلاعاتی که درچهارچوب این موافقتنامه انتقال می­یابد، صرفا برای اهداف این موافقتنامه مورد استفاده قرار خواهد گرفت؛ اطلاعاتی که به­واسطه فعالیتِ­های یکی از طرف ها به دست می آید، به زیانِ طرف دیگر مورد استفاده قرار نخواهد گرفت.

۵ ـ هر اطلاعاتی که دسترسی به آن محدودیت دارد، طبق قوانین ِدولت­های طرف ها حفاظت خواهد شد.

۶ ـ انتقال و حفاظت از اطلاعاتِ طبقه بندی شده، تابعِ «موافقتنامه میان دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت فدراسیون روسیه در مورد حفاظت متقابل از اطلاعات طبقه بندی شده» ۱۷ بهمن ۱۳۸۶ (۶ فوریه ۲۰۰۸) خواهد بود.

ماده ۷ـ تامین مالی

۱ـ طرف ها، هزینه های شرکت نمایندگان و کارشناسان خود در رویدادهای مربوط به اجرای این موافقتنامه را مستقلا بر عهده خواهند گرفت.

۲ـ در ارتباط با دیگر هزینه های مربوط به اجرای این موافقتنامه، طرف ها می توانند در هر مورد خاص، طبق قوانین دولت­های خود، رویه های مالی دیگری را مورد توافق قرار دهند .

ماده ۸ ـ حل و فصل اختلاف ها

طرف ها اختلاف های ناشی از تفسیر یا اجرای این موافقتنامه را از طریق رایزنی و مذاکره میان نهادهای­ذی­صلاح دولت­های طرف­ها و از طریق مجاریِ سیاسی (دیپلماتیک) حل و فصل خواهند کرد.

ماده ۹ـ مفاد پایانی

۱ـ این موافقتنامه در سی امین روز از تاریخ دریافت آخرین اعلانِ کتبی، از طریق مجاری سیاسی (دیپلماتیک)، مبنی بر انجام تشریفات داخلی توسط طرف ها که برای لازم الاجراء شدن ضروری است لازم الاجرا خواهد شد.

۲ـ طرف ها می توانند اصلاحاتی را بر اساس توافق متقابل طرف­ها و در قالب یک سند الحاقی (پروتکل) مجزا در این موافقتنامه اعمال نمایند.

۳ـ این موافقتنامه می تواند نود روز پس از دریافت اعلانِ کتبی یکی از طرف ها توسط طرف دیگر، از طریق مجاری سیاسی (دیپلماتیک) مبنی بر قصد خود برای فسخ این موافقتنامه، فسخ شود.

۴ـ درصورت فسخ این موافقتنامه، طرف ها اقداماتی را برای ایفای تعهدات خود مربوط به حفاظت از اطلاعات انجام خواهند داد و اجرای فعالیت­ها و طرح های مشترک و دیگر ابتکاراتی را که پیشتر مورد توافق قرار گرفته اند و به موجب این موافقتنامه به اجرا در می آیند و در زمان فسخ این موافقتنامه ناتمام مانده اند، تضمین خواهند کرد.

این موافقتنامه در مسکو در تاریخ ۷ بهمن ۱۳۹۹ هجری شمسی برابر با ۲۶ ژانویه ۲۰۲۱ میلادی در دو نسخه اصلی به زبان­های فارسی، روسی و انگلیسی تنظیم شد که تمامی متون از اعتبار یکسانی برخوردار هستند. در صورت بروز اختلاف، نسخه انگلیسی مورد استفاده قرار خواهد گرفت.

ازطرف دولت جمهوری اسلامی ایران از طرف دولت فدراسیون روسیه

پیوست

موافقتنامه همکاری در حوزه امنیت اطلاعات بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت فدراسیون روسیه

واژگان اصلی مورد استفاده در موافقتنامه همکاری در حوزه امنیت اطلاعات بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت فدراسیون روسیه

۱ـ امنیتِ اطلاعات به معنای وضعیتی است که در آن افراد، جامعه و دولت و منافع آنها در مقابل تهدیدها، آثار مخرب و سایر آثار منفی در فضای اطلاعات محفوظ هستند.

۲ـ امنیتِ بین­المللی اطلاعات به معنای وضعیتی در روابط بین­الملل است که درآن، فضای اطلاعات باعث تضعیف ثبات جهانی و درخطر افتادن امنیت ملت­ها و جامعه جهانی نگردد.

۳ـ فضایِ اطلاعات به معنای محیطی ناشی از شکل­گیری، تولید، تبدیل، انتقال، استفاده و ذخیره اطلاعات است و از جمله بر آگاهی­های فردی و اجتماعی، زیرساختِ اطلاعات و خودِ اطلاعات تاثیر می­گذارد.

۴ـ تهدید علیه امنیتِ اطلاعات به معنای ترکیبی از اقدامات و عناصری است که خطر ِصدمه به "امنیت اطلاعات" را ایجاد می­کند.

۵ ـ زیرساختِ اطلاعات به معنای طیفی از ابزارها و سامانه­(سیستم) های فنی برای شکل­گیری، تولید، تبدیل، انتقال، استفاده و ذخیره اطلاعات می­باشد.

۶ ـ زیرساخت­هایِ حیاتیِ اطلاعات به معنای سامانه­(سیستم) های اطلاعات، شبکه­ های اطلاعات و ارتباطات و دستگاههای واپایش (کنترل) خودکار می­باشند که بر اساس قوانین دولت­های طرف ها تعیین می­شوند.

۷ ـ حادثه رایانه­ای به معنای وقوع اخلال و (یا) غیرفعال شدن تأسیسات زیرساختِ اطلاعات، یک شبکه ارتباطات الکترونیکی که برای سازماندهی تعامل بین چنین تأسیساتی استفاده می شود و (یا) نقض امنیتِ اطلاعاتِ پردازش­شده توسط چنین تأسیساتی می باشد که در اثر یک حمله رایانه­ای هم اتفاق می­افتند،

۸ ـ حمله رایانه­ای به معنای تاثیر هدفمند توسط نرم افزار و (یا) سخت افزار بر تأسیسات زیرساخت­های اطلاعات و بر یک شبکه ارتباطات الکترونیکی که برای سازماندهی تعامل بین چنین تأسیساتی با هدف وقفه و (یا) غیرفعال­سازی آنها و (یا) به خطر انداختن امنیت اطلاعاتِ پردازش شده توسطِ چنین تاسیسات اطلاعات استفاده می شود.

قانون فوق مشتمل بر ماده واحده و یک تبصره منضم به متن موافقتنامه شامل مقدمه و نه ماده و یک فقره پیوست که گزارش آن توسط کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی به صحن علنی تقدیم شده­بود، پس از تصویب در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ بیست و سوم اردیبهشت­ ماه یکهزار و چهارصد و سه مجلس، در تاریخ ۱۰ /۱۴۰۳/۳ به تأیید شورای نگهبان رسید.

رئیس مجلس شورای اسلامی ـ محمدباقر قالیباف

منبع: edmanlaw.ir

دفتر وکالت مهدی نوری (وکیل پایه یک دادگستری و مشاور حقوقی)

شماره تماس: 09127184919 – 86072210 – 86072235