قیم کیست و چه وظایفی بر عهده دارد؟

قیم به کسی گفته می شود که از طرف دادگاه برای سرپرستی محجور و نگهداری اموال او در مواردی که ولی خاص (پدر، جد پدری) وجود نداشته باشد منصوب می شود.

قیم می تواند در اموال منقول دخل و تصرف داشته باشد، اما نسبت به اموال غیر منقول باید با اجازه ی دادستان در آن دخل و تصرف کند. هنگامی که فرد صغیر به سن بلوغ برسد تمامی اموال از قبیل منقول و غیر منقول به او تعلق می گیرد و اگر در خصوص عملکرد قیم خود شکایتی داشته باشد، مبنی بر اینکه وی مصلحت را رعایت نکرده است می تواند به مراجع قانونی شکایت کند. اما در چنین شرایطی قیم نیز با ارائه ی مدارک خود می تواند ادعا کند که در نگهداری از اموال، مصلحت را رعایت کرده است.

 اداره‌ی امور افراد

- تا ۱۸ سالگی (مگر آن‌که زودتر رشد آنها در دادگاه اثبات شود) = ولی قهری یا وصی منصوب از طرف آنها؛

- هرگاه بلافاصله بعد از ۱۸ سال، فرد دچار جنون یا سفه (یعنی عقل معاش خود را از دست بدهد) بشود = ولایت ولی قهری یا وصی ادامه پیدا می‌کند؛

- هرگاه بلافاصله بعد از ۱۸ سال، فرد به رشد برسد، ولی مدتی بعد (مثلا در ۲۰ سالگی) دچار جنون یا سفه شود = قیم انتخاب‌ شده از طرف دادگاه.

  اختیار ولی قهری و قیم در تقاضای قصاص یا رضایت

پرسش : در قتل عمد آیا تقاضای قصاص متهم توسط ولی قهری صغار و قیم از دادگاه امکان پذیر هست یا خیر؟ و آیا ولی قهری و قیم می توانند بدون دریافت حقوق صغار اعلام رضایت نمایند یا خیر؟

 پاسخ: مستنبط از ماده 52 قانون حدود و قصاص این است که ولی دم یا قیم منصوب با رعایت غبطه (مصلحت) صغیر و مجنون می تواند قصاص نماید یا آن را به مال تبدیل کند و در انتخاب کم و کیف تبدیل حق قصاص صغیر و مجنون به دیه و نحوه اخذ آن صاحب اختیار است.